Powstanie Warszawskie

Hej, chłopcy, bagnet na broń!

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2009 08:00
Autorką tej popularnej pieśni powstańczej była Krystyna Krahelska – harcerka, poetka, żołnierz Armii Krajowej. To jej twarz uwieczniona została w stojącym nad Wisłą pomniku warszawskiej Syreny. Zginęła drugiego dnia powstania.
Audio
  • Wspomnienie o Krystynie Krahelskiej. (RWE, brak daty)
Powstańcy z Kompanii Koszta, na rogu Sienkiewicza i Marszałkowskiej, czytający ulotkę gen. von dem Bacha wzywającą do kapitulacji. Drugi od lewej to Tadeusz Suliński Radwan (w okularach), obok w hełmie Andrzej Główczewski Marek. Wikipediadp
Powstańcy z Kompanii "Koszta", na rogu Sienkiewicza i Marszałkowskiej, czytający ulotkę gen. von dem Bacha wzywającą do kapitulacji. Drugi od lewej to Tadeusz Suliński "Radwan" (w okularach), obok w hełmie Andrzej Główczewski "Marek". Wikipedia/dp

Krystyna Krahelska urodziła się 24 marca 1914 r. w Mazurkach nad Szczarą na Ziemi Nowogródzkiej. Od wczesnych lat przejawiała zainteresowanie poezją. Prowadziła notatnik, w którym wierszem opisywała własne emocje i najważniejsze wydarzenia ze swojego życia.

W 1928 roku wstąpiła do harcerstwa. Cztery lata później  zdała maturę i rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Geografii, w następnym roku przeniosła się na etnografię.
Jej twórczość poetycka została zauważona w 1936 roku, kiedy to została zaproszona na tzw. "środę literacką" do Wilna. Zaproszenie to było dla niej bardzo dużym wyróżnieniem. Na wileńskich spotkaniach literackich swoje wieczory autorskie mieli między innymi: Julian Tuwim i Jan Lechoń.

W 1937 roku rzeźbiarka Ludwika Nitschowa zaproponowała Krystynie Krahelskiej pozowanie do mającego stanąć nad Wisłą pomnika Syreny.

Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Nadal pisała. W 1941 roku powstały dwie ważne piosenki Krahelskiej: "Kołysanka" i "Kujawiak". W styczniu 1943 roku stworzyła najbardziej znany utwór "Hej chłopcy bagnet na broń". Napisałą go dla batalionu AK „Baszta”.

28 lipca 1944 pod pseudonimem "Danuta" została przydzielona jako sanitariuszka do plutonu 1108, wchodzącego w skład dywizjonu "Jeleń". 1 sierpnia 1944, o godzinie "W" jej pluton ruszył do akcji na gmach gadzinowego "Nowego Kuriera Warszawskiego". Około godz. 18.00 została ciężko ranna. Z powodu silnego ostrzału dopiero późnym wieczorem została przeniesiona do punktu sanitarnego.

Pomimo przeprowadzonej operacji zmarła 2 sierpnia nad ranem. Pochowano ją przy ul. Polnej 36. W kwietniu 1945 roku jej szczątki przeniesione zostały na cmentarz przy kościele św. Katarzyny na warszawskim Służewie. Pośmiertnie została odznaczona Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Zapraszamy do wysłuchania audycji wspomnieniowej o Krystynie Krahelskiej. Program został wyemitowany na falach RWE.