W Polskim Radiu w piątek (23 maja) na pytania słuchaczy odpowiadała Aleksandra Zagajewska, prawnik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie. Ekspertka w czasie radiowego dyżuru udzieliła bardzow wielu porad.
– Najczęściej powtarzały się te dotyczące braku zapłaty za pracę wykonywaną w ramach umów zlecenia – mówi prawniczka.
Dwa rodzaje umów
W polskim systemie prawnym można zostać zatrudnionym albo na podstawie umowy o pracę albo na podstawie umów cywilnoprawnych. – Osoby, które się do nas zgłaszają bardzo często mylą te dwa rodzaje umów – wyjaśniała w PR 24 Aleksandra Zagajewska .
Pracownikiem jest wyłącznie osoba zatrudniona na umowę o pracę, która jest regulowana przez Kodeks pracy. Taka osoba ma prawa i ochronę wynikającą z tego kodeksu, a wiec prawo do urlopu, ochronę macierzyństwa, ochronę wynagrodzenia i czasu pracy.
Można wynegocjować dobre warunki
– Osoby, które zatrudniają się na podstawie umów cywilno-prawnych, czyli: umowa zlecenie, umowa o dzieło, umowa o współpracy – w świetle polskich przepisów nie są pracownikami i takich praw nie mają – mówi Aleksandra Zagajewska.
Podlegają one pod działanie przepisów wynikających z Kodeksu cywilnego, który nie reguluje tych kwestii. Prawnicza zwraca jednak uwagę , że nie ma przeszkód, by wynegocjować w ramach umowy cywilno-prawnej np. prawa do urlopu w samej treści umowy.
– Uprawnienia można sobie zagwarantować w treści umowy – podkreśla gość PR 24. Może to być określona liczba płatnych dni wolnych albo gwarancja zatrudnienia w razie zajścia w ciążę. – Strony mogą negocjować treść umowy i następnie zawarte wnioski zawrzeć w umowie – wyjaśnia prawniczka Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie.
Kiedy na pewno umowa o pracę
Katalog problemów, z którymi zgłaszają się do tej instytucji potrzebujący porady jest bardzo szeroki. Dotyczy czasu pracy, wynagrodzeń czy przepisów bhp. – Najwięcej spraw dotyczy nawiązywania zatrudnienia, czy zawierania umów cywilno-prawnych, także wtedy, gdy powinna być zawarta umowa o pracę – mówi Aleksandra Zagajewska.
A taka umowa powinna być zawsze zawarta wtedy, gdy praca jest wykonywana w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, ma charakter podporządkowany i pracodawca ma prawo wydawać polecenia służbowego w granicach zawartej umowy i przepisów prawa. – Ma też prawo rozliczać nas z pracy i w zamian za taką podporządkowaną pracę, ma też obowiązek wypłacać wynagrodzenia.
Prawniczka podaje także, że bardzo częstym problem, z którymi zgłaszają się osoby szukające wsparcia w okręgowych inspektoratach pracy jest też brak wynagrodzenia za wykonaną pracę.
gr