W 1959 roku 77- letni Leopold Stokowski po raz pierwszy pojawił się w kraju swoich przodków, aby poprowadzić polskie orkiestry (wcześniej, w latach 20. XX wieku, w Polsce był jedynie prywatnie, przejazdem). Stokowski to jeden z najbardziej nowatorskich i uznanych dyrygentów ubiegłego wieku, znany jako niezmordowany propagator nowej muzyki, mający na swym koncie kilkadziesiąt prawykonań kompozytorów z całego świata. Stokowski był także niezrównanym popularyzatorem muzyki, co zaprowadziło go do Hollywood i ostatecznie przyniosło mu w 1941 roku Honorowego Oscara za muzykę do filmu "Fantasia", wyprodukowanego przez Disneya.
Barbara Hesse-Bukowska
Wizyty artysty w Polsce, w latach 1959 i 1960, stanowiły prawdziwe wydarzenia artystyczne i wyraziste świadectwo, że kultura polska, mimo ponurych czasów, nie daje się wymazać z mapy świata. Wybór dzieł polskich kompozytorów podkreślił tylko ich uniwersalne znaczenie i wartość. W ówczesnych relacjach z występów Stokowskiego w Polsce dominowały zachwyt i entuzjazm.
Na płycie "Leopold Stokowski in Poland" znajdziemy jedyne i niepowtarzalne kreacje "Bajki" Stanisława Moniuszki i "Stabat Mater" Karola Szymanowskiego, a także "I Symfonii" Witolda Lutosławskiego, nigdy wcześniej nie udostępnione fonograficznie. Co prawda Witold Lutosławski nie był zadowolony z interpretacji utworu, ale być może niechęć kompozytora należy złożyć na karb czasu, który minął od wymyślenia i opracowania ostatecznej wersji kompozycji.
Leopold Stokowski - Stanisław Moniuszko/Bajka – uwertura fantastyczna / źródło - serwis YouTube.com - oficjalny kanał Agencji Muzycznej Polskiego Radia
Dla każdego, kto włoży ten krążek do odtwarzacza, ciekawostką będą rozpoczynające płytę zapisy dźwięków z powitania Leopolda Stokowskiego w Polsce, w maju 1959 roku. Płytę kończy za to krótki wywiad ze Stokowskim, przeprowadzony również w maju 1959 przez Witolda Stankowskiego z Polskiego Radia, w warszawskim Hotelu Bristol.
Wcześniej w tej serii ukazały się płyty "Eugeniusz Morawski - kompozytor wyklęty", "Witold Małcużyński. The Legendary Wawel Castle Recital", "Mieczysław Horszowski In Poland" oraz "Barbara Hesse-Bukowska - Retrospective".
Eugeniusz Morawski - kompozytor wyklęty
TRACKLISTA
1. Relacja z powitania Leopolda Stokowskiego w Polsce / A report on Leopold Stokowski’s welcome to Poland 1:40 / Maj 1959 / May 1959
2. Stanisław Moniuszko (1819-1872) "Bajka – uwertura fantastyczna" / "Fairy tale – fantasy overture" 12:05 / Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej / Pomeranian Philharmonic Symphony Orchestra. Filharmonia Pomorska w Bydgoszczy / Pomeranian Philharmonic Hall, Bydgoszcz, 19-21.05.1960 (premiera fonograficzna / unpublished)
3. Karol Szymanowski (1882-1937) / "Stabat Mater" op. 53 na sopran, alt, baryton, chór mieszany i orkiestrę / "Stabat Mater", Op. 53 for soprano, alto, baritone, mixed choir and orchestra. Słowa polskie / polish words: Józef Jankowski 25:20 / Stabat Mater dolorosa – Andante mesto
4. Quis est homo qui non fleret – Moderato
5. Eia Mater, fons amoris - Lento dolcissimo
6. Fac me tecum pie flere - Moderato
7. Virgo virginum praeclare - Moderato
Dwukrążkowy box Mieczysław Horszowski in Poland
8. Christe, cum sit hinc exire - Andante tranquillissimo
Alina Bolechowska – sopran, Krystyna Szczepańska – mezzosopran, Andrzej Hiolski – baryton, Chór Filharmonii Narodowej, Roman Kuklewicz – chórmistrz, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej / Alina Bolechowska (soprano), Krystyna Szczepańska (mezzo-soprano), Andrzej Hiolski (baritone), Warsaw Philharmonic Chorus, Roman Kuklewicz (choirmaster), Warsaw Philharmonic Orchestra. Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej / Warsaw Philharmonic Orchestra. Filharmonia Narodowa w Warszawie, 22, 24 maja 1959 / Warsaw Philharmonic Hall, 22, 24 May 1959 (premiera fonograficzna / unpublished).
Witold Lutosławski (1913-1994) / I Symfonia / Symphony No. 1 22:20
9. Allegro giusto 4:10
10. Poco adagio 9:05
11. Allegretto misterioso 3:55
12. Allegro vivace 5:10
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej / Warsaw Philharmonic Orchestra
Filharmonia Narodowa w Warszawie, 22, 24 maja 1959 / Warsaw Philharmonic Hall, 22, 24 May 1959
13. Wywiad Witolda Stankowskiego z Leopoldem Stokowskim / Leopold Stokowski in conversation with Witold Stankowski 3:25. Nagranie w Hotelu Bristol w Warszawie, maj 1959 / Recorded at the Hotel Bristol in Warsaw, May 1959
Serię wydawaną przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia wymyślili i jej kolejne pozycje opracowują: Marcin Gmys – Dyrektor Polskiego Radia Chopin i Jakub Puchalski – jeden z głównych głosów tego programu. Na wiele lat przed rozpoczęciem pracy w Polskim Radiu obaj panowie już się umawiali, że kiedyś przetrząsną muzyczne archiwa stacji w poszukiwaniu zapomnianych, wybitnych nagrań. Od trzech lat swoje młodzieńcze pomysły wcielają w życie.
mat. pras/rk
