W 2019 roku nowym pełnomocnikiem rządu do spraw budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego został Marcin Horała. Zastąpił na tym stanowisku Mikołaja Wilda, który został mianowany prezesem spółki odpowiedzialnej za budowę CPK.
Marcin Horała, który jest jednocześnie wiceministrem infrastruktury, zapowiedział, że w 2020 roku ruszy wykup gruntów pod budowę lotniska w gminie Baranów. Miało się to stać po nowelizacji specustawy o CPK, ale ostatecznie plan ogłoszono, nie zmieniając jej zapisów.
Wykup gruntów pod CPK. Znamy termin, w którym się rozpocznie
Grunty pod megalotnisko
Jego podstawą jest Program Dobrowolnych Nabyć. Zakłada on, że właściciele gruntów i nieruchomości będą mogli negocjować z przedstawicielami spółki cenę. Jeśli dojdzie do transakcji, obie strony podpiszą umowę w sprawie sprzedaży. Przedstawiciele spółki podkreślali, że jest to najlepszy sposób na sprzedaż nieruchomości w dobrej cenie. Na razie na ten cel CPK zarezerwowała 13 miliardów złotych.
Plan przejęcia gruntów pod budowę lotniska zakłada też możliwość zamiany poszczególnych nieruchomości na inne, podobne, bądź przesiedlenie całych społeczności przy zachowaniu dotychczasowej infrastruktury społecznej. Przedstawiciele CPK przyznają jednak, że ten ostatni pomysł nie cieszy się dużym zainteresowaniem wśród właścicieli gruntów, na których ma powstać lotnisko.
Ostatecznym rozwiązaniem jest wywłaszczenie. A jednak do niego może dojść jedynie w przypadku braku porozumienia w sprawie wykupu. Prezes spółki odpowiedzialnej za budowę portu Mikołaj Wild zwraca jednak uwagę, że cena przy wywłaszczeniu będzie narzucona przez Skarb Państwa i nie będzie podlegać żadnym negocjacjom.
Program ma zostać zrealizowany do 2023 roku, kiedy to w myśl planu ruszą zasadnicze roboty budowlane.
Strategiczny doradca CPK
Mikołaj Wild, jako sukces 2020 roku uznał wyłonienie tak zwanego doradcy strategicznego. Został nim Port Lotniczy Incheon z Seulu. O kontrakt ubiegało się także lotnisko Narita obsługujące stolicę Japonii - Tokio, ale ostatecznie wygrała oferta Koreańczyków.
Władze CPK chcą się wzorować na schemacie powstawania koreańskiego lotniska. Zostało ono otwarte w 2001 roku. Decyzja o budowie została podjęta po Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 roku w związku z niewystarczającą przepustowością lotniska Gimpo.
Incheon znajduje się na wyspie Yeongjong-Yongyu, 52 kilometry od centrum Seulu (CPK zostanie zbudowany 37 kilometrów od centrum Warszawy). W ubiegłym roku Incheon obsłużył 71 milionów pasażerów.
Koreański port był budowany etapami. W fazie pierwszej powstały dwie równoległe drogi startowe - po 3 750 metrów długości każda, a port miał przepustowość 30 milionów pasażerów i 1,7 mln ton towarów rocznie.
Druga faza to budowa trzeciej drogi startowej o długości 4 000 metrów. Po jej otwarciu w 2008 roku port zwiększył swoją przepustowość do 44 milionów pasażerów.
Etap trzeci to budowa Terminalu 2, z którego pasażerowie zaczęli korzystać w 2018 roku. W ramach etapu czwartego trwa realizacja czwartej drogi startowej, przygotowywana jest też rozbudowa Terminalu 2. Docelowo od 2024 roku lotnisko ma mieć zdolność obsłużenia 100 milionów pasażerów i 7 milionów ton cargo rocznie.
Tymczasem plany dotyczące Portu Lotniczego Solidarność zakładają, że początkowo lotnisko w Baranowie będzie obsługiwać od 30 do 45 milinów pasażerów rocznie. Docelowo wymienia się nawet sto milionów pasażerów rocznie. Lotnisko ma zostać tak zaprojektowane, by rozbudowa była łatwa i nie utrudniała funkcjonowania istniejącej infrastruktury.
