Teatr Polskiego Radia

Sopockie drzwi do teatru wyobraźni. Historia Festiwalu "Dwa Teatry” ma już 23 lata

Ostatnia aktualizacja: 20.06.2024 08:55
Pierwsza edycja tego teatralnego święta wystartowała 1 czerwca 2001 roku. Organizatorami byli Polskie Radio i Polska Telewizja, a także gospodarz – miasto Sopot. Raz w roku jury i publiczność wybierają najlepsze radiowe i telewizyjne spektakle teatralne. W ciągu mijających lat na "Dwóch Teatrach” pojawiło się tysiące spektakli, aktorów i najważniejszych ludzi polskiego teatru.
Plakaty Festiwalu Dwa Teatry
Plakaty Festiwalu Dwa TeatryFoto: Polskie Radio
  • Festiwal "Dwa Teatry" to maraton słuchowisk i spektakli. Ale także nagrania teatralne na żywo, spotkania z aktorami, warsztaty, wystawy i koncerty.
  • Po trzech latach Festiwal wraca do Sopotu. Od 2021 do 2023 roku "Dwa Teatry" gościły w Zamościu.
  • Tylko raz – w 2020 roku – festiwal się nie odbył. Jego organizację uniemożliwiła pandemia koronawirusa.
  • Wśród nagradzanych Wielką Nagrodą Festiwalu są najwięksi aktorzy teatralni – Gustaw Holoubek, Wojciech Pszoniak, Wiesław Michnikowski, Janusz Gajos, Stanisława Celińska czy Barbara Krafftówna.

Festiwal "Dwa Teatry" wciąż pisze swoją historię. Za kilka dni rusza 23 już edycja. To najważniejsze święto telewizyjnej i radiowej twórczości teatralnej organizowane jest raz w roku. „Dwa Teatry” to przede wszystkim konkurs na najlepsze słuchowiska radiowe i spektakle telewizyjne, które zakwalifikowały się do konkursu. Jury przyznaje nagrodę Grand Prix, ale także za reżyserię, scenariusz, opracowanie muzyczne, realizację oraz najlepszą rolę kobiecą i męską.


Najlepsi z Wielkich

Od 2006 roku przyznawana jest także prestiżowa Wielka Nagroda Festiwalu za wybitne osiągnięcia aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji Polskiej. Jej pierwszym laureatem był Gustaw Holoubek.


Wielka Nagroda Festiwalu "Dwa Teatry" 2023 dla Krzysztofa Wakulińskiego Wielka Nagroda Festiwalu "Dwa Teatry" 2023 dla Krzysztofa Wakulińskiego/ Cezary Piwowarski/Polskie Radio

W kolejnych latach nagrodę tę odbierali kolejno – Danuta Szaflarska, Wiesław Michnikowski, Piotr Fronczewski, Janusz Gajos, Jerzy Trela, Anna Seniuk i Jerzy Stuhr, Anna Polony i Ignacy Gogolewski, Teresa Budzisz-Krzyżanowska i Wojciech Pszoniak, Marian Opania i Maja Komorowska, Stanisław Celińska i Henryk Talar, Ewa Dałkowska i Olgierd Łukaszewicz, Barbara Krafftówna i Franciszek Pieczka, Ewa Wiśniewska i Jerzy Zelnik. W 2022 roku Magdalena Zawadzka i Andrzej Mastalerz. W ubiegłym roku nagrodzeni zostali Zofia Kucówna i Krzysztof Wakuliński.

Magdalena Zawadzka i Andrzej Mastalerz Wielka Nagroda Festiwalu "Dwa Teatry" 2022.  Magdalena Zawadzka i Andrzej Mastalerz/ Cezary Piwowarski/Polskie Radio

Żeby zobaczyć, trzeba usłyszeć

"Dwa Teatry" to święto teatru zarówno radia, jak i telewizji. Ale radiowy teatr ma inną specyfikę. Wymaga perfekcyjnego przygotowania spektaklu i szczególnego odbioru, bo dociera do widza, nie posługując się obrazem. Żeby zobaczyć, trzeba najpierw usłyszeć. Radiowe słuchowiska pomagają więc skupić się na słowie.



Grand Prix - najważniejsza nagroda Festiwalu
Pierwszym laureatem festiwalu z nagrodą Grand Prix było słuchowisko "Kot mi schudł" zgłoszone przez poznańskie Radio Merkury. To opowieść o samotności starej kobiety, a narodzono Katarzynę Grocholę za tekst, Roberta Mirzyńskiego za adaptację reżyserię, Irenę Goszczyńską za realizację akustyczną i Marcina Murawskeigo za opracowanie muzyczne.
Rok później z nagrodą Grand Prix z Sopotu wyjechali twórcy słuchowiska "Dziesięć pięter" z repertuaru Programu 2. Słuchowisko opisuje tragiczne zdarzenie z życia wzięte jako pretekst do stworzenia zbiorowego wizerunku ówczesnych Polaków.


Posłuchaj
60:23 słuchowisko Cezarego Harasimowicza "Dziesięć pięter" Słuchowisko "Dziesięć pięter" nagrodzone Grand Prix Festiwalu "Dwa Teatry" w 2002 roku

 

I to słuchowiska Programu 2 Polskiego Radia były najczęściej nagradzane Grand Prix Festiwalu "Dwa Teatry” – aż 10 razy.

