Pieśniczki z Kancenoła. Pieśni religijne ewangelików ze Śląska Cieszyńskiego - to dwupłytowy album będący wynikiem prac badawczych Arlety Nawrockiej-Wysockiej z Instytutu Sztuki PAN.
Autorka podkreśla, że album ten należy traktować jako zapis dokumentalny spotkań z wykonawcami, których celem było zarejestrowanie repertuaru ze starych kancjonałów. Sprawdzenie, czy w pamięci ewangelików ze Śląska Cieszyńskiego zachowały się zapomniane gdzie indziej teksty oraz melodie pieśni porannych i wieczornych, hymnów bożonarodzeniowych, a także adwentowych chorałów. Nagrania pieśni w wykonaniu ewangelików z Cisownicy, Koniakowa, Goleszowa, Ustronia, Wisły – zarówno śpiewaków, jak i zespołów śpiewaczych (Wańcy czy Czernianie) – zawarte na dwupłytowym albumie, to zaledwie niewielka część zebranego przez Arletę Nawrocką-Wysocką zbioru. (z lat 2006-2008)
Same nagrania, jak i komentarz autorki, wspaniale ukazują kontekst historyczny tego obszaru pogranicza, na którym krzyżowały się tradycje czeska, polska i niemiecka. Dwupłytowy album jest znakomitym przykładem możliwości połączenia warsztatu badacza i dokumentalisty, a przede wszystkim miłośnika i pasjonata, dla którego istotnym doświadczeniem jest spotkanie z ludźmi.
Ten zapis pozwala nam doświadczyć głębokich przeżyć, które wynikają zarówno charakteru wykonywanego repertuaru, jak i zapewne z atmosfery obcowania badaczki ze śpiewakami.
Lista utworów
1 Moc Boza dziwna 1:46
2 Bog obietnic wiele czynil 1:20
3 Przyjdz narodow zbawienie 3:36
4 Pan Bog wszechmogacy swiat 1:48
5 Aniolowie cni poslowie 3:26
6 Chrystus Syn Bozy 1:32
7 Juz wzeszlo jasne slonce 2:00
8 Ej cna panna 1:22
9 Ojca niebieskiego pochwalmy 4:24
10 Wesolym glosem spiewajmy 4:24
11 Badz od nas uwielbiony 2:04
12 Ty sam Panie dawasz z nieba 1:00
13 Czas radosci wesolosci 1:14
14 Chrystus sie narodzil 1:25
15 Krol wieczny nas pozegnej 1:02
16 Pojdzmy z podziekowaniem 1:55
17 Nowy rok wesoly nastal 2:18
18 Rozmyslajmyz dzis my wierne 4:20
19 Ty cos cierpial za nas 1:34
20 Smutny czas niniejszy 1:57
21 Na Golgote duszo spiesz 1:58
22 Jezu duszy swiatlosci 2:21
23 O glowo cos zraniona 2:20
24 Raniuczko gdy slonce 2:22
25 Chrystus Pan wstal z martwych 1:21
26 Trzeciego dnia wstal zbawiciel 2:02
27 Dzis zbawiciel nasz jedyny 1:14
28 Nawiedz nas Duchu Swiety 5:26
29 Czego chcesz od nas Panie 2:09
30 Drzewko jedno znam zielone 4:59
31 Dzierz nas Panie 1:24
CD 2
1 Juz nam slonce swiatlosc daje 1:28
2 Noc ciemna przespawszy 2:45
3 Juz widze z radoscia 3:24
4 Widze juz z radoscia 2:26
5 Przebudz sie duszo 5:28
6 Chwala badz w wysokosci 4:08
7 Chwala badz w wysokosci 1:25
8 Z calego serca swego 1:52
9 Wielbijcie Pana 4:07
10 Aj teraz sie dzien nachylil 2:47
11 Dzien sie skonczyl 1:58
12 Zlotego slonca bieg dzienny 4:43
13 Pod wieczor twa czeladka 2:51
14 O Jezu obrono moja 2:24
15 Jezu strozu zycia mego 1:55
16 Idac do loza Tobie sie modlimy 1:30
17 Idac do loza Tobie sie modlimy 2:12
18 Juz swe oczy zamkne do snu 3:12
19 Gdziezes ukochany moj Jezu 2:43
20 Zapros Jezusa na wesele 2:00
21 Ciebie Ty Boze Ojcze 2:32
22 Ojcowski dom 2:40
23 Na woli Panskiej spolegam 4:01
24 Pan Bog jest ma sila 3:20
25 Czlowiecze mily miej w obrzydliwosci 1:40
26 Predko czas uplywa 5:20
27 Wiemc ja ze w niebie 1:52
Nagrania z badań terenowych prowadzonych na Śląsku Cieszyńskim przez Arletę Nawrocką – Wysocką w latach 2005-2008.
