Polskie Radio

Za powstaniem NASA stał radziecki Sputnik 1

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2023 05:20
65 lat temu, 29 lipca 1958 roku, prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight D. Eisenhower podpisał  National Aeronautics and Space Act, ustanawiając Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA).
Budynek NASA w Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedyego na Florydzie
Budynek NASA w Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego na FlorydzieFoto: Shutterstock/Hasbul Aerial Stock

Niebagatelne znaczenie dla tego faktu miało wcześniejsze wystrzelenie przez Związek Radziecki pierwszego satelity Ziemi, którym był Sputnik 1. To właśnie 4 października 1957 roku Rosjanie zapoczątkowali bezpośredni wyścig kosmiczny między tymi dwoma mocarstwami. Opinia publiczna naciskała na Eisenhowera, co doprowadziło do powołania NASA w miejsce  amerykańskiego komitetu doradczego do spraw aeronautyki powołanego jeszcze w marcu 1915 roku, a noszącego nazwę NACA (ang. National Advisory Committee for Aeronautics).

Stany Zjednoczone były głęboko zaniepokojone, gdy Rosjanie pochwalili się swoim osiągnięciem. Badania kosmiczne, tworzenie nowych technologii, prace nad rakietami i nośnikami balistycznymi jak żywo wpisywały się w rozwijanie arsenału zbrojnego, napędzały też wyścig zbrojeń. Przecież dowolne ładunki nuklearne, jak wtedy zakładano, mogły być przenoszone przez coraz bardziej sprawne rakiety - pocisk, który był w stanie wynieść pierwszego sztucznego satelitę na orbitę, mógł też przenosić na duże odległości bomby. Jeśli jedno z mocarstw znacząco wyprzedzało drugie, to oczywiste było płynące z tego zagrożenie. 

Utworzona w 1958 roku Agencja nie podlega żadnemu ministerstwu ani departamentowi, podlega jedynie prezydentowi. W jej kompetencjach jest tworzenie programu lotów kosmicznych, zarówno załogowych jak i bezzałogowych. Ma również za zadanie badanie przestrzeni kosmicznej i jak sama określa swoje cele - "utorowanie drogi przyszłej eksploracji kosmosu, odkryciom naukowym i badaniom z dziedziny aeronautyki". Należy również dodać, że działanie NASA ma być wedle założeń niewojskowe, odchodzące od wyścigu zbrojnego. Natomiast czym innym są loty z natury wojskowe, nie wpisujące się bezpośrednio w wyścig zbrojeń.

Kilka miesięcy trwało organizowanie NASA, które ruszyło 1 października 1958 roku i składało się zaledwie z czterech laboratoriów, zatrudniających nie więcej niż 80 pracowników wcześniejszego NACA. Główna siedziba znajdowała się w stolicy USA Waszyngtonie. Stany Zjednoczone jeszcze długo musiały walczyć o pozycję lidera w kosmicznym wyścigu, a cel był ambitny. W odpowiedzi na Jurija Gagarina, który w 1961 roku był pierwszym człowiekiem wysłanym w przestrzeń kosmiczną, Amerykanie stworzyli program Apollo, który miał za zadanie wysłania człowieka na Księżyc. Był to pierwszy oficjalny program stworzony i realizowany przez NASA. Jego punktem kulminacyjnym był spektakularny sukces - 20 lipca 1969 roku Amerykanie wysłali człowieka na Srebrny Glob. 

 PP

Zobacz więcej na temat: NASA HISTORIA zimna wojna
Czytaj także

55 lat temu po raz pierwszy człowiek stanął na Księżycu [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2024 06:00
20 lipca 1969 roku z Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, jako jedyne w bloku komunistycznym, nadawało Polskie Radio: "Tu serwis księżycowy Polskiego Radia. Rozpoczynamy transmisję z lądowania na Księżycu księżycowej motorówki". Posłuchaj archiwalnych nagrań. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Neil Armstrong. Człowiek, który zrobił wielki krok dla ludzkości

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2024 05:55
20 lipca 1969 roku Neil Armstrong jako pierwszy człowiek postawił stopę na globie innym niż Ziemia. 500-600 milionów ludzi na całym świecie obserwowało z zapartym tchem, jak schodzi po drabince na spacer po Srebrnym Globie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

55. rocznica lądowania na Księżycu. Karol Wójcicki: słuchanie relacji radiowej z tego wydarzenia było niesamowitym przeżyciem

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2023 05:59
- Lądowanie człowieka na Księżycu było jednym z największych, o ile nie największym osiągnięciem technologicznym człowieka w historii - uważa Karol Wójcicki, popularyzator astronomii, autor bloga "Z głową w gwiazdach". 
rozwiń zwiń