Co mają ze sobą wspólnego góry, ryk lwa i grzmot z nieba? Jakie owoce rosną w przydomowych ogródkach na Karaibach? Jak po japońsku powiedzieć „babcia” i „dziadek”? Żeby to sprawdzić, w "Źródełku" wybraliśmy się do Sierra Leone, Trynidadu i Tobago oraz na japońską wyspę Okinawę. Ale za każdym razem, choćby na chwilę, wracać będziemy do Polski!
A w Polsce w związku z witaniem wiosny, które świętujemy już 21 marca, przypominamy sobie niby dobrze znany, ale kryjacy wiele ciekawych tajemnic zwyczaj... topienia Marzanny.
- Gdy drzewa powoli budziły się do życia, a wiosenne ptaki przylatywały z powrotem do wiosek, topiono, palono lub wynoszono ze wsi słomianą kukłę marzannę nazywaną też Zimą, Moreną, Marzoniokiem, Śmiercią, Śmiercichą, a nawet Śmierżtką - opowiadała w audycji Karolina Ociepka, przybliżając nam zwyczaj topienia marzanny. - Była ona i jest symbolem zimy, wszelkich utrapień, trudów okresu zimowego. Pozbycie się jej miało ostatecznie przepędzić zimę.
Kiedyś pochody z Marzanną były bardzo popularne. Na przykład na Śląsku zrobiona ona była z pęku słomy ozdobionego świątecznym kobiecym ubraniem. Po niedzielnej mszy marzannę niosły starsze i młodsze dziewczynki w orszaku, odwiedzając wszystkie domy, z których w ten sposób symbolicznie zabierały wszystkie nieszczęścia. W Wielkopolsce zaś dzieci tworzyły orszak, trzymając w dłoniach gałęzie jałowca, a Śmiercichę nieśli starsi chłopcy. Po utopieniu marzanny do wsi wnoszono zdobioną gałąź, zwaną nowelatko, czyli gaikiem. Po co to wszystko robiono? Przede wszystkim chodziło w tym o odwiedziny domów! To niby znany zwyczaj, ale kryje w sobie wiele tajemnic.
W audycji Witold Vargas opowiadał o wędrówkach Kłobuka Pietucha następną część, w której znajduje w słoiku... krasnala! A przedszkolaki z warszawskiego przedszkola Montessori - Kaja, Zofia, Maks, Joni, Nel i Nina - zastanowiali się, co może oznaczać dawne ludowe przysłowie "czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci". W audycji, w związku z przebudzeniem wiosny, zachęcaliśmy także do stworzenia własnych ogródków, w których można sadzić kwiaty, owoce i warzywa, bo nic tak nie dodaje skrzydeł, jak wiosna!
***
Tytuł audycji: Źródełko
Prowadziła: Hanna Szczęśniak
Data emisji: 20.02.2022
Godzina emisji: 11.00
