Radiowe Centrum Kultury Ludowej

"Gajdosze", Maciej i Katarzyna Szymonowicze, Fundacja Klamra

Ostatnia aktualizacja: 06.02.2020 13:57
Laureat nagrody specjalnej w konkursie na Fonogram Źródeł 2014 roku.
Gajdosze, Maciej i Katarzyna Szymonowicze, Fundacja Klamra
"Gajdosze", Maciej i Katarzyna Szymonowicze, Fundacja KlamraFoto: mat. pras.

Nagroda przyznana za imponujące wydawnictwo etnograficzne ukazujące tradycję muzyczną i współczesność beskidzkich gajdoszy. „Gajdosze” to monumentalny album (praca naukowa i opowieść) z płytą zawierającą rekordową liczbę nagrań, bo aż 121 archiwaliów i 51 współczesnych, żyjących wykonawców-instrumentalistów. Autorzy – Katarzyna i Maciej Szymonowiczowie – są beskidzkimi twórcami muzyki, tekstów oraz artystycznego graffiti, to pasjonaci i entuzjaści kultury górali beskidzkich. Od lat interesują się tą kulturą, jej historią, postaciami, nie uciekając od spojrzenia na współczesność. To również muzycy znanego zespołu „Psio Crew” ( III nagroda w XI Konkursie Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja”), Maciej Szymonowicz współuczestniczy również w realizacji projektu „Gooral”. Pod szyldem Etnograff prowadzą dialog współczesnych form twórczości (m.in. graffiti, street art, autorska wycinanka) z dawnym światem kultury ludowej. Są autorami prac takich jak mural „Pasterz” (Bielsko-Biała 2014 r.) oraz „Prace w polu” (Ustroń 2011 r.).

Wraz z Fundacją Klamra, prowadzą także cykl warsztatów dla dzieci i młodzieży pt. „Graffiti po góralsku”. Ich rodowód jest ważny dla zrozumienia walorów „Gajdoszy” , publikacji pisanej lekkim opisowym językiem, łatwej do czytania, zachęcającej swoim stylem do wniknięcia w istotę beskidzkiej muzyki gajdoszy. To publikacja, która wieńczy ponad dwuletnią pracę autorów związaną z badaniami nad najdawniejszą formą kapeli góralskiej z Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. I doskonały przykład, jak z okruchów zrobić albumowe wydawnictwo ku potomności.

Nie jest to typowa praca naukowa, choć zgromadzone informacje, szczegóły, ikonografia predestynują ją do zakwalifikowania jako ważnego źródła i opracowania zarazem. Autorzy wchodzą głęboko w problematykę, nie tylko od strony opisu postaci i instrumentarium, ale kontekstów społecznych. Mogą to zrobić, bo są częścią tej społeczności, i także muzykami , którzy poznali tradycję ludową Beskidu z bliska, od środka. Ich spojrzenie jednak jest już spojrzeniem dojrzałych badaczy, darzących przedmiot badania uczuciem. To emocjonalne podejście do tematu przebija w każdym rozdziale, zdjęciu, opisie postaci.

I to wielki walor tej szczególnej publikacji. Ważne też jest dostrzeżenie problemu edukacji w zakresie muzyki tradycyjnej. W albumie ma postać rozdziału poświęconego współczesnej edukacji muzycznej gajdoszy, relacji mistrz-uczeń. Te konteksty czynią pracę ciekawą, istotną, bo takie ujęcie niezbyt często jeszcze się zdarza. Jest też rzetelny opis budowy instrumentu, doskonałej jakości zdjęcia i informacje, jak każda z tych części powstaje i funkcjonuje. A już zupełny szacunek budzi utrwalenie w postaci opisu i zdjęć wszystkich (czy do wszystkich dotarli autorzy?) zachowanych gajd. Album, który powstał z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz dotacji sponsorów, jest dziełem wyjątkowym i dowodem na to, że instytucje państwowe doceniają wagę takich szczegółowych badań i ich efekty.

