Nie żyje kapitan Jerzy Nowicki, ps. "Plastuś"

"Żołnierz AK, Żołnierz Wyklęty, artysta plastyk, cudowny Człowiek, który uczył miłości do Ojczyzny" - tak kapitana Jerzego Nowickiego, ps. "Plastuś", pożegnał premier Mateusz Morawiecki. 

Jerzy Nowicki

Foto: Twitter/Mateusz Morawiecki

Dzieci w Powstaniu Warszawskim. Jaką rolę odegrali mali powstańcy?

Mateusz Morawiecki zaznaczył, że Jerzy Nowicki do końca życia był otwarty na ludzi, szczególnie dbał o kontakt z młodymi. "To był zaszczyt Pana poznać. Spoczywaj w pokoju!" - napisał premier. 

Dzisiaj zmarł kapitan Jerzy Nowicki, ps. "Plastuś", żołnierz AK, Żołnierz Wyklęty, artysta plastyk, cudowny Człowiek, który uczył miłości do Ojczyzny. Do końca życia otwarty był na ludzi, szczególnie dbał o kontakt z młodymi. To był zaszczyt Pana poznać. Spoczywaj w pokoju 🇵🇱 pic.twitter.com/6LEhCc9jx5

— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) July 27, 2021

Jerzy Nowicki urodził się w Ciechanowcu 8 maja 1932 roku. Jego ojciec - Aleksander Nowicki, piłsudczyk, walczący w Legionach - w 1941 roku zginął, zamordowany w Auschwitz za pomoc Żydom.

Jako 16-latek Jerzy Nowicki rozpoczął działalność konspiracyjną w podziemiu niepodległościowym w Ciechanowcu. Jesienią 1948 roku został "leśnym" żołnierzem 6. Partyzanckiej Brygady Wileńskiej Zrzeszenia Wolność i Niepodległość, które kontynuowało konspiracyjną walkę AK o wolną Polskę. W związku z talentem plastycznym otrzymał pseudonim "Plastuś".

Został zaprzysiężony w Lesie Rudzkim przez swojego dowódcę - kapitana Władysława Łukasiuka, ps. "Młot" - legendę Podlasia. "Plastuś" pełnił w konspiracji różne role: łącznika, wywiadowcy, podrabiał także pieczątki i podpisy do fałszywych kart meldunkowych dla Żołnierzy Wyklętych, dzięki czemu wielu z nich uratował życie.

Czytaj także:

• Archiwum Akt Nowych z kolejnym zbiorem. Otrzymało dokumenty powstańca-dziennikarza
• "Dziękujemy za wszystko". Irena Paprocka, ps. "Irena", z medalem "Pro Patria"

Twórczość artystyczna i konspiracja

W 1950 roku, po tym jak komuniści wpadli na jego trop, otrzymał rozkaz wyjazdu do Warszawy, gdzie został dekoratorem w Akademii Sztabu Generalnego na Ochocie. Tam kontynuował walkę z sowieckim okupantem, wynosząc rosyjskojęzyczne dokumenty, które przekazywał swojej organizacji. Od 1956 roku pracował jako dekorator w różnych miejscach stolicy, w tym w Hucie Warszawa. Rozwijał także własną twórczość artystyczną, głównie sakralną i patriotyczną. Był również znany jako świetny kopista obrazów m.in. Jana Matejki, Juliusza i Wojciecha Kossaków.

W połowie lat 80. Jerzy Nowicki wyjechał do USA. Jednym z jego dzieł za oceanem jest rewitalizacja całego wnętrza kościoła św. Stanisława Biskupa i Męczennika przy 7th Street na Manhattanie w Nowym Jorku - najstarszej polskiej parafii w stanie Nowy Jork.

Po transformacji ustrojowej Jerzy Nowicki w 1990 roku wrócił do Polski. Dalej tworzył - jego obrazy zdobią m.in. wnętrze kościoła środowisk twórczych przy placu Teatralnym w Warszawie. Do końca był aktywnym artystą. W wieku 88 lat wykonał rzeźbę generała Władysława Andersa, którą we wrześniu ubiegłego roku przekazał na ręce córki generała, ambasador Anny Marii Anders.

1 marca 2018 roku, w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych, otrzymał z rąk ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka awans ze stopnia porucznika na kapitana Sił Zbrojnych RP.

Jerzy Nowicki miał 89 lat.

IAR/in./