Brak ciekawości jest wbrew naturze

– Naturą człowieka jest poznanie, chcemy odkryć to, czego nie wiedzieliśmy, z czczej ciekawości. Po to jest nauka - powiedział prof. Aleksy Bartnik w "Klubie Trójki".

Skryty za okularami i menzurkami w głębiach laboratoriów – oto portret polskiego naukowca. O efektach ich pracy, i to tylko tych najbardziej spektakularnych, dowiadujemy się dopiero przy rozdawaniu ważnych nagród lub publikacji artykułów w czasopismach niefachowych.

Polski naukowiec nie chce lub nie potrafi opowiadać o swojej pracy, a tym samym popularyzować nauki.

- Popularyzacja nauki jest obowiązkiem naukowców, z wielu powodów, ale przede wszystkim, dlatego, że naukowcy żyją z podatków, a uczciwość wymaga, by one były rozliczone, czyli naukowiec ma obowiązek mówić, co robi – powiedział Tomasz Rożek, dr fizyki.

Zgodził się z nim prof. Aleksy Bartnik, wykładowca Instytutu Fizyki Teoretycznej UW, który stwierdził, że obowiązkiem naukowca jest nie tylko wykładać studentom i prowadzić doktoraty, ale też w przystępny sposób mówić szerokiej publiczności o badaniach.

Jedną z przyczyn braku takiego działania ze strony naukowców jest fakt, że są oni rozliczani z ilości publikacji, a nie wliczają się tu publikacje popularno-naukowe. – Jeżeli ja mam do napisania artykuł w „Physical Review” lub trzech fajnych artykułów popularno-naukowych, to ja wiem, co wybiorę – powiedział Bartnik.

Tworzy się tu przestrzeń dla dziennikarzy naukowych, którzy, zdaniem Rożka, powinni być kimś w rodzaju tłumacza z hermetycznego języka naukowego na codzienny. – Naukowiec może nie mieć czasu na pisanie do gazet codziennych, ale powinien znaleźć czas na rozmowę z dziennikarzem lub wygłoszenie wykładu – podkreślił.

A może problemem nie jest chęć przekazywania wiedzy naukowej, ale jej treść, może nauka jest po prostu nudna?

– Dziś, po XX. wieku, wiemy, z czego zbudowana jest materia, jak działają atomy i jak powstał wszechświat, to są rzeczy fenomenalnie ciekawe! - zaprzeczył Bartnik.

Profesor dodał, że rodzaj ludzki jest stworzony do tego, by być ciekawym, już Arystoteles mówił, że naturą człowieka jest poznanie. – I ta ciekawość, która jest wewnętrzną naturą człowieka, jest marnowana, zainteresowania ludzi kieruje się na rzeczy nieistotne – wyjaśnił.

Tomasz Rożek, który sam zrezygnował z pracy akademickiej i poświęcił się popularyzowaniu nauki w Polsce, powiedział, że widzi ogromny popyt na naukę. Najlepszym przykładem mogą być ogromne kolejki oczekujących na wejście do Centrum Nauki Kopernik, na Piknik Naukowy czy Śląską Kawiarnię Naukową.

Problem stanowi jedynie brak reklamy w mediach oraz nakładów finansowych. – Zawsze słyszę ten sam argument, że nauka się źle sprzedaje – powiedział.

Dlaczego naukowcy nie mogą być politykami? Po co właściwie popularyzować naukę i czy naukowcy piszą "z biedy”? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań w audycji "Klub Trójki 8 grudnia 2010”.

Aby jej wysłuchać wystarczy kliknąć w ikonę dźwięku w boksie "Posłuchaj” w ramce po prawej stronie.

 

Audycji "Klub Trójki" można słuchać od poniedziałku do czwartku o 21.00.

 

(asz)