żołnierze
wyklęci

1944-1956

Mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", ur. 12 marca 1910 w Stryju. Kawalerzysta, uczestnik wojny obronnej 1939 jako dowódca 2. szwadronu w 4. Pułku Ułanów Zaniemeńskich w składzie Wileńskiej Brygady Kawalerii (Armia Prusy), a w końcowej fazie walk dołączył do Grupy Operacyjnej Kawalerii dowodzonej przez gen. Władysława Andersa. Dostał się do niewoli sowieckiej, z której po kilku dniach uciekł. W konspiracji od początku 1940. Jeden z najsławniejszych partyzantów AK. Organizator i dowódca 5. Wileńskiej Brygady AK "Brygady Śmierci", z którą odniósł szereg zwycięstw nad oddziałami niemieckimi, litewskimi i partyzantką sowiecką. Jego oddział nie uczestniczył w operacji "Ostra Brama", dzięki czemu uniknął rozbrojenia i aresztowania przez Sowietów. Pod koniec lipca 1944 Brygada, manewrując między oddziałami niemieckimi i sowieckimi, przeszła w lasy Puszczy Grodzieńskiej, gdzie została otoczona przez Sowietów i częściowo rozbrojona. Pozostała część partyzantów małymi grupami przebijała się na zachód, do Lasów Augustowskich. Po przedarciu się na Białostocczyznę "Łupaszka" został dowódcą dyspozycyjnego oddziału Białostockiego Okręgu AK, nast. AK-AKO przekształconego wiosną 1945 w 5. Brygadę Wileńską. Od grudnia 1945 w składzie Komendy Eksterytorialnego Okręgu Wileńskiego AK dowodzonego przez ppłk. Antoniego Olechnowicza "Podhoreckiego". Od kwietnia 1946 dowódca oddziałów nawiązujących do tradycji 5. i 6. Brygady Wileńskiej, operujących na terenach Pomorza Zachodniego, Wschodniego, Borów Tucholskich, Warmii i Mazur, Białostocczyzny i Podlasia. Jeszcze zimą osobiście dowodził akcjami 6. Brygady. W końcu marca 1947 opuścił oddział. Ukrywał się w Osielcu k. Makowa Podhalańskiego, utrzymując kontakt z dowódcą Brygady kpt. Władysławem Łukasiukiem "Młotem". Aresztowany 30 czerwca 1948 na Podhalu w wyniku ogólnopolskiej akcji "X" MBP wymierzonej w środowisko wileńskie. Zamordowany w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie 8 lutego 1951.

Wachm. Wacław Beynar "Orszak", ur. 19 listopada 1914 w zaścianku Korcze-Podhorowe na Wileńszczyźnie. Żołnierz 5. Brygady Wileńskiej od jesieni 1943. W latach 1945–1948 kurier mjr. "Łupaszki". W czerwcu 1946 przedostał się do Meppen w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, gdzie spotkał się z oficerami sztabu 1 D. Panc. gen. Stanisława Maczka. Przekazał informacje o sytuacji w Polsce i o działaniach zgrupowania "Łupaszki". W sierpniu powrócił do kraju. Aresztowany 24 czerwca 1948 w Gdyni, skazany 25 czerwca 1949 na karę śmierci, zamienioną na 15 lat więzienia. Zwolniony 29 sierpnia 1956. Zmarł 26 września 1997 w Sulechowie k. Zielonej Góry. Żona "Orszaka" Elwira Herz została aresztowana 29 czerwca 1948 razem z miesięczną córeczką i skazana na 3 lata więzienia, które opuściły w czerwcu 1951, po odsiedzeniu całego wyroku.

Mjr. Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" oraz wchm. Wacław Beynar "Orszak".

