Kultura

O losach Żydów

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2010 09:33
Literatury bułgarskiej tłumaczy się w Polsce mało. Tym bardziej cieszy, że na półki naszych księgarń trafił "Pięcioksiąg Izaaka" Angela Wagensteina.

"Pięcioksiąg Izaaka" to pierwsza z trzech części tej opowieści. A jest to opowieść o losach dwóch Żydów – krawca i rabina z małego miasteczka w Galicji, snuta na tle dwóch wojen światowych. Historia XX wieku nie oszczędzała bohaterów Wagensteina, nie ominęły ich zmiany ojczyzn, obozy koncentracyjne. To opowieść o życiu jednostki na tle wielkich wydarzeń historycznych, opowieść o bezsilności jednostki wobec wojny, jej bezsensu.

Izaak Blumenfeld jest, w opinii autora, symbolem przeżyć wszystkich Żydów w XX wieku. Angel Wagenstein za przykład daje samego siebie, który na swym koncie ma również takie doświadczenia jak Izaak Blumenfeld. Podkreśla jednak, że Izaak jest postacią czysto literacką.



Angel Wagenstein nie ucieka od trudnych tematów, mówi o Holokauście. Przyznaje, że jest to temat trudny, jednak on ma swojego najlepszego nauczyciela humoru Charlesa Spencera Chaplina. Autor nie odżegnuje się również od pewnych inspiracji filmem Benigniego "Życie jest piękne".

 

Angel Wagenstein, fot. A. Herman

 Angel Wagenstein, fot. A. Herman

Pisarz mówi jasno "Pięcioksiąg Izaaka" nie jest książką humorystyczną. Jeśli pojawi się w niej śmiech czy uśmiech, to są to śmiech i uśmiech przez łzy.

 



W książce bułgarskiego pisarza odnajdziemy sceny pełne goryczy i pełne humoru. Powieść jest skarbnicą żydowskich anegdot i dowcipów.

 


Dariusz Bugalski, którego gościem był bułgarski pisarz, pyta czy to koło historii nie powinno być spiralą skoro możemy je poprawiać, zmieniać. Zdaniem Angela Wagensteina najłatwiej jest zmienić ustrój polityczny, najtrudniej zmienić jest człowieka. I nie wiem czy ta zmiana człowieka jest w ogóle osiągalna - dodaje.



Angel Wagenstein w swej powieści mówi również o wybaczaniu. Przyznaje też, że nie jest w stanie stworzyć postaci do końca złej. Jest to cecha wspólna dla całej twórczości Angela Wagensteina (zarówno filmowej jak i literackiej), co zauważył jeden z bułgarskich krytyków. Autor "Pięcioksięgu Izaaka" przyznaje, że są dwa zjawiska, którym nie może wybaczyć, mowa o stalinizmie i nazizmie.


Los, przypadek, przeznaczenie, konieczność to kolejna kwestia poruszana w powieści. O tym dyskutują bohaterowie lektury, o to zapytał również autora Dariusz Bugalski.


Kamelię Minczewą-Gospodarek,tłumaczkę, książka "Pięcioksiąg Izaaka" pochłonęła. Jeszcze nie mając kontraktu z wydawnictwem zaczęła ją tłumaczyć.


Kolejne części trylogii to „Daleko od Toledo” i „Żegnaj Szanghaj”. Książka została już wydana w Niemczech, Francji i Rosji. Na polskim rynku "Pięcioksiąg Izaaka" ukazał się nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka.

(pm. na podst. Klubu Trójki, Program Trzeci, 17.02. 2010)



Zdjęcie autora zostało udostępnione przez wydawnictwo Zysk i S-ka. Serdecznie dziękujemy.

www.narodoweczytanie.polskieradio.pl
Cichociemni