Powieści na antenie

"KAFKA. Lata decyzji 1910-1915"

Ostatnia aktualizacja: 07.11.2024 09:00
W "To się czyta" słuchaliśmy o postaci Franza Kafki. Nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukazał się drugi tom wielowątkowej i wieloaspektowej biografii Franza Kafki, pióra niemieckiego pisarza i publicysty, wybitnego znawcy jego twórczości Reinera Stacha, zatytułowany "KAFKA. Lata decyzji 1910- 1915". Fragmenty książki czytał Jarosław Gajewski.
Jarosław Gajewski przeczyta fragmenty biografii Franza Kafki
Jarosław Gajewski przeczyta fragmenty biografii Franza KafkiFoto: Polskie Radio/Piotr Podlewski

Przekładu tego obszernego i niezwykle pasjonującego dzieła dokonała Sława Lisiecka.


Posłuchaj
10:00 To się czyta 2024_11_04-09-29-57.mp3 Reiner Stach "KAFKA. Lata decyzji 1910-1915", czyta Jarosław Gajewski - odc. 1. (To się czyta/Dwójka)

10:17 To się czyta 5.11.mp3 Reiner Stach "KAFKA. Lata decyzji 1910-1915", czyta Jarosław Gajewski - odc. 2. (To się czyta/Dwójka)

10:27 Dwójka to się czyta 6.11.2024.mp3 Reiner Stach "KAFKA. Lata decyzji 1910-1915", czyta Jarosław Gajewski - odc. 3. (To się czyta/Dwójka)

09:26 To się czyta 2024_11_07-09-30-19.mp3 Reiner Stach "KAFKA. Lata decyzji 1910-1915", czyta Jarosław Gajewski - odc. 4. (To się czyta/Dwójka)

10:19 _PR2 (mp3) 2024_11_08-09-31-16.mp3 Reiner Stach "KAFKA. Lata decyzji 1910-1915", czyta Jarosław Gajewski - odc. 5. (To się czyta/Dwójka)

"Jeszcze jako trzydziestolatek Kafka mieszkał z rodzicami - czytamy na stronach książki - z wyjątkiem kilku miesięcy spędził życie w tym samym mieście, otoczony niewielkim kręgiem przyjaciół. Cały jego majątek pochłonęły choroba i hiperinflacja. Zobaczył mało świata, a tę odrobinę oglądał niemal zawsze w pośpiechu, pod presją restrykcyjnych przepisów urlopowych. Bardzo skromne były też jego próby zrekompensowania sobie tych niedogodności: pływanie, wiosłowanie, gimnastyka, praca w ogrodzie, wypoczynek w sanatoriach, wycieczki na wieś i inne wybryki w praskich winiarniach".

Wybrane fragmenty powieści "KAFKA. Lata decyzji 1910-1915" czytał Jarosław Gajewski.

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 4-8.11.2024

Godzina emisji: 9.30

am

Czytaj także

Florian Czarnyszewicz: pisarz, żołnierz, policjant

30.10.2024 13:44
Florian Czarnyszewicz (1900-1964) nie doczekał publikacji swoich powieści w kraju. Tworzył na emigracji, w Argentynie. Jego niewielki dorobek, ledwie cztery powieści, spotkał się jednak, zarówno na emigracji, jak i po latach, w kraju, z entuzjastycznym przyjęciem. Porównania np. do Mickiewicza, Reymonta, Sienkiewicza padały z wielu ust. Zachwycali się jego twórczością Wańkowicz, Pawlikowski, Giedroyc, Czapska...
Florian Czarnyszewicz i okładka jego książki Nadberezyńcy
Florian Czarnyszewicz i okładka jego książki "Nadberezyńcy" Foto: mat. promocyjne
Posłuchaj
29'41 Bartosz Bajków o życiu Floriana Czarnyszewicza (Rozmowy po zmroku/Dwójka)
więcej

Po pierwszym krajowym wydaniu "Nadberezyńców" ukazało się sporo recenzji, omówień tej znakomitej powieści. Podobnie stało się z jego pozostałym dorobkiem. Przez lata jednak czekaliśmy na biografię samego autora. Bartosz Bajków i Diana Maksimiuk podjęli się tej tytanicznej pracy. Tom, który otrzymaliśmy (696 stron!), "Florian Czarnyszewicz. Los człowieka", obejmuje lata 1900-1955. Lata w życiu Czarnyszewicza zapewne najważniejsze. Jego twórczość komuniści objęli całkowitą cenzurą.

Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji życiorysu pisarza, w którym jest wiele tajemnic, wiele "czarnych dziur", wiele biedy. Pokazali tego znakomitego pisarza także jako żołnierza, policjanta, działacza społecznego, skromnego człowieka. 


Posłuchaj
29:41 PR2 2024_10_29-22-30-28.mp3 Bartosz Bajków o życiu Floriana Czarnyszewicza (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

 

Brak informacji o Florianie Czarnyszewiczu

Bartosz Bajków zapytany o powód, dla którego zdecydował się napisać biografię Floriana Czarnyszewicza zdradził, że skłonił go do tego... brak informacji. - Po przeczytaniu wszystkich jego czterech powieści nie mogłem znaleźć informacji na temat jego życia. Było ich bardzo mało. Zbierając dostępne informacje, napisałem pierwszy tekst, który ukazał się w 2017 roku - relacjonował.

- Tak mnie to zainteresowało i wciągnęło, że zaczęły otwierać się kolejne drzwi i możliwości zdobycia materiałów. Postanowiłem napisać szeroką biografię - dodał.

