BIOLOGIA: Roślinne filtry turbo

Zmodyfikowane genetycznie rośliny pomagają ludziom w oczyszczaniu środowiska

Mało znane jeszcze do niedawna słowo „fitoremediacja” zaczyna robić karierę nie tylko wśród botaników i osób profesjonalnie zajmujących się oczyszczaniem gleb i wód z rozmaitych skażeń. Coraz więcej osób dowiaduje się co ono znaczy. W tym sposobie wyciągania trucizn ze środowiska kluczową rolę odgrywają rośliny, które porastając hałdy odpadów i zatrute chemikaliami ziemie wybiórczo pobierają z podłoża szkodliwe związki, ułatwiając ludziom dalsze prace nad przywracaniem gospodarce zdegradowanych terenów. Takie badania prowadzone są w wielu ośrodkach, także w Polsce, ale główny problem polega na tym, że proces fitoremediacji jest długotrwały i na jego efekty trzeba cierpliwie czekać. Okazuje się jednak, że biotechnolodzy potrafią już tak zmodyfikować pewne rośliny, by swoje zadania wykonywały znacznie szybciej. Do osiki wprowadzono ostatnio na Uniwersytecie Waszyngtońskim cytochrom  P450 2E1, odgrywający znaczącą rolę w degradowaniu szkodliwych substancji w wątrobie człowieka i innych ssaków i okazało się, że tak zmienione genetycznie drzewo znacznie efektywniej, niż zwykłe drzewa, usuwa ze środowiska m.in. rakotwórczy trichloroetylen. Do produkcji cytochromu użyto bakterii, a enzym został pierwotnie pobrany od królików. Trwają prace nad wprowadzeniem wariantu P450 do niewielkiego rzodkiewnika  (Arabidopsis), by w ten sposób likwidować pozostałości groźnego związku RDX, używanego w materiałach wybuchowych na polu walki. Próby są bardzo obiecujące, bo zmodyfikowane genetycznie rośliny usuwają z roztworu 90-97 proc trucizny.

Źródło: Scientific American