Por. Zygmunt Błażejewicz "Zygmunt", ur. 20 września 1918 w Witebsku. Uczestnik wojny obronnej 1939 w kompanii CKM II/6 pp leg. Od listopada 1939 w konspiracji, w grupie SZP-ZWZ-AK "Niemenczyn". Od sierpnia 1943 żołnierz oddziału partyzanckiego AK dowodzonego przez por. Adama Boryczkę "Tońka". Dowódca plutonu w 6. Brygadzie Wileńskiej. Po przedarciu się jesienią 1944 na Białostocczyznę dowódca sekcji egzekucyjnej w Obwodzie AK Bielsk Podlaski. Wykonawca wielu akcji likwidacyjnych zleconych przez Komendę Obwodu, m.in. nocą z 5 na 6 stycznia 1945 zlikwidował szefa kontrwywiadu "Smiersz" na pow. Bielsk Podlaski st. lejt. Aleksandra Dokszyna. Od kwietnia 1945 dowódca 1. szwadronu w odtworzonej na terenie Okręgu Białostockiego AKO 5. Brygadzie Wileńskiej. W czasie kilkumiesięcznej działalności z oddziałem tym przeprowadził szereg niezwykle skutecznych akcji skierowanych przeciwko posterunkom i placówkom MO i UB, odniósł też kilka spektakularnych zwycięstw nad pacyfikującymi tereny prawo- i lewobrzeżnego Podlasia sowieckimi i "polskimi" grupami operacyjnymi, zyskując sobie miano najwybitniejszego dowódcy partyzanckiego Białostocczyzny. 28 maja 1945 w rejonie Majdan–Topiły na terenie Puszczy Białowieskiej szwadron "Zygmunta" został otoczony przez grupę operacyjną NKWD i KBW. Po kilkugodzinnej bitwie partyzanci przebili się z okrążenia, tracąc dwóch zabitych i czterech rannych. Straty strony komunistycznej były znacznie większe: 15 zabitych i 16 rannych. 26 czerwca szwadron "Zygmunta" zaatakował sowiecki posterunek wojskowy i stację kolejową w osadzie Strabla, zabijając kilku czerwonoarmistów. 7 lipca 1945 pod wsią Brzeziny szwadron "Zygmunta" rozbił kolumnę samochodową Prokuratury 5. sowieckiej Armii Pancernej. 10 żołnierzy armii sowieckiej, w tym pułkownika i trzech kapitanów, rozstrzelano. Do największych bitew stoczonych przez szwadron "Zygmunta" i oddział "Młota" należy starcie z dwoma batalionami "ludowego" WP w lesie pomiędzy wsiami Sikory i Paczuski. W walce zginęło 16 żołnierzy, ok. 20 zostało rannych, 72 dostało się do niewoli. Kilka dni później szwadron "Zygmunta" wraz z oddziałem "Młota" przeszedł z okolic Jabłonny Lackiej na teren pow. bielskiego, gdzie (na prośbę miejscowej ludności) likwidował grupę operacyjną NKWD, UB i "ludowego" WP, pacyfikującą tę okolicę. Do walki doszło we wsi Miodusy Pokrzywne. W wyniku dwugodzinnego, niezwykle zaciętego starcia grupa operacyjna została całkowicie rozbita, zginęło co najmniej 18 enkawudzistów (w tym będący postrachem okolicznej ludności dowódca grupy, mjr. Wasilij Gribko), 11 żołnierzy "ludowego" WP i trzech funkcjonariuszy UB. Zwycięstwo okupiono znacznymi stratami – zginęło ośmiu partyzantów, a dziesięciu zostało rannych. Podczas walki spłonęła część wsi. Ponadto szwadron "Zygmunta" przeprowadził szereg akcji likwidacyjnych. Po rozwiązaniu Brygady we wrześniu 1945 "Zygmunt" – zagrożony aresztowaniem – wraz z żoną sanitariuszką Alicją z d. Trojanowską wyjechał na Zachód. Osiadł w USA. We wrześniu 2011 otrzymał od Prezydenta Rzeczypospolitej nominację na stopień podpułkownika.

Wyrok sądu polowego AK z 16 marca 1946.

Por. Marian Pluciński "Mścisław", ur. 5 października 1912 w Żarnowcu. Przedwojenny oficer Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w 33. szwadronie czołgów rozpoznawczych. Dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł. Od kwietnia 1944 dowódca plutonu w 5. Brygadzie Wileńskiej AK. Po rozwiązaniu Brygady przedostał się wraz z dowodzonym przez siebie oddziałem do Puszczy Augustowskiej, a nast. powrócił na Wileńszczyznę. Do listopada 1944 dowodził oddziałem partyzanckim złożonym z rozbitków brygad wileńskich, operującym na północ od Wilna. Po powtórnym przedostaniu się na Białostocczyznę, wiosną 1945, nawiązał kontakt z mjr. Zygmuntem Szendzielarzem "Łupaszką", nast. objął dowództwo 4. szwadronu w odtwarzanej 5. Brygadzie Wileńskiej. Po rozwiązaniu oddziału wyjechał do Klejw w pow. Suwalskim, gdzie mieszkała jego żona Zofia. Utrzymywał kontakt z "Łupaszką". Brał udział w odprawach kadry oficerskiej 5. Brygady. Aresztowany 21 kwietnia 1946, skazany 25 czerwca na karę śmierci, zamordowany 28 czerwca w więzieniu w Białymstoku.