Wojna z bolszewikami

Ważnym etapem w życiu Czarnyszewicza był udział w wojnie z bolszewikami. - Czarnyszewicz wstąpił do policji w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. Był to region będący pod kontrolą Polski, ale nie wchodzący w jej skład. Po ataku bolszewików policja wycofała się raz z administracją pod Warszawę - powiedział autor.

- Tam wstąpił do wojska i brał udział w bitwie niemeńskiej, zdobywał Grodno i potem walczył z Litwinami na Wileńszczyźnie - dodał.

Polskie obywatelstwo

Po zakończeniu konfliktu Czarnyszewicz chciał odejść z wojska. Żeby było to możliwe, zdecydował się na rezygnację z polskiego obywatelstwa. Ta decyzja miała jednak swoje konsekwencje w jego dalszym życiu. - Po wojnie zdecydował się odejść z wojska. Nieznane są przyczyny. Tłumaczył to stanem zdrowia, ale nie jest to wiarygodne. Nie można było sobie tak po prostu odejść i ktoś doradził mu, żeby złożył deklarację, że nie jest polskim obywatelem. Podobno złożył taki dokument - zdradził Bartosz Bajków.

Czytaj także:

- Po odejściu wstąpił do policji Litwy Środkowej. Okazało się, że w międzyczasie Litwa Środkowa została włączona do Polski i stała się Policją Państwową. Okazało się wtedy, że trzeba mieć polskie obywatelstwo. Kiedy chciał o nie wystąpić, to wypomniano mu, że się go zrzekł - powiedział.

Dalsze losy pisarza były nie mniej ciekawe. Biografia Czarnyszewicza autorstwa Bartosza Bajkowa przedstawia część życia pisarza - głównie ze względu na jej objętość i bogaty życiorys bohatera. Autor zapowiada jednak powstanie drugiego tomu. 

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadził: Wacław Holewiński

Gość: Bartosz Bajków (autor biografii Floriana Czarnyszewicza)

Data emisji: 29.10.2024

Godz. emisji: 22.30

dz/wmkor

Czytaj także

Maria Halber z Nagrodą Conrada za debiut. "Biorę na siebie ciężar oczekiwań"

29.10.2024 11:50
- Takie wyróżnienie dodaje skrzydeł, ale jest to również jakiegoś rodzaju zobowiązanie. Ten ciężar oczekiwań jest jednak troszkę większy; cięższy ciężarem tych skrzydeł. Pewnie przyjdzie mi się z tym zmierzyć, ale wezmę to na siebie - mówiła w Dwójce Maria Halber, laureatka Nagrody Conrada za swą debiutancką powieść "Strużki".
W powieści Strużki Maria Halber w odświeżający sposób rekonstruuje okres dojrzewania i pierwszych zderzeń z rzeczywistością
W powieści "Strużki" Maria Halber w odświeżający sposób rekonstruuje okres dojrzewania i pierwszych zderzeń z rzeczywistościąFoto: materiały prom./Wyd. Cyranka
Posłuchaj
15'17 Rozmowa z pisarką Marią Halber, tegoroczną laureatką Nagrody Conrada (Poranek Dwójki)
więcej

Maria Halber - poetka, autorka tekstów, współtwórczyni jednego z wydawnictw. Teraz także laureatka Nagrody Conrada 2024 za swój debiut prozatorski - książkę "Strużki".

Posłuchaj
15:17 Poranek Dwójki halber 29.10.2024.mp3 Rozmowa z pisarką Marią Halber, tegoroczną laureatką Nagrody Conrada (Poranek Dwójki) 

Zaskoczenie i radość

- Kompletnie się tego nie spodziewałam. Z jakichś przyczyn myślałam, że na takich galach ktoś wcześniej podchodzi i mówi o tym, że dostanie się nagrodę, i ma się czas przygotować jakąś przemowę. Okazało się, że tak nie jest. Nie wiedziałam do ostatniej chwili, w związku z czym wyszłam na scenę kompletnie nieprzygotowana i niestety nie udało mi się stworzyć żadnej wiekopomnej wypowiedzi - śmiała się pisarka.

Czytaj także:

"Strużki" opowiadają o trudnej przyjaźni dwóch dziewczyn, które różnią się pod wieloma względami, a jednak udaje się im stworzyć bardzo silną więź. Maria Halber w odświeżający sposób rekonstruuje okres dojrzewania i pierwszych zderzeń z rzeczywistością.

Kobieca perspektywa jako punkt wyjścia

Niedzielna gala Nagrody Conrada (27.10) miała również bardzo kobiecy charakter. Wśród nominowanych były same autorki, a wydarzeniu towarzyszył wykład mistrzowski Doroty Masłowskiej.

- Myślę, że wątek kobiecej perspektywy, kobiecego, dziewczyńskiego doświadczenia mocno wybrzmiał. Jest to też jednak doświadczenie uniwersalne. Moją książkę czytają przeróżne osoby, o różnych tożsamościach i w różnym wieku. Myślę, że kobiece doświadczenie otwiera perspektywę na pewien rodzaj wrażliwości, która jest cenna dla osób o przeróżnych tożsamościach - przekonywała Maria Halber.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadziła: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Gość: Maria Halber (poetka, prozaiczka, laureatka Nagrody Conrada 2024)

Data emisji: 29.10.2024

Godz. emisji: 8.30

zch/pg/wmkor