Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Mariusz Owczarek 20.09.2021

Słownik Norwida w Dwójce

W związku z 200. rocznicą urodzin Cypriana Kamila Norwida od 20 do 24 września na antenie Dwójki po południu i wieczorem prezentowaliśmy dziesięć kluczowych pojęć w myśli Norwida.

Posłuchaj
03:16 Dwójka słownik norwida 20.09.2021.mp3 Prof. Józef Fert o tym, co Norwid rozumiał pod pojęciem "człowiek" (Słownik Norwida/Dwójka)

02:34 Słownik Norwida 20.09.2021 18.55.mp3 Prof. Józef Franciszek Fert o sumieniu według Cypriana Kamila Norwida (Słownik Norwida/Dwójka)

03:09 Słownik Norwida 21.09.2021.mp3 Prof. Józef Fert o tym, czym dla Norwida jest wiara (Słownik Norwida/Dwójka)

02:59 [ PR2]PR2 (PCM) 21 wrzesień 2021 18_58_08.mp3 Prof. Józef Fert o tym, co Norwid rozumiał pod pojęciem "dobroć" (Słownik Norwida/Dwójka)

03:24 Dwójka Słownik norwida 22.09.2021.mp3 Prof. Józef Fert o tym, czym według Norwida jest prawda (Słownik Norwida/Dwójka)

03:27 2021_09_22 18_56_31_PR2_Slownik_Norwida.mp3 Prof. Józef Fert o tym, czym dla Norwida jest cywilizacja (Słownik Norwida/Dwójka)

02:52 Słownik Norwida 23.09.2021.mp3 Prof. Józef Franciszek Fert o pracy wg Cypriana Kamila Norwida (Słownik Norwida/Dwójka)

02:36 Dwójka 23.09.2021 norwid piękno.mp3 Prof. Józef Fert o roli piękna według Norwida (Słownik Norwida/Dwójka)

02:46 Słownik Norwida 24.09.2021.mp3 Prof. Józef Fert o tym, co Norwid rozumiał pod pojęciem "polskość" (Słownik Norwida/Dwójka)

03:11 Dwójka 24.09.2021 słownik norwida krzyż.mp3 Prof. Józef Fert o tym, dlaczego krzyż jest ważnym pojęciem dla zrozumienia Norwida (Słownik Norwida/Dwójka)

 

Do tych, co mają tak za tak – nie za

Nie,

Bez światło-cienia …

Tęskno mi Panie…

Joanna Wnuk-Nazarowa 1200.jpg
Joanna Wnuk-Nazarowa o operze "Wanda": to opowieść o miłości niemożliwej

Dzięki pracy zespołu stworzonego przez profesor Jadwigę Puzyninę skupionego w Pracowni Słownika Języka Cypriana Kamila Norwida mamy dziś dostęp do internetowego Słownika Języka Norwida. Nasz Dwójkowy zamiar jest skromniejszy. Poprosiliśmy profesora Józefa Ferta o wybór dziesięciu pojęć kluczowych dla myśli Norwida. Dojrzałemu Norwidowi nie wystarczała atrakcyjność – zależało mu aby dotykać sedna. Nie schlebiał nikomu, przeczył utartym i nieraz uświęconym opiniom. Jego nazywanie rzeczy po imieniu wywoływało poruszenie w emigracyjnych środowiskach, wręcz zgorszenie i oburzenie, świętą obrazę.

A On pisał do Michaliny Dziekońskiej żyjemy w wieku, w którym każdy zarzut staje się obrazą osobistą, dlatego, że ludzie adorują się  jak Bogi , albo nienawidzą jak diabły, ale nikt nie ma odwagi kochać - i przyrodzonej miłości tak jest mało jak nigdy!

Pisał też: Społeczeństwa, które zabijają się albo są zabite, zawsze poznać można po tym symptomacie, że umieją tylko ludzi adorować, albo poniewierać, ale nie umieją oceniać

A jeszcze kiedy indziej: My tak się postawimy, jak źle wychowane dzieci, dla których wszystko jest niebezpieczne! Nie mamy senatu umysłowego, w który zbiegałyby się pojedyncze promienie, aby się przedyskutować, wypróbować i uprawnić.

A już po powrocie z wielkiej amerykańskiej podróży, z której wracając zahaczył o największe miasto ówczesnego świata Londyn stolicę najbardziej ucywilizowanego państwa jakim była Anglia: Gdyby w kraju wielką mającym historię, a żadna realizację oświaty społecznej, zapytał mię kto o kraj, gdzie by mię najchętniej marzenia powiodły? Odpowiedziałbym, że ów pokryty kominami od fabryk i szynami kolei żelaznych”

Jednak w tym samym Londynie powstał wiersz Larwa, w którym boleje o tym, co człowiek robi ze swoją godnością.

Nasz podręczny, dźwiękowy "Słownik Norwida" będziemy nadawaliśmy od poniedziałku do piątku (20-24.09). Profesor Józef Fert zapytał o antynomię ludzie i osoby zawartą w wierszu Marionetki, o Sumienie, Prawdę, o relację Piękna i Pracy, wreszcie o miejsce Krzyża, który porządkował Norwidowy horyzont.

Na "Słownik Norwida" złożyły się następujące pojęcia:

1. Osoba/Człowiek
2. Sumienie
3. Wiara
4. Dobroć
5. Prawda
6. Cywilizacja
7. Praca
8. Piękno
9. Polskość
10. Krzyż