Kpt. Leon Lech Beynar "Nowina" (ps. literacki - Paweł Jasienica), ur. 10 listopada 1909 w Symbirsku nad Wołgą. Uczestnik wojny obronnej 1939, nast. w ZWZ-AK, oficer w sztabie Wileńskiego Okręgu AK, redaktor gazetki "Pobudka". W lipcu 1944 uczestnik operacji "Ostra Brama". W dniach 19–21 sierpnia 1944 jego oddział, dowodzony przez pułk. Macieja Kalenkiewicza "Kotwicza", stoczył bitwę z armią sowiecką. Pod koniec sierpnia dostał się do niewoli w okolicach Grodna, skąd został przewieziony do Białegostoku, gdzie był przesłuchiwany przez NKWD. Wcielony do jednostki "ludowego" WP w Dojlidach, z której zdezerterował. Od jesieni 1944 służył w 5. Brygadzie Wileńskiej AK, nast. zastępca mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Ranny w nocy z 8 na 9 lipca 1945, opuścił brygadę. Przebywał na plebanii we wsi Jasienica, gdzie proboszcz Stanisław Falkowski ukrywał go do czasu zagojenia się rany. Od 1946 publicysta i redaktor "Tygodnika Powszechnego". Utrzymywał kontakty z "Łupaszką". Aresztowany 2 lipca 1948 w ramach akcji "X". Po kilku tygodniach zwolniony na skutek interwencji Bolesława Piaseckiego, szefa PAX. Zmarł 19 sierpnia 1970 w Warszawie.

Por./kpt. Władysław Łukasiuk "Młot", "Młot II", ur. 16 lutego 1906 we wsi Tokary pow. Siedlce. Przedwojenny podoficer kawalerii, współpracownik wywiadu wojskowego, tzw. dwójki. Od 1940 żołnierz ZWZ-AK w Obwodzie Bielsk Podlaski. Brał udział w akcji "V" – przejęcia niewybuchu pocisku rakietowego V-2 pod Sarnakami. W 1945 dowódca plutonu w oddziale partyzanckim AKO ppor. Teodora Śmiałowskiego "Szumnego". Po śmierci "Szumnego" (w końcu lipca 1945), dowódca samodzielnego pododdziału leśnego. W sierpniu 1945 nawiązał bliską współpracę (przy zachowaniu pełnej autonomii) z dowódcą 1 szwadronu 5. Brygady Wileńskiej por. Zygmuntem Błażejewiczem "Zygmuntem". Współuczestnik wszystkich walk 1. szwadronu aż do momentu rozwiązania Brygady we wrześniu 1945. Od października tego roku zastępca dowódcy oddziału przemianowanego w lutym 1946 na 6. Brygadę Wileńską AK. W październiku 1946 na koncentracji 6. i części 5. Brygady Wileńskiej przejął od ppor. Lucjana Minkiewicza "Wiktora" dowództwo nad tym oddziałem. Od tego momentu aż do 1948 najważniejszy dowódca partyzantki niepodległościowej na Podlasiu. Dowodzone przez niego szwadrony operowały na terenie wielu powiatów: Bielsk Podlaski, Wysokie Mazowieckie, Mińsk Mazowiecki, Węgrów, Sokołów Podlaski, Siedlce, Łosice, Łuków, Biała Podlaska, Radzyń Podlaski. Po rozbiciu w 1948 przez KBW i UB dwóch podstawowych pododdziałów, "Bartosza" i "Lecha", z resztką partyzantów jeszcze przez rok ukrywał się na terenie pow. Bielsk Podlaski. Zastrzelony w wyniku tragicznego zbiegu okoliczności przez swojego podkomendnego Czesława Dybowskiego "Rejtana" w miejscowości Czaje Wólka 27 czerwca 1949. Pozostali w terenie partyzanci z 6. Brygady Wileńskiej kontynuowali walkę w oddziałach Czesława Pieleckiego "Jaskółki", ppor. Józefa Ludwika Małczuka "Brzaska" i Kazimierza Kamieńskiego "Huzara".

