Asteroidy, które znajdują się w naszym Układzie Słonecznym, posiadają całą mnogość wielkości i kształtów. Są tak odmienne od siebie, że naukowcy zaczęli się zastanawiać nad powodami tej różnorodności.
Badacze posłużyli się bazą danych na temat 11 735 asteroid. Zwrócili uwagę na to, że asteroidy zmieniają kształty z upływem czasu. - W naszym Układzie znajduje się kilkaset tysięcy asteroid - wyjaśnia Gyula Szabó z Uniwersytetu w Szeged (Węgry), który dowodził ekipą badawczą. - Ponieważ są niewielkie, ich pole grawitacyjne również jest słabe, a to z kolei powoduje nieregularność kształtu – mówi. Rezultaty badań ukazały się w lipcowym numerze czasopisma Icarus.
Najbardziej dokładne dane na temat kosmicznych skał, które przemierzają nasz Układ Słoneczny, uzyskaliśmy dzięki misjom naszych sond, na których drodze znalazły się asteroidy – nie było jednak takich ciał zbyt wiele. Obserwacje radarowe mogą być z kolei prowadzone tylko w przypadku obiektów przelatujących blisko Ziemi, obserwacje teleskopowe natomiast – tylko w przypadku największych asteroid. Z powodu tych ograniczeń naukowcy musieli opracować inną metodę badania tych niewielkich elementów naszego Systemu. Technika, którą się posłużyli, była prosta: obserwując obroty asteroid wokół własnej osi, badali sposób, w jaki odbija się od nich światło i na tej podstawie określali ich kształt. Naukowców wspomogły cyfrowe techniki badania nieba, dzięki którym można w ciągu jednej nocy przebadać tysiące obiektów i które już wcześniej dostarczyły danych na temat wielu ciał niebieskich. – Za pomocą fotometrii badacze zbadali na przestrzeni ostatnich 30-40 lat około 1200 asteroid – wyjaśnia Guyla. – My w ciągu pół godziny ustaliliśmy kształty dziesięciu razy więcej! – dodaje.
Wyniki badań były zaskakujące. Guyla i jemu podobni naukowcy uważają, że jedna trzecia asteroid stanowi grupy, które nazywa się „rodzinami”. Są one zbitkami mniejszych obiektów, które powstały przy kosmicznych kolizjach większych obiektów. – Stwierdziliśmy, że wiele „rodzin” zawierało wydłużone asteroidy, ale były i inne, których składniki w większości były okrągłe – relacjonuje Guyla. Okazało się także, że im młodsze było dane skupisko asteroid, tym mniej regularne były ich kształty, a im starsza „rodzina”, tym jej „członkowie” byli okrąglejsi. Naukowcy obliczyli też, że potrzeba około jednego-dwóch miliardów lat, by asteroida nieregularnego kształtu stała się okrągła.
Pozostaje jednak pytanie, co wpływa na zmianę kształtu kosmicznych okruchów. Guyla i jego współpracownicy ustalili, że jest to efektem… obtłukiwania i ubijania asteroid, które wejdą w skład jakiejś „rodziny”. Raz po raz uderzają w nie inne kosmiczne skały, powodując stopniowe zmiany ich kształtu.
Zderzenia obiektów od samego początku miały fundamentalne znaczenie dla kształtowania się naszego Układu. Kosmiczne kolizje trwają nadal i miejmy nadzieję, że obecne badania astronomów pomogą w przyszłości przewidzieć te z kosmicznych zderzeń, które mogłyby dotyczyć Ziemi.
Eugeniusz Wiśniewski
Na podstawie: PhysOrg
Zobacz efekty ewentualnego uderzenia asteroidy w Ziemię:
