Posłuchaj
24:27 Iwaszkiewicz Lisowski.mp3 Agnieszka Papieska, Robert Papieski i Andrzej Zawada o nowo-wydanym tomie korespondencji Jarosława Iwaszkiewicz i Jerzego Lisowskiego (Strefa literatury/Dwójka)
Jerzy Lisowski i Jarosław Iwaszkiewicz poznali się w 1947 roku. Lisowski - wówczas młody student - przyjechał do Polski i zaproponował Iwaszkiewiczowi pomoc, gdyby ten pojawił się we Francji. Iwaszkiewicz skorzystał z propozycji, spędzili trzy dni w Paryżu - dni te stały się zaczątkiem długoletniej więzi.
Iwaszkiewiczowie i Paweł Hertz. Przyjaźń w listach
- Była to wyjątkowa przyjaźń, ponieważ nie wyczerpała się tak szybko, jak inne relacje, które kończą się, gdy minie pierwszy ogień - opowiadała Agnieszka Papieska, historyk literatury, współedytorka nowo opublikowanej korespondencji Iwaszkiewicza z Lisowskim.
Więź uczuciowa i intelektualna
Papieska tłumaczyła, iż twórca "Matki Joanny od Aniołów" znalazł w Lisowskim nie tylko zapał, entuzjazm, młodzieńczość, ale również partnera intelektualnego. - Lisowski wpisuje się w szereg młodych ludzi, którzy pomagali Iwaszkiewiczowi w twórczości. Potrzebna mu była mu energia życia - dodał Robert Papieski, współedytor korespondencji.
- Lisowski był wybitnym tłumaczem i z wielkim oddaniem przekładał Iwaszkiewicza, a także wielu innych polskich prozaików i poetów - opowiadała Agnieszka Papieska.
Zdaniem edytorki, Lisowski był ambasadorem Iwaszkiewicza we Francji. Działalność taką prowadził jeszcze w czasach studenckich. Następnie zaś propagował twórczość autora "Panien z Wilka" w najważniejszych francuskich wydawnictwach, gdzie pracował. Wkładał on nawet wysiłki, by promować kandydaturę Iwaszkiewicza pod literacką nagrodę Nobla - jak sugerowała Papieska.
Odsłonięte karty "Twórczości"
Więź uczucia i intelektu, sytuacje życia codziennego czy głębokie osobiste doświadczenia to nie jedyne karty życia Iwaszkiewicza, jakie odsłaniają przed czytelnikiem jego listy z Lisowskim.
- Korespondencja pokazuje nowy wątek, którego nie było do tej pory w innych zbiorach - opowiadał Andrzej Zawada, literaturoznawca z Uniwersytetu Wrocławskiego, który dodał, iż w połowie lat 50. Iwaszkiewicz przejął redakcję miesięcznika "Twórczość". Zaprosił wówczas Lisowskiego do współpracy, która trwała aż do śmierci twórcy "Czerwonych tarcz".
Listy te są zatem świadectwem całych lat spędzonych przy redagowaniu najważniejszego miesięcznika literackiego powojennej Polski. - To peryskop, który zagląda do obszaru niewidocznej dla niewtajemniczonego czytelnika rzeczywistości. Widzimy, jak pomiędzy tym, co wartościowe w literaturze, a polityką kulturalną, musieli żeglować redaktorzy polskich czasopism literackich - tłumaczył Zawada.
***
Tytuł audycji: Strefa literatury
Prowadziła: Dorota Gacek
Goście: Agnieszka Papieska (edytor, historyczka literatury), Robert Papieski (edytor, tłumacz, krytyk, eseista), Andrzej Zawada (literaturoznawca, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego)
Data emisji: 05.02.2021
Godzina emisji: 21.30
ag/am