Ppor. cz. w. Lucjan Minkiewicz "Wiktor", ur. 13 lub 30 grudnia 1918 w Szuni w ZSRS. Uczestnik wojny obronnej 1939 w szeregach 20. Pułku Piechoty. Od 1941 w oddziale partyzanckim Adama Boryczki "Tońki", nast. żołnierz 6. Brygady Wileńskiej AK. Jesienią 1944 razem z por. Zygmuntem Błażejewiczem "Zygmuntem" przedostał się na Białostocczyznę. Członek dowodzonej przez niego sekcji likwidacyjnej Obwodu AK Bielsk Podlaski. Od kwietnia 1945 zastępca dowódcy plutonu w 1. szwadronie odtworzonej 5. Brygady Wileńskiej. Po rozwiązaniu Brygady we wrześniu tego roku do 19 października 1946 dowódca operującego na Białostocczyźnie i Podlasiu oddziału występującego od lutego 1946 jako 6. Brygada Wileńska AK. W październiku tego roku podczas koncentracji 6. i części 5. Brygady w kolonii Rogawka gm. Drohiczyn, ze względu na stan zdrowia został urlopowany przez mjr. "Łupaszkę", a dowództwo przekazał swojemu dotychczasowemu zastępcy, ppor. Władysławowi Łukasiukowi "Młotowi". Ukrywał się w Zakopanem i we Wrocławiu. Aresztowany 1 lipca 1948 w Krakowie, sądzony razem z mjr. "Łupaszką", skazany 2 listopada 1950 na karę śmierci, zamordowany 8 lutego 1951 w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Razem z "Wiktorem" aresztowano jego ciężarną żonę Wandę Czarnecką "Dankę". Skazana na 12 lat więzienia; w więzieniu urodziła córkę. Zwolniona w 1956.

Ppor. cz. w. Lidia Lwow "Ewa", "Lala", z rodziny księcia Georgija Jewgieniewicza Lwowa, pierwszego po obaleniu cara premiera Rosji i ministra spraw wewnętrznych. Od marca 1943 sanitariuszka w oddziale partyzanckim AK por. Antoniego Burzyńskiego "Kmicica", była świadkiem podstępnego rozbrojenia i rozstrzelania kilkudziesięciu żołnierzy "Kmicica" przez partyzantów sowieckich; nast. w 5. Brygadzie Wileńskiej rtm./mjr. "Łupaszki". Wyróżniła się w wielu akcjach i walkach (w bitwie pod Worzianami w styczniu 1944, mimo odniesienia rany, szła w pierwszej linii, niosąc pomoc rannym żołnierzom Brygady, za co otrzymała Krzyż Walecznych). Po rozwiązaniu Brygady 23 lipca 1944 wraz mjr. "Łupaszką" i kilkunastoosobową grupą partyzantów przedarła się na teren Białostockiego Okręgu AK. W 1945 służyła w odtworzonej 5. Brygadzie Wileńskiej na Białostocczyźnie, w 1946 na terenie Pomorza i Mazur (m.in. w 4 szwadronie dowodzonym przez ppor. "Lufę"). Wieloletnia towarzyszka życia mjr. "Łupaszki". Aresztowana 30 czerwca 1948 razem z "Łupaszką". Skazana 2 listopada 1950 na karę dożywotniego więzienia, zwolniona w 1956.

Ryngraf z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej, własność ppor. Lucjana Minkiewicza "Wiktora". Emblemat ten był bardzo często noszony na mundurach przez żołnierzy 5. i 6. Brygady Wileńskiej.

1945, Białostocczyzna; stoją od lewej: ppor. Romuald Rajs "Bury", NN, por. Marian Pluciński "Mścisław" oraz sanitariuszka Danuta Siedzikówna "Inka".

1 sierpnia 1945, Białostocczyzna. Koncentracja 5. Brygady Wileńskiej k. wsi Czaje Wólka pow. Bielsk Podlaski; stoją od lewej: mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", dowódca Brygady; ppor. Jerzy Jezierski "Stefan", adiutant; ppor. Władysław Łukasiuk "Młot", dowódca samodzielnego pododdziału; por. Zygmunt Błażejewicz "Zygmunt", dowódca 1 szwadronu; ppor. cz. w. Lucjan Minkiewicz "Wiktor", zastępca dowódcy 1 szwadronu, oraz ppor. Jan Zalewski "Zaja", dowódca samodzielnej drużyny podoficerskiej.

1945. Kadra 5 Brygady Wileńskiej; Od lewej: ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", por. Marian Pluciński "Mścisław", mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat", ppor. Zdzisław Badocha "Żelazny".

1945; na pierwszym planie leży: ppor. cz. w. Leon Smoleński "Zeus", nad nim z lewej: sierż. Kazimierz Chmielowski "Rekin".

