Czytaj także

Ranking: najlepsza do zamieszkania jest planeta Gliese 581g

Ostatnia aktualizacja: 25.07.2012 08:22

Mamy nowy cel ludzkiej kolonizacji. To nie Mars, ale Gliese 581g. Egzoplaneta została właśnie uznana za najbardziej nadającą się do zamieszkania spośród wszystkich, jakie znamy.

Mamy nowy cel ludzkiej kolonizacji. To nie Mars, ale Gliese 581g. Egzoplaneta została właśnie uznana za najbardziej nadającą się do zamieszkania spośród wszystkich, jakie znamy.

Ranking został stworzony przez badaczy z University of Puerto Rico. Ma wskazać zdolność danej planety do podtrzymania życia. Najlepsze warunki ma ZIemia, która otrzymała współczynnik 1.0, wyznaczający typ idealny. Gliese 581g została oszacowana na 0,91. To dużo lepiej niż Mars - Czerwona Planeta ma tylko 0,66.

System czerwonego karła Gliese 581 jest niezwykle obiecujący. Naukowcy uważają, że gwiazda ta posiada co najmniej cztery planety, a dwie spośród nich mogą nadawać się do zamieszkania. Mowa o Gliese 581d i 581g (proszę zwrócić uwagę na inną literkę na końcu nazwy – Gliese 581 to nazwa gwiazdy centralnej, a litery na końcu sa oznaczeniami kolejnych planet). Obie znalazły się w rankingu, a 581g - na samym szczycie.

Planeta Gliese 581d (otrzymała współczynnik 0,72znajduje się tuż za granicą ekosfery, czyli strefy, w której, zdaniem astrobiologów, jest wystarczająco ciepło, aby utrzymać tam wodę w stanie ciekłym, a zatem aby zaistniało tam życie. Jednak jest to na tyle blisko tej granicy, że autorzy publikacji w najnowszym numerze Astrophysical Journal Letters wierzą, że płynna woda tam rzeczywiście jest. W jej utrzymaniu mogłaby pomóc gęsta atmosfera, powodująca efekt cieplarniany.

Już w zeszłym roku zainteresowanie badaczy zwróciła inna planeta z tego samego układu - Gliese 581g . Ma być niemal identycznej wielkości jak nasz glob (promień planety nie został wyznaczony, ale szacuje się go na 1,2-1,4 promienia Ziemi). Średnia odległość od gwiazdy macierzystej wynosi 0,146 jednostki astronomicznej, czyli taki sam odsetek średniej odległości Ziemi od Słońca, a to oznacza, że planeta znajduje się z strefie Goldilocka. To obszar, w którym planeta jest w stanie utrzymać wodę w stanie płynnym.

Problem polega na tym, że nie do końca wiadomo, czy na pewno istnieje. Najnowsze dane wskazują, że tak, ale trzeba przyznać, że Gliese 581g nikt nigdy nie widział na własne oczy. Innym problemem jest odległość. System znajduje się “zaledwie” 20 lat świetlnych od nas.

The Habitable Exoplanets Catalog (HEC) to ranking stworzony przez badaczy z University of Puerto Rico. Ma wskazać zdolność danej planety do podtrzymania życia. Najlepsze warunki ma, oczywiście, Ziemia, która otrzymała współczynnik 1.0, wyznaczający typ idealny. Gliese 581g została oszacowana na 0,92. To dużo lepiej niż Mars - Czerwona Planeta otrzymała tylko 0,66.

Planeta Gliese 581d (otrzymała współczynnik 0,72) znajduje się tuż za granicą ekosfery, czyli strefy, w której, zdaniem astrobiologów, jest wystarczająco ciepło, aby utrzymać wodę w stanie ciekłym, a zatem aby zaistniało tam życie. Jednak jest to na tyle blisko tej granicy, że badacze wierzą, że płynna woda może tam być. W jej utrzymaniu mogłaby pomóc gęsta atmosfera, powodująca efekt cieplarniany.

