"Do piachu" Tadeusz Różewicz

Najbardziej kontrowersyjny tekst Tadeusza Różewicza miał swoją premierę w 1979 roku.

Plakat spektaklu na podstawie książki Tadeusza Różewicza "Do piachu"

Foto: materiały promocyjne

Przez siedem lat nie było zgody na wystawienie sztuki, a kiedy już się udało, przedstawienie zostało zaatakowane przez wszystkich. "Do piachu" nie spodobało się ani zwolennikom, ani przeciwnikom władzy. Akcja sztuki dzieje się w czasie wojny wśród członków oddziału partyzanckiego. Różewicz opowiada historię prostego wiejskiego chłopaka Walusia, który za rabunek i gwałt zostaje skazany na śmierć, a potem rozstrzelany przez kolegów. Zamiast heroicznej walki z okupantem, widzimy gorszące sceny. Zamiast dzielnych AK-owców w lśniących oficerkach, spotykamy brudnych i zawszonych prymitywów. Tym, którzy chcieliby widzieć historię w barwach czarno-białych, taka wizja nie mogła się spodobać. Wywołała też protesty samych zainteresowanych, żołnierzy antyhitlerowskiego podziemia, którzy uważali ten obraz za krzywdzący. Tyle że, zarówno Różewicz, jak i reżyser Tadeusz Łomnicki, w partyzantce walczyli i wiedzieli, że prawda o wojnie jest bardzo złożona.