7 września 1945, Białostocczyzna. Ostatnia przed samorozwiązaniem koncentracja 5. Brygady Wileńskiej w gajówce Stoczek pow. Wysokie Mazowieckie; pierwszy z prawej: ppor. Romuald Rajs "Bury", klęczy: por. Marian Pluciński "Mścisław", centralnie: mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" oraz ppor. Władysław Łukasiuk "Młot".

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 5. Brygady Wileńskiej podczas narady.

Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej na jednej z kwater.

20 kwietnia 1946. 6. Brygada Wileńska na zbiórce.

Lato 1945, Białostocczyzna, rejon Puszczy Białowieskiej. Grupa żołnierzy z 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej, pierwszy z prawej stoi dowódca oddziału por. Zygmunt Błażejewicz "Zygmunt", w środku klęczy sanitariuszka Wanda Czarnecka "Danka", w okresie okupacji niemieckiej łączniczka KG AK z Okręgiem Wilno i Nowogródek, późniejsza żona ppor. Lucjana Minkiewicza "Wiktora".

Lato 1945, Białostocczyzna, rejon Puszczy Białowieskiej. Grupa żołnierzy z 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej, pierwszy z prawej stoi dowódca oddziału por. Zygmunt Błażejewicz "Zygmunt", w środku stoi sanitariuszka Wanda Czarnecka "Danka".

ppor. Jan Zaleski.

Kpr. Antoni Roszczewski "Znicz".

Lato 1945, Białostocczyzna; od lewej: ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", ppor. Leon Smoleński "Zeus".

Patrol partyzancki w marszu; od lewej: plut. Zdzisław Badocha "Żelazny", ppor. Jan Zaleski "Zaja", NN, plut. Leon Smoleński "Zeus", NN.

Lato 1945, Białostocczyzna, Grupa żołnierzy z 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK; stoją od prawej: wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat", Danuta Siedzikówna "Inka", kpr. Bohdan Obuchowski "Zbyszek"; w środku siedzi Kazimierz Kwiatkowski. Wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat", członek oddziału Antoniego Burzyńskiego "Kmicica" wymordowanego podstępnie przez partyzantkę sowiecką, od sierpnia 1943 partyzant w 5. Brygadzie Wileńskiej AK, a nast. na Białostocczyźnie, najpierw w 1., a następnie w 4. szwadronie. Po rozwiązaniu oddziału brał udział w akcjach ekspropriacyjnych organizowanych przez wileńskie grupy dywersyjne w Koszalinie i Toruniu. Od wiosny 1946 najpierw w 2., a nast. 4. szwadronie 5. Brygady operującym na Pomorzu, w Borach Tucholskich i Warmii. Urlopowany z uwagi na zły stan zdrowia. Aresztowany 23 czerwca 1946, skazany 7 lipca 1946 na 15 lat więzienia. Kpr. Bohdan Obuchowski "Zbyszek", żołnierz AK z Obwodu Wołkowysk. Do kadrowego oddziału mjr. "Łupaszki" dołączył w listopadzie 1944 podczas jego stacjonowania na terenie placówki "Porozów". Od kwietnia 1945 w 4. szwadronie odtworzonej 5. Brygady Wileńskiej. Po jej rozwiązaniu w 5. szwadronie 5. Brygady, działającym w 1946 na Pomorzu, w Borach Tucholskich i na Warmii. Po definitywnym rozwiązaniu oddziału przebywał we Wrocławiu, skąd w 1948 udało mu się wydostać przez Gdańsk do Szwecji.

Danuta Siedzikówna "Inka".

