Ocieplenie prosto z rzeki

Wody śródlądowe są nosicielem tlenku azotu ułatwiającego globalne ocieplenie – donoszą naukowcy.

Poziom tlenku azotu, jednego z gazów odpowiedzialnych za globalne ocieplenie, wzrósł w ciągu ostatniego stulecia o 20 proc. Wzrost ten był napędzany przez transport tlenku azotu wodami śródlądowymi, zwłaszcza rzekami - ustalili naukowcy z Michigan State University (MSU).

- Według danych pozyskanych w nowych badaniach udział rzek i strumieni w dystrybucji tlenku azotu do atmosfery wydaje się dwukrotnie większy niż obliczał go raport Międzynarodowego Panelu Klimatycznego ONZ - twierdzi prof. Stephen Hamilton z Kellogg Biological Station na MSU. Za zwiększoną obecność tlenku azotu w wodach rzecznych i strumieniach odpowiedzialne są przede wszystkim wzbogacające glebę w składniki odżywcze nawozy sztuczne. Z kolei uprawa ściernisk powoduje, iż biologiczne resztki po uprawowe zwiększają ilość azotu w glebie w sposób naturalny, co razem daje wzrost azotu w wodzie. Spora część z tego azotu ulega przemianie do tlenku azotu.

Studium MSU jest pierwszym, które nie skupia się na glebie z dodatkiem nawozów azotowych, jako głównym źródle tlenku azotu. W opracowaniu naukowym badacze skoncentrowali się na innym, istotnym źródle tego związku chemicznego, jakim są wody śródlądowe.

Tlenek azotu, którego poziom w atmosferze jest niski, jest czynnikiem w 6 proc. przyczyniającym się do globalnego ocieplenia. Ma on jednak większy wpływ destrukcyjny - niszczy on, bowiem stratosferyczny ozon.

Zespół z Environmental Protection Agency i University of Notre Dame pod kierownictwem Jacka Beaulieu, przebadał 72 rzeki i strumienie głównie na terenie USA i Kanady i przyporządkował swoje odkrycia sporządzonemu wcześniej światowemu modelowi sieci wód śródlądowych. Zespół ten badał także proces denitryfikacji, w którym bakterie przemieniają azotany w azotyny i azot atmosferyczny. - Nawet jeśli 99 proc. azotu w procesie denitryfikacji przechodzi do czterotlenku azotu i tak sieć rzeczna odpowiedzialna jest za emisję 10 proc. tlenku azotu pochodzącego ze źródeł antropogenicznych - powiedział Hamilton.

Zredukowanie użycia nawozów azotowych i podobnych do nich źródeł azotu to najważniejszy sposób na zmniejszenie zależnego od człowieka dopływu azotu a co za tym idzie - tlenku azotu wytwarzanego w rzekach - stwierdza studium.

(ki)