Z przeprowadzonych na myszach badań wynika, że ożywione kontakty społeczne i urozmaicony tryb życia pomagają zwalczać chorobę nowotworową, a nawet mogą zapobiec jej rozwojowi. Informuje o tym czasopismo "Cell". Zdaniem autorów pracy w „Cell”, odkrycie to dostarcza nowych dowodów na potwierdzenie hipotezy, że relacje społeczne oraz stan psychiczny pacjentów mają zasadniczy wpływ na efekty leczenia nowotworów złośliwych.
Dr Matthew J. During z Ohio State University Comprehensive Cancer Center, który przeprowadził badania, postanowił urozmaicić mysi tryb życia. Myszy laboratoryjne nie są na co dzień hodowane w złych warunkach. W klatkach trzyma się zazwyczaj po 5 osobników, które mają nieograniczony dostęp do jedzenia i mogą bawić się cały dzień. W eksperymentach naukowcy dodatkowo urozmaicili warunki życia gryzoni w ten sposób, że zwiększyli ich liczbę w klatkach do 18-20, zapewniając im zarazem więcej miejsca oraz większe możliwości zabawy i podejmowania różnych aktywności - poprzez umieszczenie dodatkowych zabawek, kołowrotków do biegania i stworzenie różnorodnych kryjówek. Po 3 lub 6 tygodniach myszom wszczepiono pod skórę komórki czerniaka, groźnego nowotworu skóry. Podobny eksperyment wykonano na myszach hodowanych w normalnych warunkach.
Okazało się, że u gryzoni, którym nowotwór wszczepiono po 3 tygodniach ciekawszego życia, guzy nowotworowe były mniejsze o 43 proc. w porównaniu z grupą kontrolną, a w przypadku myszy, którym komórki wszczepiono po 6 tygodniach - o 77 proc. Ogólnie, w obu grupach doświadczalnych guzy rozwijały się wolniej. Ponadto u 5 proc. gryzoni, którym szybciej wszczepiono komórki czerniaka, nowotwór nie rozwinął się wcale, natomiast w grupie, której wszczepiono je po 6 tygodniach życia w urozmaiconych warunkach, odsetek ten wyniósł aż 17 proc. Czerniak rozwinął się natomiast u wszystkich myszy z grupy kontrolnej.
Jak oceniają naukowcy, uzyskanych efektów nie można przypisać po prostu zwiększonej aktywności fizycznej gryzoni (bo nie uzyskano ich u myszy, które wyłącznie zwiększyły dawkę ruchu), ale raczej łagodnemu stresowi wywołanemu przez nowe bodźce społeczne związane z życiem w większej grupie oraz bodźce fizyczne związane z pojawieniem się nowych przedmiotów.
Jak wykazały dalsze analizy, stres tego rodzaju pobudza w mózgu (a dokładnie w podwzgórzu) produkcję czynnika neurotroficznego BDNF. Związek ten z kolei wpływa - za pośrednictwem nerwów współczulnych - na białą tkankę tłuszczową, powodując m.in. zwiększenie wydatków energetycznych organizmu, jak również spadek produkcji hormonu leptyny w komórkach tłuszczowych.
Leptyna, oddziałując na mózg, hamuje apetyt, ale też stymuluje podziały komórek w niektórych tkankach, wpływa na ich przeżycie lub pobudza powstawanie nowych naczyń krwionośnych (tj. proces angiogenezy). Z ostatnich badań wynika, że podwyższony poziom tego hormonu we krwi ma związek z ryzykiem wielu nowotworów złośliwych, jak czerniak, rak prostaty lub piersi.
Testy przeprowadzone przez zespół dra Duringa potwierdziły, że to spadek poziomu leptyny w dużym stopniu odpowiadał za przeciwnowotworowy efekt urozmaiconego życia.
Zdaniem badaczy, ich odkrycie potwierdza hipotezę, że łagodny stres lub niektóre jego rodzaje mogą być korzystne dla zdrowia. During: - Ludzie zwykli uważać, że osoby leczone na raka powinny unikać stresów, ale nasze dane sugerują, że nie jest to zupełnie zgodne z prawdą.
Nie chodzi wcale o minimalizowanie stresu, ale o urozmaicanie sobie życia pod względem towarzyskim oraz o dostarczanie większej liczby bodźców pobudzających zmysły. - Ważne jest stawianie sobie nowych wyzwań – podkreśla During. - Nasze badania wskazują, że postrzeganie choroby przez pacjenta, jego relacje społeczne oraz otoczenie mogą wywierać ogromny wpływ na przebieg choroby nowotworowej.
Ich zdaniem, aktywacja czynnika BDNF w mózgu - czy to przez urozmaicone życie, czy np. przy pomocy manipulacji genetycznych - mogłaby znaleźć zastosowanie w terapii raka.
