Polskie Radio

Malarka Tamara Łempicka bohaterką audycji "Gdzie jest Pan Cogito" [SŁUCHAJ TERAZ]

Ostatnia aktualizacja: 15.12.2023 11:17
Najbliższa audycja z cyklu "Gdzie jest Pan Cogito" będzie poświęcona Tamarze Łempickiej, jednej z najważniejszych przedstawicielek estetyki art déco. Zaprasza Małgorzata Raczyńska-Weinsberg.
Obraz Tamary Łempickiej pt. Młoda dziewczyna w zielonej sukience
Obraz Tamary Łempickiej pt. "Młoda dziewczyna w zielonej sukience"Foto: Michal Kosc / Forum

Tamara Łempicka / Tamara de Lempicka (1898-1980; nazwisko Łempicka przyjęła po pierwszym mężu) była malarką epoki art déco.

Wychowywała ją matka (ojciec porzucił rodzinę, gdy artystka miała kilka lat) - Malwina z domu Dekler oraz dziadkowie, Bernard i Klementyna Dekler, zamożni zasymilowani Żydzi, którzy należeli do elity towarzyskiej i kulturalnej Warszawy. Z różnych przekazów wynika, że Tamara czuła się Polką.

Od 1911 roku mieszkała u krewnych w Petersburgu. Uczyła się na kursach rysunku w Akademii Sztuk Pięknych, uczestniczyła w życiu kulturalnym miasta. W 1916 roku poślubiła prawnika Tadeusza Łempickiego. Po rewolucji październikowej wyjechała wraz z mężem do Paryża. Ćwiczyła warsztat malarski w Académie Ranson pod kierunkiem Maurice'a Denisa. Uczęszczała też do pracowni kubistycznego malarza, André Lhote'a. 

Pierwszy raz jej prace zostały wystawione w 1922 roku przez Salon d'Automne (siostra Łempickiej, Adriannie, zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę). Wypracowała swój charakterystyczny styl - tworzyła wyidealizowane portrety i akty o lekko kubicznych formach i nasyconych barwach. Wraz z rozkwitem estetyki art déco jej kariera zaczęła się błyskawicznie rozwijać.

Prowadziła swobodny styl życia. Była znana ze skandali obyczajowych, zażywania narkotyków, licznych romansów. W 1938 roku, ze względu na nazistowskie prześladowania Żydów, wraz z drugim mężem - dziedzicem austriackiego imperium browarniczego, baronem żydowskiego pochodzenia Raoulem Kuffnerem, uciekła do Stanów Zjednoczonych.  

Była ulubioną portrecistką gwiazd Hollywood, elit towarzyskich i finansowych... do czasu, kiedy zmieniły się trendy w sztuce i jej gwiazda ostatecznie zgasła. Łempicka zmarła 19 marca 1980 roku. Zgodnie z jej życzeniem, jej ciało zostało skremowane, a prochy rozrzucone z helikoptera nad meksykańskim wulkanem Popocatepetl.

W 2018 roku jej obraz "La Musicienne" został wylicytowany na aukcji w Nowym Jorku za ponad 9 mln dolarów. Rok później obraz pt. "La tunique rose" sprzedano za 13,3 mln dolarów. W 2020 roku nabywca zapłacił za "Portrait de Marjorie Ferry" 16,28 mln funtów.


Czytaj także:


W audycji "Gdzie jest Pan Cogito" będziemy dyskutować o Tamarze Łempickiej wraz z gośćmi. A będą to:

- ks. prof. Witold Kawecki, teolog kultury, medioznawca, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
- dr Katarzyna Mieczkowska, politolog, muzealnik, dyrektor Muzeum Narodowego w Lublinie,
- dr Justyna Napiórkowska, historyk sztuki, europeistka, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Łódzki.

***

Na audycję "Gdzie jest Pan Cogito" w niedzielę (17.12) po godz. 15.10 zaprasza Małgorzata Raczyńska-Weinsberg.

kk/ans