Już w zeszłym roku zainteresowanie badaczy zwróciła inna planeta z tego samego układu - Gliese 581g . Ma być niemal identycznej wielkości jak nasz glob (promień planety nie został wyznaczony, ale szacuje się go na 1,2-1,4 promienia Ziemi). Średnia odległość od gwiazdy macierzystej wynosi 0,146 jednostki astronomicznej, czyli podobnie jak Ziemi od Słońca, a to oznacza, że planeta znajduje się z strefie Goldilocka. To obszar, w którym planeta jest w stanie utrzymać wodę w stanie płynnym.

Problem polega na tym, że nie do końca wiadomo, czy Gliese 581g na pewno istnieje. Najnowsze dane wskazują, że tak, ale trzeba przyznać, że planety nikt nigdy nie widział na własne oczy. Innym problemem jest odległość. System znajduje się “zaledwie” 20 lat świetlnych od nas.

(ew)

Zobacz więcej na temat: astronomia słońce

Czytaj także

Gwiazda pożera planetę ku uciesze zespołu prof. Wolszczana

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2012 12:55

To pierwszy bezpośredni dowód na to, że gwiazdy czasami pochłaniają swoje planety. Ten los może czekać również wewnętrzne planety Układu Słonecznego, w tym Ziemię.

Artystyczna wizja egzoplanetyFoto: NASA.

Gwiazda pożera planetę ku uciesze astronomów

To pierwszy bezpośredni dowód na to, że gwiazdy czasami pochłaniają swoje planety. Ten los może czekać również wewnętrzne planety Ukłądu Słonecznego, w tym Ziemię.

Gwiazda BD+48 740 pochłania planetę, ponieważ spuchła, stając się czerwonym gigantem. Każda gwiazda, w tym Słońce, kiedy spali paliwo ze swojego jądra po miliardach lat ewolucji, zaczyna rosnąć. Gwiazdę w takiej fazie nazywa się czerwonym olbrzymem. BD+48 740 jest 11 razy większa od Słońca i dużo starsza. Znajduje się w konstelacji Perseusza.

To kolejne przełomowe badanie, którym kieruje prof. Aleksander Wolszczan. W ramach projektu, który prowadzi z ramienia Penn State University, przegląda on stare gwiazdy, o których wiemy, że posiadają planety. Zespół Wolszczana skupił się na planetach wokół czerwonych gigantów. Jednym z powodów tego zainteresowania jest to, że znamy bardzo niewiele takich nplanet. Badacze od dawna przypuszczają, że to dlatego, że gwiazdy już połknęły swoje układy. Teraz mamy na to dowód.

Zespół gromadzi badaczy z Polski i Hiszpanii. Przeprowadzili ono spektroskopowe obserwacje gwiazdy BD+48 740, żeby zobaczyć, co dokładnie znajduje się w jej pobliżu. Odkryli spore ilości litu, co jest zaskakujące w przypadku tak starej gwiazdy. Większość litu, który występuje we Wszechświecie, uformował się podczas Wielkiego Wybuchu, a w gwiazdach nie występuje zbyt długo, znikając z ich skłądu w trakcie ich życia. Jeśli zatem stara gwiazda posiada lit, to znaczy, że musiała wchłonąć planetę.

Ekipa Wolszczana znalazła też drugą planetę w układzie BD+48 740. Prawdodpodbnie jest większa od tej, która już została wchłonięta. Ma rozmiar 1,6 wielkości Jowisza, jest zatem spora. Ma również dziwną, silnie eliptyczną orbitę, przez co wpada w gwiazdę i jest z niej wyrzucana, aby potem wrócić jak bumerang. - Takiego dowodu szukaliśmy - mówi współautorka badań Eva Villaver z Uniwersytetu Autonomicznego w Madrycie.

Taki sam los czeka Słońce i Ziemię za około 5 miliardów lat. Badania zespołu Wolszczana ukazały się Astrophysical Journal Letters.

Gwiazda BD+48 740 pochłonęła planetę, ponieważ spuchła. Każda gwiazda, w tym Słońce, kiedy spali hel ze swojego jądra po miliardach lat ewolucji, zaczyna rosnąć. Gwiazdę w takiej fazie nazywa się czerwonym olbrzymem. BD+48 740 jest 11 razy większa od Słońca i dużo starsza. Znajduje się w konstelacji Perseusza.