Wysoko oceniam jakość merytoryczną dołączonych płyt. Pierwsza zawiera zgromadzone archiwalne nagrania, zaczerpnięte z różnych źródeł, a jest ich imponująca liczba, bo 121. To nie tylko nagrania muzyczne, ale też opowieść dźwiękowa o instrumentach, okolicznościach nauki gry na nich i o grze na weselach, przy pasieniu, i wspomnień o mistrzach. Ożywają wielkie postaci z przeszłości: Jan Kawulok, Jan Wolny i Paweł Haratyk – urodzeni jeszcze w XIX wieku, Jan i Michał Sikora, Na drugiej płycie współczesne zapisy dokonane przez autorów wśród żyjących muzyków, w domu Zbigniewa Wałacha, dzięki czemu brzmią naturalnie.

Z tego unikatowego dzieła mogą korzystać zarówno badacze, jak muzycy, nawet budowniczowie instrumentów – gajd. Album będzie wielkie znaczenie dla następnych pokoleń, kiedy to pewnie zanikną formy beskidzkiego muzykowania. Ale może dzięki „Gajdoszom” nie zanikną?

Maria Baliszewska

Lista utworów

CD 1

Archiwalne nagrania gajdoszy zamieszczone na płycie pochodzą ze zbiorów fonograficznych:
Instytutu Sztuki PAN w Warszawie
Polskiego Radia w Warszawie
Radia Katowice
Rozgłośni Czeskiego Radia w Ostrawie
Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej
Józefa Maślanki z Żabnicy
Zofii Marcinek (archiwum Janiny Marcinkowej)
Józefa Brody z Koniakowa i AV Studio w Bielsku-Białej

Fragmenty wywiadów z 2013 roku, zostały zarejestrowane przez:
Macieja i Katarzynę Szymonowiczów

Wybór, opracowanie i koncepcja całej płyty oraz opracowanie nagrania nr 01: Maciej Szymonowicz


CD 2

Współczesne nagrania gajdoszy zamieszczone na płycie zostały zarejestrowane w 2013 roku, podczas trzech sesji nagraniowych, które odbyły się w „drzewianej” izbie góralskiego domu Zbigniewa Wałacha w Istebnej. Nagrania zrealizował Tomasz Zborek.

W zabytkowej, wzniesionej w 1863 roku chacie – domu gajdosza Jana Kawuloka w Istebnej nagrania zarejestrowali w trakcie wywiadów terenowych Maciej Szymonowicz i Rafał Bałaś (23, 24)

W domu „Na wyrszczku” w Koniakowie u gajdosza Józefa Brody nagranie zarejestrowali Maciej i Katarzyna Szymonowicz (11)

Dzięki uprzejmości Centrum Informacji Turystycznej w Wiśle, nagranie zrealizował Maciej Szymonowicz (19)

W Ośrodku Promocji Gminy Węgierska Górka, podczas wernisażu wystawy instrumentów ludowych „Muzyka zaklęta w drzewie” nagranie zrealizował Maciej Szymonowicz (41)

Zamieszczone na płycie fragmenty wywiadów zarejestrował w Istebnej Maciej Szymonowicz (00, 02)

Opowieści ludowe zaprezentowane na płycie zostały zarejestrowane w „Dudrock Studio” w Nawsiu. www.ddrong@seznam.cz, pochodzą ze zbiorów Karola Piegzy, a zgodę na ich wykorzystanie wyraził PZKO w Republice Czeskiej (14, 34, 40).

Nagrania także udostępnili: Zbigniew Wałach (20) i Jakub Bocek (39)

Wybór i opracowanie oraz koncepcja całej płyty: Maciej Szymonowicz
skład:
CD 1: 1950–1998 nagrania archiwalne

ISTEBNA, KONIAKÓW, JAWORZYNKA

Motto projektu „Gajdosze” – Jan Kawulok „Od Wojtosza”, 1966 r. 2:31

Pojmij miła – Krężelok Jan „Skotniorek” (hóśle), Franciszek Marekwica (gajdy), 1976 r. 1:29