Wykonawcy: Parafianie z Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego z okolic Wisły, Ustronia, Cisownicy, Istebnej, Koniakowa, Goleszowa urodzeni pomiędzy 1925 a 1952, m.in.: Emma Błaszczyk, Anna Malec, Ewa Sztwiertnia, Anna Śliwka, Helena Wróbel oraz grupy śpiewacze: Czernianie, Stejizbianki, Uścienkowianie i Wańcy.
Wybór materiału na płyty został dokonany z kilkuset pieśni nagranych na Śląsku Cieszyńskim w latach 2006-2008. Album prezentuje przede wszystkim repertuar najstarszy, dokumentujący kilkusetletnią tradycję pieśniową obecną w tym regionie. Przeważają pieśni, których teksty można odnaleźć w śląskim kancjonale Jerzego Heczki (I wydanie w roku 1865) oficjalnie używanym w regionie do roku 1956.
Interesujące jednak są sposoby wykonywania pieśni: warianty melodyczne, specyficzne ozdabianie melodii, barwa głosu, przekazywanie tekstu itp.
Ludowe pochodzenie można przypisać większości melodii, które przekazywane z pokolenia na pokolenie zyskiwały regionalną, daleką od oryginalnych zapisów postać.
Wśród zamieszczonych nagrań na uwagę zasługują przede wszystkim pieśni poranne i wieczorne stanowiące trzon domowej tradycji muzycznej ewangelików (dziś śpiewane tylko przez najstarsze pokolenie), poza tym dawne – sięgające średniowiecza pieśni bożonarodzeniowe, które coraz częściej są współcześnie wypierane przez popularne kolędy.
Nagrania były prowadzone przede wszystkim wśród parafian Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego zamieszkujących okolice Wisły, Ustronia, Goleszowa, Cisownicy i Istebnej, reprezentujących pokolenie urodzone w latach 1926-1940.
Oprócz nagrań wykonawców indywidualnych, na płycie zamieszczone są też wykonania zespołowe grup śpiewaczych z Wisły (Czernianie, Uścieńkowianie, Stejizbianki, Wańcy).
Zarejestrowano śpiew spontaniczny, naturalny, nie poprzedzony żadnymi specjalnymi próbami, ani też nie poprawiany dla lepszego brzmienia płyty.
Album należy traktować przede wszystkim jako zapis dokumentalny spotkań z wykonawcami.
Zaproponowany układ tematyczny: 1 CD: Rok kościelny i obrzędowy; 2 CD: Życie chrześcijańskie miał pokazać szerokie spektrum obecności pieśni religijnej w indywidualnym i społecznym życiu zwykłego wiernego.
Pierwsza grupa pieśni – wyznaczana kalendarzem kościelnym – obejmuje repertuar najważniejszych okresów świątecznych od Adwentu po Święto Zesłania Ducha Świętego (w tym pieśni stołowe związane z okresem Bożego Narodzenia będące zjawiskiem wyjątkowym, właściwym tylko dla tego regionu) poszerzone o pojedyncze pieśni na Święto Żniw, Reformacji oraz Pamiątkę Poświęcenia Kościoła.
Druga płyta prezentuje pieśni związane z indywidualnym przeżywaniem wiary i ważnymi wydarzeniami w życiu człowieka, w tym poranne i wieczorne, śpiewane podczas wesela i pogrzebowe. Większość pieśni zarejestrowano poza nabożeństwem, wyjątkiem jest hymn do Ducha Świętego (CD 1 nr 28) nagrany w kościele w Istebnej w roku 2007 w niedzielę Zesłania Ducha Świętego.
Płyta jest pierwszą próbą pokazania repertuaru społeczności ewangelickich w Polsce, dlatego zawiera osobny komentarz opisujący proweniencję każdej prezentowanej pieśni i uwzględnia różnorodność wykonań (solowe, w duecie, zespołowe).
***
Skład jury Fonogramu Źrodeł Roku 2008:
Małgorzata Małaszko- Stasiewicz: z-ca dyr. Programu 2 PR
Anna Szewczuk- dziennikarz Programu 2 PR
Anna Szotkowska - dziennikarz Programu 2 PR
Piotr Kędziorek - kierownik Radiowego Centrum Kultury, Program 2 PR
Kuba Borysiak - dziennikarz Programu 2 PR
