Ludzkie wady, zalety i słabości są uniwersalne. Niezależnie od tego, czy widzimy je na ulicy, w sklepie, w internecie czy w XIX wiecznej komedii. Podobnie jest z poczuciem humoru. W czasach Czechowa ludzi bawiło to samo, co śmieszy dziś. Z tego powodu jednoaktówki rosyjskiego dramaturga cieszą się w XXI wieku nie mniejszą popularnością niż sto lat temu. I właśnie pojawia się okazja, by obejrzeć dwa spektakle przygotowanych specjalnie dla internetowej widowni.
Z powodu pandemii dostęp do sztuki jest mocno utrudniony. Teatry, nawet jeśli działają, ograniczają liczbę widzów, dodatkowo utrudnieniem jest konieczność zachowania reżimu sanitarnego. Nie każdy chciałby oglądać spektakl w maseczce, nawet jeśli jest to jednoaktówka. I dlatego dobrym rozwiązaniem są spektakle przygotowane specjalnie na te trudne czasy, czyli zaplanowane i wyreżyserowana tak, jak uwielbiany niegdyś Teatr Telewizji, przeniesiony do Internetu i dostępny w mediach społecznościowych.
Swoje jednoaktówki sam Czechow określał mianem scenicznych żartów – tym, co decyduje o ich popularności, jest bowiem przede wszystkim komizm, zręcznie wpleciony w codzienne życie i perypetie bohaterów. Niedźwiedź i Oświadczyny należą do grona najchętniej granych miniatur scenicznych autora. Powstały pod koniec lat 80. XIX wieku, jeszcze przed premierą dramatów takich jak Trzy siostry czy Wiśniowy sad. Obie jednoaktówki rozpisane zostały jedynie na trzy postaci, a do tego łączy je podobny wątek tematyczny – są nim odbywające się w atmosferze konfliktu oświadczyny. Te podobieństwa w zakresie formy i treści, sprawiają, że oba krótkie dramaty w scenicznych realizacjach są często zestawiane ze sobą.
"Niedźwiedź" (oglądaj TUTAJ) to opowieść o uczuciu, które rodzi się z konfliktu. Znajdujący się w finansowych tarapatach Grigorij Smirnow zjawia się w domu wdowy Heleny Popowej, by odzyskać dług, który jeszcze przed śmiercią zaciągnął u niego małżonek Popowej. Pogrążona w żałobie kobieta od roku nie wychodzi z domu i z nikim się nie spotyka. Zjawienie się natrętnego Smirnowa domagającego się natychmiastowej spłaty zadłużenia tym bardziej wywołuje w niej gniew. Popowa wyrzuca intruza, ale uparty Smirnow nie zamierza opuścić posiadłości, dopóki należność nie zostanie uregulowana. W obronie wdowy staje Łuka, lokaj pani domu. Rozpoczyna się gwałtowna awantura, pełna krzyków i wzajemnych impertynencji. Kiedy Popowa nazywa Smirnowa niedźwiedziem, ten wyzywa ją na pojedynek. Ku jego zaskoczeniu wdowa ani myśli się bać i prędko pospieszy po wiszące na ścianie pistolety. Katastrofy udaje się uniknąć w ostatnim momencie, kiedy porywczy Smirnow uświadamia sobie, że w istocie bardzo pociąga go brawura i temperament kobiety. I następuje happy end.
"Oświadczyny" (oglądaj TUTAJ) zaczynają się po trosze w miejscu, gdzie kończy się Niedźwiedź. Tutaj od początku chodzi o małżeństwo. W domu niejakiego Czubkowa pojawia się Iwan Łomow, nieco wycofany kandydat na męża panny Natalii. Łomow pragnie oświadczyć się pannie Natalii, ale plan krzyżuje niespodziewanie sprawa Wołowych Łączek, o które toczy spór z gospodarzem i dwóch psów myśliwskich: Zabija i Zagraja. Obie strony spierają się o to, który z czworonogów jest lepszy na polowaniu. Jak można się domyślić konflikt rozpala się do czerwoności po to, by ostatecznie zakończyć się zgodą.
***
Antoni Czechow, "Niedźwiedź" i "Oświadczyny"
reżyseria Grzegorz Mrówczyński
"Niedźwiedź" obsada:
Katarzyna Kozak
Robert Kowalski
Andrzej Niemirski
Wojciech Banaś
"Oświadczyny" obsada:
Joanna Górniak
Robert Kowalski
Andrzej Niemirski
Partnerem merytorycznym wydarzenia jest Caritas
