Płyta stanowi swego rodzaju wizytówkę zespołu, który szczyci się wyjątkowo długimi tradycjami – jest najstarszym zespołem regionalnym na terenie Pienin (1902).
Utrwalono na niej dawne pieśni ludowe z okolicy Szczawnicy i melodie instrumentalne. Śpiewakom towarzyszy kapela w tradycyjnym składzie: prym, sekund, basy. Pieśni śpiewane są w gwarze szczawnickiej i reprezentują gatunki charakterystyczne dla szczawnickiego regionu Pienin, takie jak: nuta dumano, polanowo, jarmucko, toniec, polka, pieśni przygodne. Dominuje repertuar pasterski.
Oprócz płyty wydana została książka „Pienińskie nuty“ – zawiera ona zbiór 1600 pieśni i przyśpiewek ze Szczawnicy zapisanych w gwarze, a zbieranych na przestrzeni kilku dziesięcioleci przez Michała Słowika-Dzwona (szczawnickiego twórcę ludowego i poetę, który zmarł ponad 30 lat temu, pozostawiając swój zbiór niepublikowany).
Książka zawiera również opis i charakterystykę tańców z regionu Szczawnicy. Płyta wraz z książką stanowią uzupełniającą się całość.
WYKONAWCY: Zespół Regionalny im. Jana Malinowskiego w składzie: Janina Gawlik ze Zabaniszcz, Zofia Szczepaniak-Siwo, Kazimiera Kopciuch-Zachwieja spod Gołąbka, Jan Szczepaniak-Siwy, Paweł Szczepaniak-Siwy, Maciej Czaja, Andrzej Dziedzina-Wiwer, Maciej Bańkosz-Bryłka; kapela: Jan Kubik, Marian Jarosz, Izabela Dusik.
Spis treści
Gazda Michał spod Dzwona Słowik (Tadeusz Staich)
W sprawie pisowni gwary (Tadeusz Staich)
Wstęp (Michał Słowik-Dzwon)
Pieśni o Pieninach
Harnadziejskie. Zbójeckie
Wojackie. Rekruckie
Śpasowne. Śmiysne
Owciarskie, wolarskie
Pasterskie
Spasiowiesków
Frajowne
Lubowne. Miłosne
Weselne. Ocepinowe
Powinowackie
Dziedzinowe
Na kolanie uzdajane
Dodatek
Pienińskie śpiewy i tańce (Michał Słowik-Dzwon)
Charakterystyka tańców regionu pienińskiego (Aniela Krupczyńska)
Fragmenty
Ze wstępu autora
Ciebie kocho słonko
A mie niekce miesiąc
Ty kochos jednego
Jo pokochał tysiąc…
Rozśpiewana Pienińszczyzna, ona swym bogactwem pieśni i melodii góruje nad innymi regionami górskimi. Ten skrawek ziemi, wprawdzie nieduży w porównaniu z innymi połaciami, skupił moc pieśni i „nut” o różnorodnej tematyce, a przeważnie o pięknie gór, o miłości do przyrody, o dążeniu człowieka do ślebody, o niesprawiedliwości społecznej i o kochaniu…
Kochanie, kochanie
bodaj nie bywało…
W tych pieśniach słychać tęsknotę do prawdziwej miłości, zgyrtanie zębów w złości na rywala, smutek zawiedzionej oraz płacz i przekleństwo zdradzonej. Ale ponad wszystko, góruje pieśń o pięknie Pienin i zielonych wierchów Beskidu Sądeckiego, o nagiej skale Sokolicy, o ciemnych leśnych uboczach, uroczych polankach i spienionym Dunajcu. Pienińska pieśń opiekuje się „zieloną jedlicką w polu jedną, jeleniem, jarzębiatym ptaszkiem, by nie zamarzł w górach w zimie, a nawet kłusownikiem, by nie strzelał siute”.
Pienińska pieśń, kocha piękno życia i nie chce nikomu zrobić krzywdy. A kto tę pieśń układał, i kiedy? Gdzie są ci poeci?
Układali ją:
Matka, gdy dziecię huśtała w kolybce.
Ojciec, gdy drewnianą sochą przewracał kamienistą skibę.
Dziadek, gdy zimą strugał gonty.
Pasterka, gdy w lecie pasła krówki.
Juhas, gdy zawracał owce, a beloty rozdzwaniały halę.
Zakochany, gdy wieczorem szedł do dziewczyny.
Układali ją wszyscy! Układali ją przez wieki.
Układali ją w dymnej chacie, przy świerkaniu świerszczyka, na weselu, przy gadaniu gęśli, na pastwisku przy gęganiu gęsi i poryku bydła, przy brzęku kos na polach i stuku siekier w lesie. Układali ją przy pracy, ciężkiej, znojnej, ale swobodnej, bez ponuku hajduka. A kto je spisywał i przekazał innym? Kto?!!! Echo… Echo falującej pieśni w rozśpiewanej izbie, echo odbijające się od zielonych gór, ciemnych lasów, kołyszące sie od wierchu do wierchu i nie milknące wiekiem.ego za płytę „Pienińskie nuty”
***
Skład jury Fonogramu Źródeł 2013:
prof. Piotr Dahlig - etnomuzykolog, Instytut Muzykologii UW
dr Weronika Grozdew - Kołacińska- etnomuzykolog, Instytut Sztuki PAN
Piotr Kędziorek - dziennikarz Programu 2 PR
Anna Szewczuk - kierownik RCKL, Program 2 PR
Anna Szotkowska - dziennikarz Programu 2 PR
przyznało pierwszą nagrodę Instytutowi Sztuki Polskiej Akademii Nauk za dwie antologie nagrań archiwalnych dokonanych w latach 50-tych XX wieku: Pierwszy Podhalański Popis Konkursowy Ludowych Muzyk Góralskich. Zakopane 18-20 kwietnia 1952 oraz Pamiątki przeszłości z archiwum wydobyte. Pieśni i muzyka Kielecczyzny.
Na szczególne uznanie zasługują autorzy obu albumów: Jacek Jackowski, Aleksandra Szurmiak- Bogucka i Kaja Maćko- Gieszcz.
Drugą nagrodę Jury przyznało Miejskiemu Domowi Kultury w Kolbuszowej za album -katalog „Festiwal żywej muzyki na strun dwanaście i trzy smyki 2013” – za wszechstronne ukazanie lokalnych tradycji muzycznych.
Trzecią nagrodę otrzymały ex aequo: Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia i Julita Charytoniuk za ukazanie specyfiki pogranicza kulturowo- wyznaniowego na płycie Ludowe pieśni religijne z Podlasia oraz Stowarzyszenie Krusznia i Paweł Luto za album Rwie się życia przędza prezentujący bogactwo i różnorodność pieśni śpiewanych podczas czuwania przy zmarłym na Suwalszczyźnie.
Nagrodę Specjalną w wysokości 2500, - złotych otrzymał Maciej Filipczuk- autor płyty Mazurek vulgaris za wierną kontynuację stylu gry skrzypka Kazimierza Meto.
Jury z zadowoleniem podkreśla wysoki poziom nadesłanych fonogramów i przyznaje wyróżnienia dla Antoniego Pilcha za płyty: Władysław Piróg, skrzypek ze Słonnego oraz Wojciech Pilch - Pieśni Słonne; dla Zespołu Regionalnego im. Jana Malinowskiego za płytę Pienińskie nuty oraz dla Kapeli Góralskiej Szumiąca Woda z Rytra w Beskidzie Sądeckim.
