A to małpa!

Szympans ze szwedzkiego zoo rzuca kamieniami w gapiów.

Myślicie, że zwierzęta w zoo są zachwycone tym, że na nie patrzycie? Szympans Santino żyjący w Furuvik Zoo w Szwecji w specyficzny sposób przygotowuje się na spotkanie ze zwiedzającymi. Co robi? Otóż szykuje sobie kamienie do rzucania w nich.

Niecne plany Santino opisał dr Mathias Osvath z Lunds Universitet, który wyniki badań nad zachowaniem małpy opublikował w „Current Biology”. Jednak donos na złośliwego szympansa to nie wystarczający powód, aby zaistnieć w jednym z najlepszych czasopism naukowcyh świata. Zachowanie Santino dowodzi po prostu, że nie tylko ludzie potrafią planować przyszłość.

Naukowiec obserwował 31-letniego samca szympansa, który zasłynął w rodzimym zoo dzieki niezwykłemu zapałowi do wytwarzania broni miotanej. Przed przybyciem gapiów Santino wyławiał kamienie z jeziorka lub wyłupywał fragmenty betonu ze sztucznej skały na wybiegu, a następnie układał je w kupki. Po przybyciu gapiów najpierw prezentował samczy pokaz „macho”, mający podkreślic jego dominację w tym rejonie, a potem – kiedy tłum reagował śmiechem na jego pokazy – zaczynał korzystać ze swoich „arsenałów”, rzucając kamieniami w turystów niezmiennie zebranych przed ogrodzeniem „sympatycznej” małpki. Co ważne, działalność Santino uzależniona była od tego, czy był wypuszczany na wybieg. Jeśli nie - zawieszał wyścig zbrojeń.

Kolejną przesłanką, że szympans działa z „rozmysłem” a nie z powodu wrodzonych skłonności, jest fakt, że kiedy w 1983 roku trafił do Furuvik Zoo, był spokojną i pasywna małpą. Jego zachowanie zmieniło się, kiedy dojrzał – stał się agresywny do tego stopnia, że zabił jednego z małpich współlokatorów (na jego obronę dodamy, że nieco wcześniej uratował życie tego samego towarzysza, odwiązując linę, która zaplątała się mu wokół szy i dusiła go). Ataki na zwiedzających rozpoczęły się w 1997 roku.

Wszystko to, według dra Osvatha, świadczy o zaawansowanej samoświadomości i umiejętności planowania działań. Te cechy do niedawna przypisywano jedynie ludziom. – „Santino nie kieruje się doraźną czy fizjologiczną potrzebą, ale znajomością swoich przyszłych stanów psychofizycznych” – wyjaśnia dr Osvath.

Rzucanie niewielkimi przedmiotami nie jest nietypowe u naczelnych. Robią to także goryle i inne prymaty. Zdarza się również, że rzucanie jest sposobem na atakowanie ludzi. To wszystko jednak nie oznacza, że wybryki Santino spotykają się z aprobatą jego opiekunów. Przed tegorocznym sezonem ma zostać wykastrowany.

(ew)