Doradca strategiczny zapewni transfer nowoczesnych technologii i know-how, które są niezbędne do tworzenia takiej inwestycji.
CPK planuje ruch pasażerski po uruchomieniu superlotniska. Znamy najnowsze prognozy
Kolejowe "szprychy do CPK"
Jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 ogłoszono plan korytarzy transportowych, w których w przyszłości powstaną trasy szybkiej kolei dowożącej pasażerów do Portu Lotniczego Solidarność. W drugiej połowie roku zlecono także inwentaryzacje środowiskowe, które będą jedną z podstaw wytyczenia ostatecznych szlaków.
W myśl założeń szybka kolej, która rozwinie prędkość do 250 kilometrów na godzinę, połączy lotnisko z największym miastami. Podróż, poza Szczecinem, ma trwać 2,5 godziny. Ogłoszenie korytarzy wywołało protesty lokalnych społeczności, które nie chcą, by w sąsiedztwie ich zabudowań przebiegały linie szybkiej kolei. Przedstawiciele CPK podkreślają jednak, że korytarze nie są ostatecznie wytyczonymi szlakami, a te wyłonią się dopiero po serii konsultacji i badań.
Mimo zapowiedzi nie udało się w tym roku wyłonić firmy, która będzie odpowiedzialna za stworzenie tak zwanego master planu, czyli planu generalnego lotniska. Zawarte w nim będą informacje dotyczące wszystkich parametrów portu lotniczego, od konfiguracji dróg startowych, płyt postojowych, terminali i całej infrastruktury lotniskowej. Master plan pozwala na stworzenie dokładnego projektu lotniska.
Zarząd Centralnego Portu Komunikacyjnego ogłosił przetarg, który miał wyłonić firmę odpowiedzialną za plan generalny. Przetarg jednak unieważniono. W uzasadnieniu tej decyzji argumentowano, że żadna z firm nie spełniała odpowiednich kryteriów, a oferty miały błędy formalne. Jedna z firm startujących w przetargu odwołała się od tej decyzji. Sprawa trafiła do Krajowej Izby Odwoławczej.
Termin rozpoczęcia budowy zgodnie z planem
Mimo tych problemów władze spółki zapewniają, że termin rozpoczęcia zasadniczych prac budowlanych nie jest zagrożony. W myśl planów rozpoczną się one w 2023 roku. Pełnomocnik rządu do spraw budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego Marcin Horała wielokrotnie w ciągu roku podtrzymywał też rok 2027, jako czas zakończenia pierwszego etapu inwestycji.
Wiceminister infrastruktury przyznawał jednak, że jest to ambitny termin. Dodał też, że pandemia COVID-19 nie wpłynęła znacząco na harmonogram przygotowań. Przyznał jednocześnie, że jej dalekosiężnym skutkiem może być zmniejszenie w perspektywie kilku lat ruchu lotniczego, a co za tym idzie zmniejszonego zapotrzebowania na podróże.
Dlatego też skorygowano początkowe plany dotyczące pierwotnej przepustowości lotniska w Baranowie z 45 milionów pasażerów rocznie do 30 milionów. Według prognoz międzynarodowego stowarzyszenia przewoźników lotniczych IATA globalny rynek pasażerskich przewozów odbuduje się w 2025 roku pod warunkiem rychłego rozpoczęcia szczepień przeciwko chorobie COVID-19.
Transport lotniczy jest zaliczany do branż, które najbardziej ucierpiały przez pandemię. Eksperci wskazują też na zmianę zwyczajów podróżnych, którzy chętnie wybiorą się samolotem na wyjazd wakacyjny, ale zrezygnują już z podróży biznesowych. Oznacza to zmianę charakteru połączeń, ze szkodą dla rejsów przesiadkowych i biznesowych. Zyskałyby z kolei połączenia „point to point”. A to może mieć wpływ na kształt Centralnego Portu Komunikacyjnego.
Zgodnie z zapowiedziami, CPK powinien być zbudowany do końca 2027 r. (opr. Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz/PAP)
PR24/Aleksander Pszoniak/sw
