Najstarsze gwiazdy z serca Drogi Mlecznej

Międzynarodowa grupa badawcza odkryła w centrum Drogi Mlecznej najstarsze gwiazdy, które powstały niedługo po Wielkim Wybuchu.

M 31 to bliźniaczka naszej Galaktyki

Foto: fot. M. Sulczyński, lic. GNU, źr. Wikipedia

O wynikach poinformował tygodnik „Nature". W badaniach brali udział także Polacy z projektu OGLE , kierowanego przez prof. Andrzeja Udalskiego.

Uważa się, że pierwsze gwiazdy powstały około 200-300 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Takich pierwotnych obiektów jeszcze do tej pory nie zaobserwowano, ale znane są gwiazdy bardzo ubogie w tzw. metale, czyli pierwiastki cięższe od wodoru i helu. Im dłuższy okres od Wielkiego Wybuchu, tym więcej metali znajduje się w gwiazdach, bowiem kolejne pokolenia gwiazd powstają z materii wzbogaconej przez ich poprzedniczki o ciężkie pierwiastki.

Większość gwiazd w zgrubieniu galaktycznym Drogi Mlecznej jest bogata w metale.

Do tej pory w przypadku Drogi Mlecznej znano ubogie w metale gwiazdy występujące w halo galaktycznym (czyli w zewnętrznych częściach galaktyki).

Na poszukiwania najstarszych gwiazd w centralnym obszarze nasze galaktyki zdecydowali się naukowcy z grupy kierowanej przez Louise Howes z Lund University w Szwecji, a wcześniej z Australian National University w Canberrze (Australia), gdzie prowadziła opisywane badania. Poszukiwania zakończyły się sukcesem – po raz pierwszy zidentyfikowano tego typu obiekty w tym rejonie.

W centrum Galaktyki znaleziono ponad 500 gwiazd o niewielkiej zawartości pierwiastków cięższych niż hel.23 gwiazdy z najmniejszą zawartością takich pierwiastków przeanalizowano szczegółowo. - To najstarsze gwiazdy znalezione w Drodze Mlecznej - podkreśla Howes.

Trzeba było jednak sprawdzić, czy gwiazdy te rzeczywiście są związane z centrum Drogi Mlecznej, a nie są obiektami z halo przypadkowo przemieszczającymi się przez ten rejon. W celu wyznaczenia orbit obiektów kluczowe były obserwacje wykonane przez polski projekt OGLE, kierowany przez prof. dr. hab. Andrzeja Udalskiego z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Dla dziesięciu gwiazd udało się ustalić dokładne orbity w Galaktyce. Siedem z nich na pewno znajduje się w centrum Drogi Mlecznej i powstały zaledwie kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu.

(PAP)