To kolejne przełomowe badanie, którym kieruje prof. Aleksander Wolszczan. W ramach projektu podjął się przeglądu starych gwiazd, o których wiemy, że posiadają planety. Zespół Wolszczana skupił się na planetach wokół czerwonych gigantów. Jednym z powodów tego zainteresowania jest to, że znamy bardzo niewiele takich planet. Badacze od dawna przypuszczają, że to dlatego, że te gwiazdy już połknęły swoje układy. Teraz mamy na to dowód.

Zespół gromadzi badaczy z Polski i Hiszpanii. Przeprowadzili oni spektroskopowe obserwacje gwiazdy BD+48 740, żeby zobaczyć, co dokładnie znajduje się w jej pobliżu. Odkryli spore ilości litu, co jest zaskakujące w przypadku tak starej gwiazdy. Większość litu, który występuje we Wszechświecie, uformowała się podczas Wielkiego Wybuchu, a w gwiazdach nie występuje zbyt długo, znikając z ich składu w trakcie ich życia. Jeśli zatem stara gwiazda posiada lit, to znaczy, że musiała coś wchłonąć, zapewne planetę.

Ekipa Wolszczana znalazła też drugą planetę w układzie BD+48 740. Prawdopodobnie jest większa od tej, która już została wchłonięta. Ma rozmiar 1,6 wielkości Jowisza i dziwną, silnie eliptyczną orbitę, przez co niemal wpada w gwiazdę i jest z niej wyrzucana, aby potem wrócić jak bumerang. - Odkryliśmy, że planeta okrąża gwiazdę po orbicie, która w najbliższym punkcie jest niewiele szersza niż orbita Marsa, ale jest znacznie bardziej rozciągnięta w najdalszym punkcie - wyjaśnia Andrzej Niedzielski z Centrum Astronomii UMK. Odkrywcy przypuszczają, że tak nietypowa orbita jest skutkiem grawitacyjnych oddziaływań pomiędzy planetami. Planeta, która zbliżała się do czerwonego olbrzyma mogła przekazać część energii drugiej (która przetrwała) wypychając ją na bardziej eliptyczną orbitę. - Takiego dowodu szukaliśmy - dodaje współautorka badań Eva Villaver z Uniwersytetu Autonomicznego w Madrycie.

Proces pochłaniania planety trwa długo. Planeta-bumerang jest w trakcie znikania. Taki sam los czeka Słońce i Ziemię za około 5 miliardów lat. Badania zespołu Wolszczana ukazały się w "Astrophysical Journal Letters".

(ew/Popsci)

Zobacz więcej na temat: słońce Madryt Hiszpania POLSKA paliwa astronomia

Czytaj także

Planeta-zombie powraca do życia

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2012 12:20

Kolejna seria danych z Teleskopu Hubble’a kazała uczonym powrócić do tezy, że nieodległa gwiazda Fomalhaut posiada masywną egzoplanetę. Fomalhaut b może być rzadkim przykładem planety całkowicie ukrytej w obłoku pyłu.

Foto: nasa - wizja artysty.

Planeta-zombie powraca do życia

Kolejna seria danych z Teleskopu Hubble’a kazała uczonym powrócić do tezy, że nieodległa gwiazda Fomalhaut posiada masywną egzoplanetę.

Fomalhaut b może być rzadkim przykłądem planety całkowicie ukrytej w obłoku pyłu.

Fomalhaut to gwiazda z konstelacji Ryby Południowej. Jest odległa od Ziemi o 25 lat świetlnych. W 2008 roku astronomowie ogłosili, że posiada planetę i nazwali ją Fomalhaut b. Miała być pierwszą egzoplanetą dostrzeżoną przez nas gołym okiem (dotąd istnienie takich obiektów wnioskowani ze zmina jasności gwiazdy lub zakłóceń grawitacyjnych).

Planeta miała być trzy razy masywniejsza od Jowisza i otoczona kręgiem odłamków, prawdopodobnie pochodzących z okresu, w którym kształtowała się gwiazda centralna. Późniejsze badania dowodziły, że planeta nie istnieje. Obserwacje w podczerwieni dokonane przez Teleskop Spitzera dowodziły, że kumulacja odłamków jest chwilowa, zmienna i nie skrywa w środku żadnej planety.

