Polskie Radio

"Smells Like Teen Spirit" – przebój, na który nikt nie liczył

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2021 11:08
Równo 30 lat temu, 10 września 1991 roku ukazał się singiel z piosenką "Smells Like Teen Spirit" zespołu Nirvana, która zmieniła oblicze muzyki popularnej i na zawsze weszła do rockowego kanonu. Utwór – dziś już niemal mityczny – miał skromne początki i wcale nie był typowany na przebój.
Kurt Cobain
Kurt CobainFoto: Forum / Capital Pictures / Hugo Dixon

Numer dwa na liście "100 największych singli wszech czasów" ("NME"), numer dziewięć w zestawieniu "500 największych piosenek wszech czasów ("Rolling Stone"), miejsce w Grammy Hall of Fame, Rock and Roll Hall of Fame i księdze rekordów Guinnessa oraz nieformalny tytuł "hymnu pokolenia X" – to tylko niektóre z zaszczytów, jakie spadły na utwór "Smells Like Teen Spirit". To wszystko robi wrażenie z dzisiejszego punktu widzenia. A jak było 30 lat temu?

Kopciuszek na salonach

Choć oficjalna premiera singla odbyła się 10 września 1991 roku, piosenka nie wyskoczyła nagle jak królik z kapelusza. Fani Nirvany, wówczas liczeni bardziej w tysiącach, niż w milionach, mogli ją usłyszeć po raz pierwszy na koncercie już w kwietniu tego samego roku. Do radia utwór trafił pod koniec sierpnia, bez specjalnych oczekiwań ze strony zespołu i jego managementu. – Nikt z nas nie uważał, że to przełomowa piosenka – przyznał Danny Goldberg z firmy Gold Mountain.

Słuchacze alternatywnych stacji radiowych zdecydowali jednak inaczej, domagając się częstszego odtwarzania nowej kompozycji Nirvany. Kawałek trafiał na coraz wyższe rotacje, a niedługo potem zasilił playlisty rozgłośni o znacznie większych zasięgach. Spora w tym zasługa telewizji MTV, która jak szalona emitowała towarzyszący piosence teledysk.

Nirvana - "Smells Like Teen Spirit", źródło: YouTube / Nirvana

Podróbka Pixies

Komponując "Smells Like Teen Spirit" Kurt Cobain starał się uzyskać efekt przypominający dokonania jednej z jego ulubionych grup. – Próbowałem napisać całkiem popową piosenkę. Generalnie starałem się podrobić Pixies. Kiedy usłyszałem ich po raz pierwszy, tak mocno się z nimi utożsamiłem, że zapragnąłem dołączyć do tego zespołu. Albo przynajmniej takiego, który gra ich covery – mówił wokalista.

Cobain nie był zachwycony osiągniętym efektem. Uważał, że wymyślony przez niego gitarowy riff za bardzo przypomina "More Than a Feeling" grupy Boston i "Louie Louie" formacji The Kingsmen. Wyśmiał go też na próbie basista Nirvany, Krist Novoselic. Jednak po półtoragodzinnym katowaniu nowego pomysłu lidera zespołu, muzykom udało się nadać mu kształt piosenki, którą wszyscy byli w stanie zaakceptować. W nagrodę zostali dopisani do listy współautorów kompozycji.

The Kingsmen - "Louie Louie", źródło: YouTube / The Kingsmen - temat

Buntownik z przypadku

Zdanie: "Kurt smells like Teen Spirit" ("Kurt pachnie młodzieńczym duchem") nasmarowała markerem na ścianie motelowego pokoju przyjaciółka Cobaina, Kathleen Hanna z zespołu Bikini Kill, w czasie, gdy wokalista odsypiał wcześniejszą balangę. Hasło to lider Nirvany wykorzystał później w tekście piosenki, bowiem kojarzyło mu się ono z rewolucją i młodzieńczą wolnością. Dopiero po nagraniu utworu dowiedział się, że Hanna miała tak naprawdę na myśli markę dostępnego w drogeriach dezodorantu Teen Spirit, używanego przez ówczesną dziewczynę wokalisty. Jego zapach wyczuła na ubraniu Cobaina…

Ośmieszony klasyk

Dziś "Smells Like Teen Spirit" traktowane jest przez fanów rocka z niemal nabożną czcią, jednak niedługo po ukazaniu się piosenki, o jej złośliwe sparodiowanie pokusił się dyżurny prześmiewca sceny muzycznej, "Weird Al" Yankovic. W utworze "Smells Like Nirvana" komik przedstawił Cobaina jako paranoika śpiewającego nietrzymające się kupy bzdury. Ten jednak nie obraził się, a nawet ponoć uśmiał się do łez, słuchając parodii swojego hitu. Zorientował się też wówczas, jaką siłę rażenia ma jego dzieło.

Yankovic nagrał również alternatywny teledysk do piosenki, w którym wśród śmiertelnie poważnej publiczności na koncercie "Nirvany" pojawiają się niespodziewanie krowa i owca, wokaliście wysypują się z ust podczas śpiewania białe kulki, a całość kończy się maniakalnym obcięciem przez niego swoich długich włosów i wysadzeniem w powietrze wieżowca.

Weird Al" Yankovic - "Smells Like Nirvana", źródło: YouTube / alyankovic

kc

Czytaj także

"Smells Like Teen Spirit" z miliardem odsłuchów na Spotify

Ostatnia aktualizacja: 28.06.2021 19:03
Hymn lat 90. przekroczył kolejną barierę.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bohater nagiej okładki pozywa Nirvanę. Mężczyzna zarzuca zespołowi wykorzystanie seksualne

Ostatnia aktualizacja: 25.08.2021 14:56
Amerykanin Spencer Elden, który jako niemowlę znalazł się na okładce albumu "Nevermind" Nirvany, pozwał 15 osób, w tym byłych członków zespołu i zarządcę majątku Kurta Cobaina, zarzucając im komercyjne wykorzystywanie seksualne - poinformowały w środę media.
rozwiń zwiń