"Wyroki śmierci zapadły wobec blisko 400 sądzonych". Historyk IPN o działalności sądów doraźnych w PRL

- Badania cały czas trwają, ale w ponad 340 procesach sądy doraźne KBW osądziły ponad 800 osób z czego wyroki śmierci zapadły wobec 363 osób - mówił w Polskim Radiu 24 historyk IPN Paweł Wąs. Na początku lutego 1946 r. komuniści utworzyli tzw. sądy na kółkach, których celem było jak najszybsze spacyfikowanie antykomunistycznego podziemia zbrojnego.

Zdjęcia sygnalityczne członków podziemia zbrojnego skazanych na śmierć przez mjr. S. Baraniuka. Paweł Was o działalności sądów doraźnych KBW

Foto: Zasoby IPN

Wojska KBW ścigały Żołnierzy Wyklętych w różnych miejscach, a dodatkowo miały swoje sądy doraźne, które schwytanych od razu skazywały.

Sądy doraźne KBW "były to sądy mobilne (...) działające od początku lutego 1946 roku i jak to również funkcjonariusze ówczesnego aparatu terroru stalinowskiego określali przenosiły się one z powiatu do powiatu i tam sądziły głównie członków polskiego podziemia niepodległościowego" - wyjaśnił Paweł Wąs.

- Była to operacja przeprowadzana na szeroką skalę szczególnie na terenach według komunistów "najbardziej zagrożonych działalnością podziemia niepodległościowego", czyli na obszarach ówczesnych województw: białostockiego, warszawskiego i lubelskiego.

W kolejnych miesiącach sądy doraźne KBW rozszerzały działalność na inne tereny.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji

Posłuchaj

21:50 _PR24_AAC 2023_03_13-22-06-08.mp3 Paweł Wąs (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Łodzi) o działalności sądów doraźnych KBW (Polskie Radio 24/ Towarzystwo Niepokornych) 

Czytaj także:

• "Towarzystwo niepokornych" o Polskich Nagrodach Filmowych Orły
• "Była wielką bohaterką wolności w Europie". Maciej Pawlicki o Annie Pustowójtównie

* * *

Audycja: Towarzystwo Niepokornych

Prowadzący: Arkadiusz Gołębiewski, Paweł Nowacki i Jan Ruman

Gość: Paweł Wąs (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Łodzi)

Data emisji: 13.03.2023

Godzina emisja: 22.06

PR24

asp