Danuta Siedzikówna "Inka", ur. 13 września 1928 we wsi Głuszczewina k. Narewki pow. Bielsk Podlaski. W grudniu 1943 wraz siostrą Wiesławą złożyła przysięgę w AK, nast. odbyła szkolenie sanitarne. W czerwcu 1945 została aresztowana razem ze wszystkimi pracownikami nadleśnictwa Hajnówka, za współpracę z "leśnymi oddziałami". Uwolniona z transportu z gajowym Bronisławem Bancerowiczem przez patrol 5. Brygady Wileńskiej AK dowodzony przez Stanisława Wołoncieja "Konusa". Jako sanitariuszka "Inka" służyła w szwadronach por. Jana Mazura "Piasta", nast. por. Mariana Plucińskiego "Mścisława". Po rozwiązaniu Brygady (we wrześniu 1945) wyjechała do Olsztyna, gdzie podjęła pracę w nadleśnictwie Miłomłyn k. Ostródy pod nazwiskiem Danuta Obuchowicz. W styczniu 1946, po wznowieniu działalności Brygady, podjęła służbę w szwadronie ppor. Zdzisława Badochy "Żelaznego". Uczestniczyła w wielu akcjach oddziału, wyróżniając się ofiarnością i poświęceniem (opatrywała nie tylko partyzantów, ale także rannych żołnierzy KBW i milicjantów). 13 lipca 1946 pojechała do Gdańska po lekarstwa i środki opatrunkowe dla oddziału. Aresztowana w nocy z 19 na 20 lipca 1946. Podczas brutalnego śledztwa nikogo nie zdradziła; 3 sierpnia 1946 skazana na karę śmierci. W pożegnalnym grypsie napisała: "Jest mi smutno, że muszę umierać. Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba". Zamordowana 28 sierpnia 1946 w gdańskim więzieniu przy ul. Kurkowej; przed śmiercią krzyknęła: "Niech żyje Polska!"

Ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", ur. 18 sierpnia 1922 w Wilnie. Od czerwca 1943 żołnierz AK w Obwodzie Postawskim, od września w oddziale kpt. Wincentego Mroczkowskiewgo "Zapory", stanowiącego pozostałość rozbitego przez partyzantkę sowiecką oddziału por. Antoniego Burzyńskiego "Kmicica", nast. w 1. i 2. plutonie Mieczysława Kitkiewicza "Kitka" w 1. kompanii szturmowej 5. Brygady Wileńskiej AK. Po rozwiązaniu 5. Brygady 23 lipca 1944 pod Porzeczem na Grodzieńszczyźnie znalazł się w grupie ppor. "Kitka", przedzierającej się do Puszczy Augustowskiej. Po rozbrojeniu przez Sowietów został skierowany do 6. zapasowego batalionu 2. Armii "ludowego" WP w Dojlidach Górnych k. Białegostoku. W październiku 1944 zdezerterował razem z por. Lechem Leonem Beynarem "Nowiną" i ppor. Zdzisławem Badochą "Żelaznym" i dołączył do oddziału mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Od kwietnia 1945 w odtworzonej na Białostocczyźnie 5. Brygadzie Wileńskiej, najpierw na stanowisku dowódcy drużyny, następnie zastępcy dowódcy 4. szwadronu. Po rozwiązaniu oddziału wyjechał na Wybrzeże, gdzie na przełomie lat 1945/1946 brał udział w wielu akcjach ekspropriacyjnych, m.in. na furgon pocztowy między Koszalinem a Białogardem. Od kwietnia 1946 do marca 1947 dowódca 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK, operującego od Borów Tucholskich przez Warmię, Mazury, aż po Białostocczyznę. Przeprowadził wiele brawurowych akcji przeciwko posterunkom i placówkom MO i UB, rozbijając szereg grup pościgowych. Po wcieleniu swojego pododdziału do 6. Brygady Wileńskiej AK – członek sztabu kpt. Władysława Łukasiuka "Młota". Urlopowany okresowo z powodu śmiertelnej choroby ojca w czerwcu 1948. Aresztowany podczas drogi powrotnej do oddziału na stacji kolejowej w Siedlcach 23 czerwca 1948 w wyniku denuncjacji agenta UB Henryka Karpińskiego "Węgorza"; postrzelony w trakcie próby ucieczki. Skazany 24 lutego 1949 na karę śmierci, zamordowany 14 marca 1949 na Zamku w Lublinie.

Lato 1945, Białostocczyzna. Na terenie pow. Bielsk Podlaski; w centrum widoczny dowódca oddziału por. Zygmunt Błażejewicz "Zygmunt".

Grupa żołnierzy 4. szwadronu.

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK; stoją od lewej: NN, "Znicz", NN "Sęp", ppor. Jan Zalewski "Zaja"; siedzą od lewej: ppor. Zdzisław Badocha "Żelazny", NN, ppor. cz. w. Leon Smoleński "Zeus", ppor. cz. w. Henryk Wieliczko "Lufa", NN.

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; stoją od prawej: Zbigniew Fijałkowski "Pędzelek", Danuta Siedzikówna "Inka", wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat", NN, ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", NN "Sęp", Kazimierz Kwiatkowski, NN, Leonard Mikulski "Szczupak".