Jan Sikora – o Franciszku Marekwicy, 2013 r. 0:43

Po furmanie bicz zostanie – Jan Krężelok „Skotniorek” (hóśle), Franciszek Marekwica (gajdy/śpiew), 1976 r. 1:30

Jan Sikora – o wiesielu cz. 1., 2013 r. 1:50

Szło dziywcziyn – Jan Krężelok „Skotniorek” (hóśle), Franciszek Marekwica (gajdy), 1976 r. 0:58

Jo móm dziywcziyn jak malina – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1963 r. 0:40

A w sieni, w sieni – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1963 r. 0:23

Jan Sikora – o wiesielu cz. 2., 2013 r. 2:27

Weksel polka – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1963 r. 1:05

Oj siano, siano – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1963 r. 0:19

Jan Sikora – o swoim ojcu Michale i Janie Kawuloku. 2013 r. 0:38

A dy jo idym na groń – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1950 r. 2:05

Jan Sikora – o Janie Matusznym, 2013 r. 0:54

Cieczie woda spod jawora – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1950 r. 0:50

Jan Sikora – o swoim ojcu Michale i Janie Haratyku z Tynioka cz. 1., 2013 r. 1:06

Pod jaworym, pod dymbym – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1950 r. 0:39

Jan Sikora – o swoim ojcu Michale i Janie Haratyku z Tynioka cz 2., 2013 r. 1:19

Lata moje lata – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1950 r. 0:58

Jan Sikora – o śkubaćkach u Ligockich na Pisarce, 2013 r. 0:51

Gajdoszu z gajdami – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Matuszny (hóśle), 1950 r. 0:42

Jan Sikora – o Janie Wolnym z Mikszówki, 2013 r. 0:46

Od Morawy deszcz idzie – Jan Wolny (gajdy/śpiew), 1951 r. 1:34

Kiedy zaczioł bacza trombić – Jan Wolny (gajdy/śpiew), 1951 r. 1:11

Jan Sikora – o weselu po 1950 roku, 2013 r. 1:03

Jak ty pójdziesz k’nam – Jan Wolny (gajdy/śpiew), 1951 r. 2:08

Zagrej mi muzyczko pieknie – Jan Wolny (śpiew), 1951 r. 0:23

Jan Sikora – o Pawle Haratyku urodzonym 1871 roku, 2013 r. 1:52

O mój Boże najmilejszy – Paweł Haratyk ur. 1871 r. (gajdy/śpiew), 1950 r. 0:57

Stoi una u bućka – Paweł Haratyk ur. 1871 r. (gajdy/śpiew), 1950 r. 0:50

Na naszym Istebnym myśliweczek młody – Paweł Haratyk ur. 1871 r. (śpiew), 1950 r. 0:28

Przyszła przeżałosna doba na nas – Paweł Haratyk ur. 1871r. (gajdy/śpiew), 1950 r. 1:04

Jan Kawulok – filozofia muzykowania, 1966 r. 0:43

A jak dźwiyrka bedóm wyrskały – Jan Kawulok (gajdy/śpiew), 1953 r. 1:20

Jan Kawulok – o budowaniu instrumentów, 1966 r. 0:37

Jak pojadym przez zielone pole – Jan Kawulok (gajdy/śpiew), 1953 r. 0:47

Jan Kawulok – muzykanci i koza, 1971 r. 2:02

Lepij ci dziyweczko w doma zostać – Jan Kawulok (gajdy/śpiew), 1953 r. 0:49

Zuzanna Kawulok – o Janie Juroszku „Przigónioku” i Janie Kawuloku, 2013 r. 1:59

Na cóż ście tu zapiyrali – Jan Kawulok (gajdy/śpiew), 1953 r. 0:52

Zuzanna Kawulok – o podwójnej „tuplowanej” kapeli koniakowskiej, 2013 r. 0:33

Od Morawy deszcz idzie – Jan Kawulok (gajdy), Michał Sikora (gajdy), Zuzanna Kawulok (hóśle), Franciszka Kawulok (śpiew), 1962 r. 2:03

