Koncert pamięci Jana Gacy - transmisja wideo

Ostatnia aktualizacja: 10.11.2013 11:00

W ramach cyklu "Muzyczna Scena Tradycji" odbywa się specjalny koncert, którym muzycy młodego pokolenia i przyjaciele Jana Gacy składają hołd radomskiemu mistrzowi skrzypiec.

Koncert można obejrzeć za pośrednictwem naszej strony.

Muzyczna scena tradycji Studio Koncertowe PR im Władysława Szpilmana

Wielka Orkiestra Gaców, fot. Piotr Baczewski

***

Jan Gaca, radomski skrzypek, urodzony w 1933 roku w Przystałowicach Małych, zmarł 23 sierpnia tego roku. Grał od 16 roku życia na zabawach i weselach jako bębnista. W latach 90. powrócił do skrzypiec. Stał się znanym muzykantem w okolicy Przysuchy i ziemi radomskiej.
Wielokrotny laureat Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Laureat Nagrody im. Oskara Kolberga. Współpracował z zespołem śpiewaczym "Zakukała kukułecka" z Gałek Rusinowskich, grywał z harmonistą Marianem Pełką z Kłudna i kuzynem Stefanem Gacą – bębnistą.
Wykształcił wielu młodych muzyków i muzykantów grających na skrzypcach, basach i bębenku. Spośród jego uczniów wyróżnić można Macieja Żurka i Marka Ruczko z Olsztyna oraz Ewę Grochowską z Lublina. Wielokrotnie zapraszany do grania na potańcówkach i koncertach przez Stowarzyszenie "Dom Tańca" z Warszawy czy Stowarzyszenie "Tratwa" z Olsztyna.

Czytaj także

Karpaty - pasterskie zaklęcia ocalone

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2013 20:22

- Gdy byłam na studiach, to kultura ludowa Karpat była jeszcze żywa. Istniały zakątki, które ostały się pomimo pochodu cywilizacji. Wtedy pomyślałam, że to wszystko odchodzi bezpowrotnie i postanowiłam je ocalić - mówiła dr Urszula Janicka-Krzywda, tegoroczna laureatka Nagrody im. Oskara Kolberga.

Widok z Babiej GóryFoto: Adam Dziura/Flickr cc 2.0

Posłuchaj

09'51 Z laureatką Nagrody im. Oskara Kolberga dr Urszulą Janicką-Krzywdą rozmawiała Maria Baliszewska (Źródła/Dwójka)

więcej

Najbardziej interesują ją Karpaty i ich obrzędy, magia, wierzenia, a także folklor słowny. W swoich pracach sporo miejsca poświęca zbójnictwu karpackiemu, ludowej religijności, tradycjom górali babiogórskich i pasterzy. Wśród jej najbardziej znanych dzieł można wymienić: "Przewodnik po Beskidzie Żywieckim", "Legendy Babiogórskie", "Legendy Pienin", "Legendy spod Tatr i Beskidów", "Poczet harnasi karpackich".

- Od początku byłam zakochana w Karpatach. Po pierwsze korzenie mojego ojca to Karpaty Wschodnie, a po drugie urodziłam się w Zawoi pod Babią Górą. Kultura ludowa interesowała mnie od zawsze: jej koloryt, folklor, zbójnictwo, będące niejako wizytówką Karpat, a także kultura duchowa: magia, zwłaszcza tapasterska, której jestem wierna do tej chwili - opowiadała w audycji "Źródła" dr Urszula Janicka-Krzywda.

- Moi znajomi śmieją się ze mnie, że całe moje życie to gonienie za bacami - mówiła - Coś w tym jest, ponieważ interesuję się szczególnie magią związaną z pasterstwem. Temat, który odchodzi w przeszłość, chociaż ostatnie badania terenowe nadal odkrywają tę podskórną warstwę Karpat. Za swój największy sukces, oprócz opisów obrzędów magicznych, uważam zdobycie kilku zaklęć, ponieważ pasterze bardzo rzadko odkrywają innym tego typu tajemnice - opowiadała tegoroczna laureatka Nagrody im. Oskara Kolberga.

Zapraszamy do wysłuchania audycji z dr Urszulą Janicką-Krzywdą, z którą rozmawiała Maria Baliszewska.

WŁ

Zobacz więcej na temat: folk kultura ludowa

Czytaj także

Jan Gaca grał nawet zaspany

Ostatnia aktualizacja: 30.10.2013 13:02

W czwartkowych "Źródłach" Jana Gacę - zmarłego w sierpniu tego roku wybitnego skrzypka z Radomszczyzny - wspominać będzie jego uczeń Maciej Żurek.

Jan Gaca (na pierwszym planie)Foto: Krzysztof A. Dziedzic / Wikimedia / CC

"Był sierpień - późne popołudnie. Po piętnastokilometrowym marszu (tyle jest z Przysuchy do Przystałowic Małych) weszliśmy do domu Jana Gacy. Wyskoczył z łóżka trochę zaspany. Machnął ręką szerokim gestem zza głowy. 'Panie, ale zaskoczenie', powiedział uradowany, jak byśmy byli dawno niewidzianymi przyjaciółmi. Zanim zdążyliśmy powiedzieć, skąd jesteśmy i co chcemy, Gaca wyjął skrzypce i, nie pytając o nic, zaczął grać... niesamowicie. Zakochaliśmy się w nim i w muzyce po 30 sekundach" - wspomina Maciej Żurek, skrzypek, założyciel Podróżniczego Kolektywu Skrzypcowego, który powstał w 1998 roku jako jedna z inicjatyw przy olsztyńskim Stowarzyszeniu "Tratwa".

O Janie Gacy z Maciejem Żurkiem rozmawiać będzie Anna Szewczuk-Czech.

31 października (czwartek), godz. 12.00

Zobacz więcej na temat: muzyka ludowa

Czytaj także

Bronisław Bida - roztoczański skrzypek, który kochał pszczoły

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2013 11:04

Był jednym z ostatnich autentycznych muzykantów w tym regionie. Grał do ostatnich chwil życia, a jego największą pasją oprócz muzyki były pszczoły.

Bronisław BidaFoto: PR

Posłuchaj

15'29 Rozmowa z Bronisławem Bidą (Źródła/Dwójka)

więcej

Bronisław Bida roztoczański skrzypeck z Gródek miał na swoim koncie wiele prestiżowych nagród. Brał udział w licznych przeglądach, festiwalach i konkursach muzyki ludowej. Zawsze zajmował czołowe miejsca. 30 czerwca br. zdobył I nagrodę na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Pasję do skrzypiec odziedziczył po przodkach.

- Miałem w rodzinie skrzypka - Józefa Radeja, który tak dobrze grał na skrzypcach, że przed siedemdziesięciu laty kazano mu w nocy uciekać z Wołynia, żeby się uratował - wspominał Bida.

Bida w młodości także bardzo dobrze tańczył. Przez wiele lat zajmował się sportem, hodował pszczoły i szył czapki, z czego się utrzymywał. - Lubiłem i do tej pory lubię miód. Z tego się utrzymywałem, to mój sposób na życie - mówił w radiowej Dwójce.

Bida najbardziej lubił oberki, których miał w repertuarze ponad dwadzieścia. Muzyk duże znaczenie przywiązywał do brzmienia, grał delikatnie i tanecznie. - Dźwięk powinien być czysty. Nie lubię jak instrument trzeszczy. Smyczek trzeba trzymać delikatnie - tłumaczył.
Zmarł 24 lipca roku 2013.

Zobacz więcej na temat: folk MUZYKA Odeszli 2013