09:37 PR2_MPLS 2021_02_08-16-47-02_Literackie_witaminy_Tyrmand.mp3 "Cywilizacja komunizmu" L. Tyrmanda (Literackie witaminy / Dwójka)
"Cywilizacja komunizmu"
– Tyrmand przysłał mi jedną ze swoich książek, chyba najmniej znaną – "Cywilizacja komunizmu". Pozycja zasługuje na uwagę. Mamy tam do czynienia z Tyrmandem humorystą, prześmiewcą i kpiarzem. Humor zaczyna się już na poziomie spisu treści. Czytamy w nim m.in. "Jak się urodzić?", "Jak umrzeć?", "Jak się przeciwstawiać?", "Jak kupować?". Wygląda na to, że Tyrmand chce nam dać podręcznik dobrego życia. To gra z konwencją – opowiada Wojciech Kudyba, poeta, krytyk, historyk literatury.
Andrzej Waśko: "Miasto noży" to świat, który już nie istnieje
– Tyrmand dokonuje pewnej parodii. Ostatecznie w rozdziale zatytułowanym "Jak być kobietą?" wcale nie znajdziemy planu realizacji ideału kobiety w PRL-u. Dowiemy się jednak, w jaki sposób komunizm degradował model kobiecości i uniemożliwiał jej podkreślanie. Tyrmand pokazuje również plan wychowawczy w PRL-owskich szkołach. Zaznacza, że człowiek wychowywany jest tak, żeby słuchać, a nie mówić. Jak zauważa, jeśli już musi mówić, to tylko zgodnie z ideą – kontynuuje gość "Literackich witamin".
"Chack. Gracze. Opowieść o szulerach"
– Ta książka koresponduje z przekazem Tyrmanda. Działalność Chacka to tylko pretekst. W centrum uwagi Boleckiego jest całe szerokie tło, rozwijane dzięki dygresjom. Autor maluje je w ciemnych barwach. Podąża tropem krytyków oświecenia, którzy po II wojnie światowej zwracali uwagę na konsekwencje racjonalizmu, w tym racjonalnej zbrodni. Bolecki pokazuje mechanizmy wielkiej polityki. Zwraca uwagę na Rosję, która za pomocą strachu i pieniędzy potrafiła zbudować sieć agentów oraz stronnictwo wpływowych magnatów. Podobnie jak u Tyrmanda, książka kończy się gorzką refleksją. Bolecki zauważa, że polityka jest grą, w której udział biorą różni ludzie. Wielu z nich to po prostu szulerzy – podsumowuje Kudyba.
Czekamy również na Państwa opowieści o książkach, które w tym czasie są "literackimi witaminami". Nasz adres mailowy literackiewitaminy@polskieradio.pl.
***
Tytuł audycji: Literackie witaminy
Prowadziła: Dorota Gacek
Gość: Wojciech Kudyba (poeta, krytyk, historyk literatury)
Data emisji: 8.02.2021
Godzina emisji: 16.45