Teraz astronomowie znowu zmieniają zdanie. - Nasze wyniki zmieniają sporo w oryginalnej tezie, ale główna konkluzja pozostaje niezmieniona: Fomalhaut b jest masywną planetą - mówi astronom Thayne Currie, dawniej związany z NASA, a teraz z University of Toronto.

Carrie i jego zespół jeszcze raz przyjrzeli się temu rejonowi w świetle widzialnym. Opierali się na oserwacjach Teleskopu Hubble’a z lat 2004-2006. Okazało się, że obszar wiązany z planetą pozostawał ciągle tak samo jasny, co oznaczało, że nie jest żadną przypadkową chmurą.

Następnie badacze wykorzystali hawajski Subaru Telescope, ale on niczego nie wykrył. To sugeruje, że Fomalhaut b nie może mieć masy większej niż dwukrotna masa Jowisza, jest zatem mniejsza niż przypuszczano w pierwszych badaniach.

Grawitacja planety zmienia kształt otaczającej ją chmury odłamków, obłok jest jednak powiązany z planetą - w przeciwnym razie już dawno by sie rozproszył. Obiekt jest całkowicie zanurzony w pyle, ale nie jest jedynie chmurą. Posiada planetrane jądro - dowodzą badacze

Fomalhaut to gwiazda z konstelacji Ryby Południowej. Jest odległa od Ziemi o 25 lat świetlnych. W 2008 roku astronomowie ogłosili, że posiada planetę i nazwali ją Fomalhaut b. Miała być pierwszą egzoplanetą dostrzeżoną przez nas gołym okiem (dotąd istnienie takich obiektów wnioskowani ze zmian jasności gwiazdy lub zakłóceń grawitacyjnych).

Carrie i jego zespół jeszcze raz przyjrzeli się temu rejonowi w świetle widzialnym. Opierali się na obserwacjach Teleskopu Hubble’a z lat 2004-2006. Okazało się, że obszar wiązany z planetą pozostawał ciągle tak samo jasny, co oznaczało, że nie jest żadną przypadkową chmurą.

Grawitacja planety zmienia kształt otaczającej ją chmury odłamków, obłok jest jednak powiązany z planetą - w przeciwnym razie już dawno by się rozproszył. Obiekt jest całkowicie zanurzony w pyle, ale nie jest jedynie chmurą. Posiada planetarne jądro - dowodzą badacze.

(ew/ScienceDaily)

Zobacz więcej na temat: astronomia NASA subaru Toronto

Czytaj także

Jeszcze jedna masywna Ziemia w rejonie do zamieszkania

Ostatnia aktualizacja: 08.11.2012 13:20

Rodzina planet skalistych krążących blisko swojej gwiazdy ciągle się powiększa. Właśnie odkryto kolejną.

Foto: NASA/wizja artysty.

Jeszcze jedna masywna Ziemia w rejonie do zamieszkania

Rodzina planet skalistych krążących blisko swojej gwiazdy ciągle się powiększa. Właśnie odkryto szóstą z nich.

Nowa super-Ziemia jest siedem razy większa od naszej planety i krąży na tyle blisko swojej gwiazdy, że może tam znajdować się woda w stanie płynnym - a to uchodzi za warunek istnienia życia.

Planeta krąży w układzie gwiazdy HD 40307. To pomamrańczowe słońce o masie 3/4 naszego. Znajduje się 42 lata świetlne od nas. Oprócz super-Ziemi znajduje się tam pięć innych planety, ale ta jedna, najbardziej zewnętrzna, wzbudziła specjalne zainteresowanie badaczy. Okrążą HD 40307 w 320 dni i znajduje się w strefie nadającej się do zamieszkania. Jej pozostałe siostry są zbyt blisko gwiazdy i są na to zbyt gorące.

- System planetarny wokół HD 40307 jest zbudowany zupełnie inaczej niż nasz - mówią kierujący badaniami Mikko Tuomi z University of Hertfordshire (UK) i Guillem Anglada-Escude z Uniwersytetu w Getyndze (Niemcy). Ich odkrycie sugeruje, że istnieje wiele rozwiązań „architektonicznych” układów planetarnych i w wielu z nich planety mogą znajdować się w dogodnym miejscu dla rozwoju życia.