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK; stoją od lewej: ppor. cz. w. Leon Smoleński "Zeus", sierż. Witold Glodzisz "Radio", ppor. cz. w. Henryk Wieliczko "Lufa", ppor. cz. w. Zdzisław Badocha "Żelazny", NN "Znicz", wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat". Ppor. cz. w. Leon Smoleński "Zeus" ur. 7 kwietnia 1922 w Wilnie. Ochotnik w wojnie obronnej 1939 w szeregach KOP. W okresie okupacji niemieckiej partyzant 5. Brygady Wileńskiej AK. Po jej rozwiązaniu razem z mjr. Zygmuntem Szendzielarzem "Łupaszką" przedostał się na Białostocczyznę. Żołnierz oddziału kadrowego operującego na terenie Obwodów Wołkowysk oraz Bielsk Podlaski. Od kwietnia 1945 żołnierz 4. szwadronu "Mścisława" odtwarzanej na Białostocczyźnie 5. Brygady Wileńskiej. Po jej rozwiązaniu członek grupy dywersyjnej, mającej na swoim koncie szereg udanych akcji ekspropriacyjnych w Koszalinie, Toruniu, Gdańsku. Od 1 czerwca 1946 dowódca 3. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej operującego głównie w Borach Tucholskich, Warmii i na Pomorzu. W listopadzie tego roku rozwiązał swój oddział, nast. ujawnił się 28 marca 1947. Aresztowany 3 czerwca 1948, po trwającym trzy lata śledztwie zwolniony 9 czerwca 1951. Zmarł 19 stycznia 1995. Sierż. Witold Glodzisz "Radio", w okresie okupacji niemieckiej żołnierz 82. pp AK Okręgu Polesie. Od kwietnia 1945 żołnierz 4. szwadronu odtwarzanej na Białostocczyźnie 5. Brygady Wileńskiej. Po jej rozformowaniu członek oddziału dowodzonego przez ppor. Lucjana Minkiewicza "Wiktora", przemianowanego w lutym 1946 na 6. Brygadę Wileńską. W latach 1946–1948 dowódca drużyny w 3. szwadronie tej brygady. Jeden z najbardziej zasłużonych partyzantów. Poległ 29 lipca 1948 pod Antoninem podczas potyczki w oddziałem Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; w środku zaznaczeni od lewej: ppor. Henryk Wieliczko "Lufa" oraz ppor. Leon Smoleński "Zeus". Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; siedzą od lewej: ppor. Zdzisław Badocha "Żelazny", wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat", ppor. Leon Smoleński "Zeus", NN, kpr. Bohdan Obuchowicz "Zbyszek".

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; w środku zaznaczeni od lewej: ppor. Henryk Wieliczko "Lufa" oraz ppor. Leon Smoleński "Zeus".

Lato 1945, Białostocczyzna. Żołnierze 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej. od lewej: sierż. Kazimierz Chmielowski "Rekin", ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", Józef Bandzo "Jastrząb", wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat".

Janina Wasiłojciówna "Jachna", ur. 7 lutego 1926 w Targowszczyźnie w woj. wileńskim. Służbę w partyzantce rozpoczęła w oddziale ppor. Antoniego Burzyńskiego "Kmicica". Od 1943 w 5. Brygadzie Wileńskiej mjr. "Łupaszki", do której zgłosiła się z rodzicami. Później w oddziale ppor. Feliksa Selmanowicza "Zagończyka". Po operacji "Ostra Brama" w więzieniu NKWD na Łukiszkach. Po zwolnieniu z więzienia rozpoczęła pracę w Komisji Ewakuacyjnej w Wilnie, zajmującej się organizowaniem transportów do Polski. We wrześniu 1945 wraz z rodzicami opuściła Wilno i przyjechała do Sopotu. Na początku 1946 nawiązała łączność ze swoim dawnym dowódcą, ppor. "Zagończykiem". W maju 1946, zagrożona aresztowaniem, dołączyła do szwadronu Leona Smoleńskiego "Zeusa" jako sanitariuszka, brała udział we wszystkich akcjach oddziału. Po demobilizacji oddziału w listopadzie 1946 wraz z "Zeusem" wyjechała do Zielonej Góry. Aresztowana w styczniu 1947, po niezwykle brutalnym śledztwie skazana 8 marca 1949 na dwukrotną karę śmierci, zamienioną na 15 lat więzienia. Zwolniona w 1956.

Ppor. Leon Smoleński "Zeus", późniejszy dowódca szwadronu operującego w 1946 na terenie Pomorza Gdańskiego, Borów Tucholskich oraz Warmii.