W 2003 nagrodę otrzymało słuchowisko "Nagi sad" według powieści Wiesława Myśliwskiego, w 2005 "Saksofon basowy", a rok później "Gdzie jest ten tani kupiec". W 2013 roku "Mewa" Borysa Akunina, w adaptacji i reżyserii Igora Gorzkowskiego. W 2015 "Podróż na księżyc". W 2017 "Lilla Weneda", w 2018 "Ordonka", w 2019 "Wielka improwizacja", a w 2021 roku "Wyszedł z domu" według dramatu Tadeusza Różewicza.

Nagranie słuchowiska "Wyszedł z domu" Nagranie słuchowiska "Wyszedł z domu"/Polskie Radio

Posłuchaj
58:59 Słuchowisko "Wyszedł z domu" nagrodzone Grand Prix Festiwalu "Dwa Teatry" 2021

 

Słuchowiska Programu 1 Polskiego Radia Grand Prix Festiwalu otrzymały 7 razy: w 2007 "Recycling", w 2008 "Stare wiedźmy", w 2011 "Somosierra", w 2013 "Hamlet" Wiliama Szekspira w reżyserii Waldemara Modestowicza, w 2014 "Królowa i Szekspir" według dramatu Esther Vilar w reżyserii Janusza Kukuły, w 2016 "Von Bingen. Historia Prawdziwa Sandry Szwarc", a w 2022 "Edyp w Kolonos" autorstwa Sofoklesa w tłumaczeniu Antoniego Libery i adaptacji i reżyserii Mariusza Malca.

Mariusz Malec, Andrzej Brzoska, Mikołaj TrzaskaMariusz Malec, Andrzej Brzoska, Mikołaj Trzaska/ Cezary Piwowarski/Polskie Radio

W ubiegłym roku najlepszym radiowym słuchowiskiem okazało się słuchowisko "Post Mortem. Historia Zofii Dwornik" autorstwa Mikołaja Szczęsnego zgłoszone przez Radio Łódź.

Posłuchaj
62:53 Post mortem. Historia Zofii Dwornik Słuchowisko "Post mortem. Historia Zofii Dwornik". Zdobywca Grand Prix Festiwalu Dwa Teatry 2023

Najlepsze role kobiece i męskie

W pierwszej edycji festiwalu najlepszymi aktorami w radiowym teatrze zostali - Sidonia Błasińska za kreację bohaterki monodramu "Kot mi schudł" oraz Tomasz Zaliwski za rolę Boryny w słuchowisku Polskiego Radia BIS "Chłopi na BIS". W kolejnych latach wśród najlepszych znaleźli się między innymi: Danuta Stenka, Krzysztof Gosztyła, Adam Ferency, Edyta Jungowska, Jerzy Trela, Kinga Preis, Tadeusz Drzewiecki, Marcin Przybylski, Ignacy Gogolewski, Robert Więckiewicz, Anna Polony, Mariusz Bonaszewski, Ewa Konstancja Bułhak, Przemysław Bluszcz, Henryk Talar, Anna Seniuk, Jan Frycz, Krzysztof Globisz, Julia Kijowska, Andrzej Chyra, Franciszek Pieczka, Michał Żurawski, Bartłomiej Topa, Magdalena Kuta i Piotr Polk.

Magdalena Kuta
Magdalena Kuta na Festiwialu "Dwa Teatry" 2023


Jedną z najważniejszych, bo przyznawaną przez widzów spektakli telewizyjnych i słuchowisk, jest honorowa Nagroda Publiczności (przyznawana od 2016 roku).

urna z głosami słuchaczy urna z głosami słuchaczy

Dla dorosłych i dla dzieci

Dwa Teatry to także słuchowiska dla dzieci. Dla tych młodszych miłośników teatru co roku organizowane są różnego rodzaju warsztaty i spotkania.

Warsztaty. Polskie Radio Dzieciom Warsztaty. Polskie Radio Dzieciom/ Cezary Piwowarski/Polskie Radio

Teatr na żywo i z bliska

Spotkania z aktorami, warsztaty, wystawy, koncerty to też ważna część całego Festiwalu "Dwa Teatry". Teatralne spotkania w Sopocie to wyjątkowa okazja, by z bliska zobaczyć produkcję teatralnego spektaklu, poznać pracę aktorów czy samych aktorów, którzy w tych dniach są "na wyciągnięcie ręki".

W Zamościu, do poniedziałku (13.06), potrwa Festiwal "Dwa Teatry" Festiwal "Dwa Teatry" w 2022 roku z Zamościu/ Cezary Piwowarski/Polskie Radio

Ważnym punktem festiwalu są także wydarzenia upamiętniające wybitnych artystów. W ubiegłym roku było to między innymi czytanie bajek autorstwa Aleksandra Fredry, wybranego na patrona roku 2023, a także wystawa poświęcona Gustawowi Holoubkowi, wielkiej postaci teatru i filmu, z okazji 100. rocznicy jego urodzin.

Cechą wyróżniającą festiwal jest też jego powszechna dostępność - wstęp na pokazy konkursowe i wszystkie imprezy towarzyszące jest bezpłatny.

Wszystkich laureatów "Dwóch Teatrów" co roku poznajemy na uroczystej gali.

Zbiorowe zdjęcie laureatów Zbiorowe zdjęcie laureatów podczas uroczystej gali wręczenia nagród Festiwalu "Dwa Teatry" 2023

Do tegorocznego konkursu jury zakwalifikowało 16 utworów.

Festiwal "Dwa Teatry" 2024 rozpoczyna się 22 czerwca i ponownie zagości w Sopocie. Potrwa 3 dni.


Festiwal Dwa Teatry 2001-2021 Festiwal Dwa Teatry 2001-2021
Czytaj także:
***
Teatr Polskiego Radia/mt/wmkor