Polscy geolodzy opisali najstarsze linienie

Najstarszy zachowany w zapisie kopalnym moment zrzucania wylinek u stawonogów opisali polscy naukowcy na łamach magazynu „Scientific Reports”. Zdarzenie miało miejsce 365 mln lat temu.

Foto: Kevin Walsh/Flickr/CC0

Badacze znaleźli kilkucentymetrowy okaz dewońskiego trylobita w 2013 roku podczas prac paleontologicznych w Górach Świętokrzyskich. Po analizie za pomocą mikrotomografii komputerowej okazał się być wyjątkowo dobrze zachowanym osobnikiem wraz z przystającą wylinką - czyli właśnie zrzucanym pancerzem.

Trylobity są gromadą wymarłych morskich stawonogów, które wyginęły na granicy paleozoiku i mezozoiku (ok. 250 mln lat temu). Wydarzył się wtedy katastrofalny kryzys - wielkie wymieranie. Zniknęło wówczas z błękitnej planety 95 proc. wszystkich gatunków.

- Podobnie zachowany okaz, w trakcie zrzucania wylinki, na którym można by zbadać ten moment, w dodatku w tak doskonałym stanie, by dało się dostrzec mikroskopijne zmarszczki na traczy głowowej (cephalonie), spowodowane ogromnym wysiłkiem zwierzęcia, nie został nigdy dotąd nigdzie na świecie opisany – móiw jeden z odkrywców, dr Błażej Błażejowski z Instytutu Paleobiologii PAN.

Naukowcy przy okazji rozwiązali inną zagadkę. W kolekcji jurajskich skrzypłoczy znaleźli osobniki z podobnymi zmarszczkami na głowotułowiu, jak u trylobitów. Dotychczas zjawisko to interpretowano w różny sposób, ale nigdy zrzucaniem wylinki. Na podstawie porównania przedstawicieli obu grup stało się to dla badaczy oczywiste. 

(IAR)