Orki (Orcinus orca) dzielą się na różne ekotypy w zależności od rodzaju preferowanego pożywienia - ryb, ssaków morskich jak foki, morsy czy wydry oraz wieloryby. To inteligentni łowcy, obecni we wszystkich morzach. Ich światowa populacja, wynosząca od 40 000 do 60 000 osobników, wykazuje ogromne zróżnicowanie pod względem wielkości, zwyczajów i nawyków żywieniowych.
Obserwacje, dokonywane przez naukowców na północno-zachodnim Pacyfiku pozwoliły na wyróżnienie 3 współistniejących rodzajów (ekotypów), żyjących w różnych środowiskach: orek przybrzeżnych, żywiących się rybami, głównie łososiem; szelfowych o stosunkowo słabo poznanych obyczajach, żywiących się dużymi rybami oraz mniejszymi rekinami a także orek wędrownych, polujących głównie na ssaki morskie.
Zespół naukowców pod kierownictwem Roberta Pitmana, biologa morskiego z Southwest Fisheries Science Center w San Diego, stan Kalifornia, zidentyfikował podobne ekotypy w Antarktyce. Pierwszy z nich to "karłowate orki" polujące na ryby. Drugi - to orki polujące na foki i pingwiny, a trzeci - to łowcy wielorybów karłowatych. Na Zachodnim Atlantyku z kolei wyróżniono dwa ekotypy - orki żywiące się śledziami i makrelami okazjonalnie polujące na foki oraz orki żywiące się wyłącznie ssakami morskimi.
Na podstawie zidentyfikowanych już przez naukowców ekotypów w przyszłości może dojść do wyróżnienia kilku nowych podgatunków. Wynika to stąd, że każdy ekotyp jest genetycznie i społecznie odizolowany od innych; różnią się one także typem nawoływań, rozmiarami i wyglądem - największe i najsilniejsze są orki wędrowne.
Wszystkie ekotypy wpływają w znaczący sposób na ekosystemy, w których żyją, odgrywając w nich rolę największych drapieżników. Każdy z ekotypów ma własne metody łowienia swoich ofiar. Orki polujące na ryby działają w małych grupach i korzystają z echolokacji, aby namierzać ławice. Także w małe grupy gromadzą się orki polujące na foki. Wspólnie tworzą one fale zwane "pralką" w których foki tracą orientację; dokonują ataków nie tylko na niewielkie uchatki czy foki szare, ale również na dorosłe morsy czy słonie morskie.
Oprócz działalności człowieka są drugim czynnikiem odpowiedzialnym za spadek populacji wielorybów. Lance Barretta-Lennarda naukowiec z Vancouver Aquarium w Kolumbii Brytyjskiej twierdzi, że w Kanadzie aż 33 proc. młodych waleni szarych rokrocznie pada ofiarą orek, a niemal każdy dorosły wal szary, humbak czy płetwal karłowaty noszą ślady ich zębów. Najczęściej do ataków na wieloryby dochodzi w rejonie Aleutów.
Orki przy atakach na wieloryby działają w stadach, atakując ofiarę uderzeniami masywnych głów przy pełnej szybkości płynięcia. Zaobserwowano nawet stada orek liczące ponad 30 sztuk, dziesiątkujące małe grupy kaszalotów.
Naukowcy po raz pierwszy u ssaków morskich zaobserwowali zwyczaj przechowywania pokarmu - orki holują swoją zdobycz na zimne, płytkie wody, gdzie się nie psuje i przez kilka dni mogą się nią żywić.
(ki)
