- Po raz drugi przeprowadziliśmy badanie, które miało na celu ocenić, na jaką pomoc w poszczególnych państwach Unii Europejskiej może liczyć rodzina składająca się z aktywnych zawodowo rodziców, z których każde zarabia średnią krajową, oraz dwójki zdrowych dzieci w wieku 4 i 8 lat. Uwzględniliśmy jedynie standardowe ulgi podatkowe, związane z posiadaniem potomstwa, oaz podstawowe zasiłki na dzieci. Nie wzięliśmy natomiast pod uwagę innych form wsparcia, jak np. darmowe posiłki czy podręczniki w szkole – mówi o metodologii badania Iwona Boniecka.
Awans dzięki programowi „Rodzina 500+”
W rankingu państw UE dotyczącym wysokości bezpośredniego wsparcia w zakresie ulg podatkowych i zasiłków na dzieci Polska znacznie poprawiła swoją pozycję w porównaniu do roku poprzedniego, zwraca uwagę ekspertka.
Iwona Boniecka Wysokość bezpośredniej pomocy państwa w skali rok wynosi obecnie w Polsce 8224 zł.
- Nasza modelowa rodzina otrzymuje w Polsce już nie tylko prawo do ulgi podatkowej na każde dziecko, ale też świadczenie, poczynając od drugiego dziecka w ramach programu „Rodzina 500+”. Wysokość bezpośredniej pomocy państwa w skali rok wynosi obecnie w Polsce 8224 zł. Jest to ponad 3,5 razy więcej niż w roku ubiegłym – podaje liczby gość radiowej Jedynki.
Polska z miejsca 24., które zajmowała w ubiegłorocznym rankingu, awansowała na miejsce 13. w grupie państw ze wsparciem w przedziale od 1 tys. euro do 2 tys. euro.
Najwyższe świadczenia rodzinne w Niemczech
Liderem w wysokości świadczeń rodzinnych są Niemcy. Tam jednak nie przekłada się to na przyrost naturalny.
- W Niemczech wydatki na politykę prorodzinną rokrocznie wynoszą 45 – 50 mld euro. Natomiast działają tam również pewne czynniki kulturowe, m.in. propagowany kiedyś w Niemczech model rodziny 2+1 - mówi Iwona Boniecka.
Modelowy przykład Francji
Inaczej jest we Francji, która ma najwyższy w Unii Europejskiej współczynnik dzietności - 1,99.
- Francja podawana jest często jako wzór. Francuskie rodziny korzystają dziś z o wiele szerszego wsparcia niż polskie. Mogą odliczyć od dochodu np. połowę kosztów pozadomowej opieki nad dzieckiem, połowę wydatków na pomoc domową, w całości alimenty na dziecko. Mogą otrzymać zasiłek w wysokości ok. 130 euro miesięcznie na każde dziecko. Rodziny z co najmniej trójką dzieci otrzymują dodatkowo 82 euro miesięcznie. Wspierany jest więc model rodziny wielodzietnej. Do tego dochodzi bardzo istotny, szczególnie dla rodzin wielodzietnych, tzw. iloraz rodzinny. To sposób obliczania podstawy opodatkowania, polegający na tym, że dochód małżonków dzieli się na wszystkich członków rodziny. Dopiero od takiej kwoty nalicza się podatek – wyjaśnia ekspertka.
Niski współczynnik dzietności w Polsce
W Polsce w 2015 roku współczynnik dzietności wyniósł 1,33. To daje nam 216 miejsce na 224 zbadane kraje na świecie.
- Z badań Warsaw Enterprise Institute z 2015 roku wynika, że główną przyczyną odkładania decyzji o posiadaniu dzieci lub rezygnacji z posiadania potomstwa jest zagrożenie kobiet decydujących się na macierzyństwo utratą pracy. Kobiety wskazują również na trudności mieszkaniowe i na to, że nie dostają wystarczającego wsparcia finansowego od rodzin – wymienia Iwona Boniecka.
W raporcie PwC zwrócono również uwagę, że najlepsze efekty polityka prorodzinna przynosi w tych krajach, które stosują rozwiązania systemowe, stabilne i długookresowe.
Błażej Prośniewski, awi