Niestety, badacze nie będą w stanie przyjrzeć się bliżej układowi HD 40307, ponieważ nie da się w nim zaobserwować planetarnych tranzytów. Obecne analizy bazują na danych pozyskanych przez spektrograf HARPS zainstalowany w należącym do ESO obserwatorium La Silla w Chile. Analizując światło odległych gwiazd można w nim wykryć zakrzywienia, pochodzące od krążących planet.

- Wiemy tylko tyle, że nowa planeta ma masę ok. 7,1 ziemskiej. Na razie nie lanujemy dalszych badań, chociaż zespół HARPS będzie gromadził dalsze dane na jej temat, aby potwierdzić uzyskane już wyniki i, być może, odkryć kolejne planety - mówi Steven Vogt z Obserwatorium Lick przy University of California.

Nie ma dowodów, że szósta planeta jest na pewno skalista. Astronomowie przypuszczają tak na podstawie obserwacji innych układów planetarnych. Jeśli istnieje, planeta ta otrzymuje d swojej gwiazdy promienowanie na poziomie około 62 proc. ziemskiego. - To mało, ale zwróćmy uwagę, że Ziemia znajduje się blisko wewnętrznej granicy strefy nadającej się do zamieszkania - mówią autorzy badań.

W przyszłości być może planetę uda się zaobserować bezpośrednio za pomocą teleskopów optycznych. Ostatecznie 42 lata świetlne to w skali komosu bardzo niewiele.

Nowa super-Ziemia jest siedem razy większa od naszej planety i krąży na tyle blisko swojej gwiazdy, że może tam znajdować się woda w stanie płynnym - a to uchodzi za warunek istnienia życia.

Planeta krąży w układzie gwiazdy HD 40307. To pomarańczowe słońce o masie 3/4 naszego. Znajduje się 42 lata świetlne od nas. Oprócz super-Ziemi znajduje się tam pięć innych planet, ale ta jedna, najbardziej zewnętrzna, wzbudziła specjalne zainteresowanie badaczy. Okrąża gwiazdę HD 40307 w 320 dni i znajduje się w strefie nadającej się do zamieszkania. Jej pozostałe siostry są zbyt blisko gwiazdy i są na to zbyt gorące.

- System planetarny wokół HD 40307 jest zbudowany zupełnie inaczej niż nasz - mówią kierujący badaniami Mikko Tuomi z University of Hertfordshire (UK) i Guillem Anglada-Escude z Uniwersytetu w Getyndze (Niemcy). Ich odkrycie sugeruje, że istnieje wiele rozwiązań "architektonicznych" układów planetarnych i w wielu z nich planety mogą znajdować się w dogodnym miejscu dla rozwoju życia.

Niestety, badacze na razie nie będą w stanie przyjrzeć się bliżej układowi HD 40307, ponieważ nie da się w nim zaobserwować planetarnych tranzytów. Obecne analizy bazują na danych pozyskanych przez spektrograf HARPS zainstalowany w należącym do ESO obserwatorium La Silla w Chile. Analizując światło odległych gwiazd można w nim wykryć zakrzywienia, pochodzące od krążących planet.

- Wiemy tylko tyle, że nowa planeta ma masę ok. 7,1 ziemskiej. Na razie nie planujemy dalszych badań, chociaż zespół HARPS będzie gromadził dalsze dane na jej temat, aby potwierdzić uzyskane już wyniki i, być może, odkryć kolejne planety - mówi Steven Vogt z Obserwatorium Lick przy University of California.

Nie ma dowodów, że szósta planeta jest na pewno skalista. Astronomowie przypuszczają tak na podstawie obserwacji innych układów planetarnych. Jeśli istnieje, planeta ta otrzymuje od swojej gwiazdy promieniowanie na poziomie około 62 proc. ziemskiego. - To mało, ale zwróćmy uwagę, że Ziemia znajduje się blisko wewnętrznej granicy strefy nadającej się do zamieszkania - mówią autorzy badań.

W przyszłości być może planetę uda się zaobserwować bezpośrednio za pomocą teleskopów optycznych. Ostatecznie 42 lata świetlne to w skali kosmosu bardzo niewiele.

(ew/Discovery.com)

Zobacz więcej na temat: astronomia Chile discovery kosmos Niemcy