Dotychczas ich nie zauważaliśmy, ponieważ były ukryte za bliską Ziemi, podobną do nich gromadą NGC 6397. Oddalone o ponad miliard lat świetlnych, dają nam możliwość porównania ich z podobnymi gromadami w naszej Galaktyce – a przez to lepszego poznania procesu formowania się tych jakże widowiskowych obiektów.
Przyjrzenie się odkrytym gromadom pozwoli nam poznać, jak niegdyś wyglądały znane nam gromady kuliste. Nie możemy zapominać, że patrząc na obiekt oddalony o miliard lat świetlnych, spoglądamy w rzeczywistości w daleką przeszłość! Jason Kalirai z University of California i Harvey Richer z University of British Columbia rozpoczęli swoje badania od skrupulatnego przyjrzenia się doskonale znanej i wzmiankowanej już wyżej gromadzie kulistej NGC 6397, znajdującej się w naszej Galaktyce Drogi Mlecznej i oddalonej od Ziemi zaledwie (!) od 8500 lat świetlnych.
Wykorzystując urządzenie nazwane Advanced Camera for Surveys, zainstalowane na Kosmicznym Teleskopie Hubble’a, wykonali zdjęcie małego skrawka badanej gromady i otrzymali szereg nowych danych na temat wieku i ewolucji NGC 6397. W tle ukazały im się jednak zjawiska, które mogą do prowadzonych przez nich badań wnieść dużo więcej – Kalirai i Richer ujrzeli tam dużą galaktykę spiralną, a w jej ramach wiele gromad kulistych, tak bardzo odległych, że – choć składają się z wielu gwiazd – wyglądają jak pojedyncze, słabe źródła światła. Tym niemniej, jak powiedział Kalirai, „słabe światło tych gwiazd może dostarczyć nam niezwykle cennych informacji”. Mierząc przesunięcie ku czerwieni galaktyki zawierającej gromady określili dokładnie jej pozycję – jak się okazało, niezwykle daleką.
Biorąc pod uwagę badania innych naukowców, okazuje się, że zgłębianie tajemnic gromad kulistych ma duże znaczenie dla zrozumienia procesów formowania się i ewolucji galaktyk. Analizując odkrytą właśnie galaktykę z jej około 200 gromadami kulistymi gwiazd, zespół Kalirai'a będzie mógł zbadać, czy, jak głosi powszechny obecnie pogląd, większość gwiazd znajdujących się w galaktykach eliptycznych rzeczywiście formuje się we wczesnym okresie ich istnienia, zbada również lepiej ewolucję samych gromad kulistych.
Odkrycie zostało zaprezentowane przez Jasona Kaliraia na ostatnim zjeździe Amerykańskiej Unii Astronomicznej w Seattle.
Eugeniusz Wiśniewski
