Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Dariusz Adamski 11.02.2024

"Był jednym z największych polskich bohaterów Zimnej Wojny". 20 lat temu zmarł Ryszard Kukliński

20 lat temu, 11 lutego 2004 roku, zmarł Ryszard Kukliński, pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, szpieg CIA o pseudonimach Jack Strong i Mewa. Przekazał Amerykanom dziesiątki tysięcy tajnych dokumentów Układu Warszawskiego, za co dostał wyrok śmierci.

23 maja 1984 roku w tajnym procesie Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał na karę śmierci i konfiskatę majątku płk. Ryszarda Kuklińskiego, który został uznany za winnego "zdrady państwa i dezercji". Oficer Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego przekazał wcześniej CIA informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce oraz plany tej operacji, a także inne tajemnice Układu Warszawskiego.

- Kukliński będzie fascynował historyków i publicystów, wszystkich ludzi, będzie się o nim dyskutować w przyszłości i w końcu zostanie powszechnie uznany za bohatera - napisał Jan Nowak-Jeziorański we wstępie do polskiego wydania książki "Ryszard Kukliński. Życie ściśle tajne" Benjamina Weisera.


Posłuchaj
19:44 głos ma ryszard kukliński___pr iii 11.11.1997.mp3 - Polska była krajem zniewolonym. Ja wierzyłem w możliwość wybicia się na niepodległość - mówił Kukliński. (PR, 11.11.1997)

 

Pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, zastępca szefa zarządu operacyjnego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a od 1970 roku tajny współpracownik CIA. Miał dostęp do ściśle tajnych dokumentów, również tych zawierających plany strategiczne ewentualnej wojny państw Układu Warszawskiego zależnych od ZSRR z krajami NATO. Planów III wojny światowej widzianych oczami Moskwy. W latach 1971-1981 Ryszard Kukliński przekazał Amerykanom dziesiątki tysięcy tajnych planów wojskowych w nadziei, że w ten sposób Polskę przed tą wojną uchroni.

Ryszard Kukliński, nazywany "pierwszym polskim oficerem w NATO", pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie; w 2016 r. awansowany pośmiertnie na generała.

Szefowa Kancelarii Prezydenta RP Grażyna Ignaczak-Bandych oceniła, że Ryszard Kukliński był jednym z największych polskich bohaterów Zimnej Wojny. Jak dodała, w niedzielę mija 20 lat od śmierci Kuklińskiego, pośmiertnie mianowanego przez prezydenta Andrzeja Dudę na stopień generała.

"Cześć Jego Pamięci!" - napisała Ignaczak-Bandych na platformie X.

Polskie Radio/dad