Ppor. cz. w. Zdzisław Badocha "Żelazny".

Grupa żołnierzy 5. Brygady Wileńskiej podczas odpoczynku.

Lato 1945, Białostocczyzna. Żołnierze 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; siedzą od lewej: kpr. Bohdan Obuchowski "Zbyszek", NN, NN, ppor. Leon Smoleński "Zeus", wchm. Jerzy Lejkowski "Szpagat".

Lato 1945, Białostocczyzna. Dowódca 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej por. Marian Pluciński "Mścisław” (w środku) z podkomendnymi.

Lato 1945, Białostocczyzna. Mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" (w środku) ze swoim łącznikiem wchm. Wacławem Beynarem "Orszakiem" (z lewej) oraz adiutantem ppor. Jerzym Jezierskim "Stefanem". Ryngraf z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej, znajdujący się na mundurze mjr. "Łupaszki" był bardzo często noszony przez żołnierzy 5. Brygady Wileńskiej, zarówno w okresie wileńskim, białostockim, jak i pomorskim.

Lato 1945, Białostocczyzna. W marszu nad rzeką Nurzec; na czele mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" z adiutantem ppor. Jerzym Jezierskim "Stefanem", za nimi: ppor./kpt. Romuald Rajs "Bury", ppor. Jan Zalewski "Zaja" oraz Mieczysław Abramowicz "Miecio".

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; w środku sanitariuszka Wanda Czarnecka "Danka", obok niej z prawej strony: Roman Cieślik "Puchacz", w okresie okupacji niemieckiej żołnierz AK na placówce "Hajnówka" Obwód Bielsk Podlaski.

Lato 1945, Białostocczyzna. Jedna z koncentracji 5. Brygady Wileńskiej; na progu domu grupa żołnierzy z 1. i 4. szwadronu Brygady; od lewej: ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", ppor. Leon Smoleński "Zeus", Wanda Czarnecka "Danka", w głębi za nią: ppor. Zdzisław Badocha "Żelazny".

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy z 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; stoją od lewej: plut. Roman Cieślik "Puchacz", Ryszard Żubrzyc "Harłapan" – partyzant jeszcze z okresu wileńskiego, poległ 18 sierpnia 1945 w m. Miodusy Pokrzywne podczas bitwy z grupą pacyfikacyjną NKWD, Roman Rogucki "Mucha", NN "Lot", Wanda Czarnecka "Danka", Franciszek Kurcewicz "Łoś", Antoni Tworogal "Lipa"; leżą: Stanisław Romańczuk "Staś", Władysław Kendyśl "Tarzan"; klęczy: kpr. Janusz Rybicki "Kukułka". Kpr. Janusz Rybicki "Kukułka", partyzant jeszcze z Wileńszczyzny (z 6. Brygady). Na przełomie lat 1944–1945 członek 4-osobowego patrolu egzekucyjnego Obwodu AK Bielsk Podlaski, dowodzonego przez por. Zygmunta Błażejewicza "Zygmunta". Od kwietnia 1945 w 1. szwadronie 5. Brygady Wileńskiej. Po jej rozformowaniu dowódca 1. szwadronu oddziału dowodzonego przez ppor. Lucjana Minkiewicza "Wiktora", przemianowanego w lutym 1946 na 6. Brygadę Wileńską. Wiosną 1947 zrezygnował z dalszej działalności konspiracyjnej. Nie ujawnił się jednak i jako jeden z niewielu żołnierzy brygad wileńskich w 1948 szczęśliwie przedostał się na Zachód.

Lato 1945, Białostocczyzna. Przeprawa przez Bug. Grupa żołnierzy 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; na pierwszym planie dowódca szwadronu por. Marian Pluciński "Mścisław", w głębi, drugi od prawej: ppor. Henryk Wieliczko "Lufa", z lewej siedzi w łódce ppor. Zdzisław Badocha "Żelazny".

Lato 1945, Białostocczyzna. Grupa żołnierzy z 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej; leżą od lewej: kpr. Janusz Rybicki "Kukułka", Władysław Kendyśl "Tarzan", Wojciech Sieńko "Kula", NN "Lot", Stanisław Romańczuk "Staś" – uczestnik boju w Miodusach Pokrzywnych, ranny dostał się do niewoli; przeszedł okrutne śledztwo. "Tarzan" i "Kula" zostali rozstrzelani 1 października 1945 przez dowódcę szwadronu por. Zygmunta Błażejewicza "Zygmunta" za czynną napaść na kolegów i bunt.