Zuzanna Kawulok – o śkubaćkach, 2013 r. 1:24

Przyśpiewki koniokowski – Kawulok Jan (gajdy), prawdopodobnie Zuzanna Kawulok (hóśle), zespół regionalny „Koniaków” 1968 r. 0:50

Michał Sikora – o pasieniu owiec na Baraniej Górze, 1962 r. 0:16

Beskidzie, Beskidzie – zespół regionalny „Koniaków”, Michał Sikora (gajdy),Kawulok Jan (gajdy), Jan Matuszny (hóśle), Gwarkowa Maria (śpiew), 1961 r. 1:51

Zuzanna Kawulok – o Michale Sikorze i Marii Gwarkowej, 2013 r. 0:29

Wszecki żeniczki dojom krowiczki – Zespół Regionalny „Koniaków”, Michał Sikora (gajdy), Jan Kawulok (gajdy), Jan Matuszny (hóśle), Maria Gwarkowa (śpiew), 1961 r. 2:42

Zuzanna Kawulok – o Michale Sikorze, 2013 r. 0:34

Przyśpiewki koniakowskie – Michał Sikora (gajdy/śpiew), Jan Kawulok (gajdy), Jan Matuszny (hóśle), 1961 r. 1:54

Jan Kawulok i Michał Sikora – Na zolytach u Hanki, 1962 r. 2:02

Poleczka – Michał Sikora (gajdy), Jan Kawulok (gajdy), Jan Matuszny (hóśle), 1961 r. 1:30

Melodie beskidzkie – Michał Sikora (gajdy), 1961 r. 3:01

Jan Sikora – o Janie Burym, 2013 r. 0:21

Owiynziok – Jan Bury (gajdy), Czesław Koleniak (hóśle), 1977 r. 1:03

Idzie Maryna – Jan Bury (gajdy), Czesław Koleniak (hóśle), 1977 r. 1:04

Jan Sikora – o Zuzannie Kawulok, 2013 r. 0:25

Wiązanka melodii ludowych: Za Jabłonkowem, Powiedz mi mam miła, Kołomajka, Wiym jo to dobrze, Kie te piłki dorzezały, Przeleciał gawron (weselna), Wyjeżdżej furmanku – Zuzanna Kawulok (gajdy), 1981 r. 3:57

Jan Kawulok – o robieniu gajd, 1962 r. 0:32

Wiązanka melodii beskidzkich – Jan Kawulok (gajdy), Zuzanna Kawulok (hóśle), 1969 r. 1:58

Jan Sikora – o graniu, o muzyce. 1990 r. 0:46

Za Jabłonkowym siedym mil – Jan Sikora (gajdy/śpiew), 1990 r. 2:34

Jan Sikora – o skrzypcach, 1990 r. 0:11

Beskidzie, Beskidzie – Jan Sikora (hóśle/śpiew), 1990 r. 1:57

Jan Sikora – o inspiracjach, 1990 r. 0:48

Jan Sikora – o graniu z Józefem Brodą, 1990 r. 0:17

Owiynziok – Józef Broda (śpiew/gajdy), Jan Sikora (hóśle), 1997 r. 2:35

Józef Broda – o mistrzu Janie Kawuloku, 1993 r. 0:25

Kiedy jo szeł koło tyjo – Józef Broda (gajdy/śpiew), 1993 r. 1:59

Wiśta kónie wiśta – Józef Broda (gajdy/śpiew), 1997 r. 1:26

Józef Broda – o mistrzu Janie Krężelu – Skotniorku, 1993 r. 0:34

Kto chce z Francuzem wojny wojować – Józef Broda (gajdy), Jan Krężelok „Skotniorek” (hóśle/śpiew), 1976 r. 2:13

W lesie, w lesie – Józef Broda, (gajdy/śpiew), 1985 r. 1:04

Anioł sie zwiastuje łowczorzyczkom – Józef Broda (gajdy) i grupa kolędnicza z Istebnej Mlaskawki (śpiew). 1985 r. 2:14

Rafał Wałach – o graniu na gajdach, 1998 r. 0:25

Hej, czijiż to kónie; Wandrował Jasinek z miasta wyn; Zaświeć mi miesiónczku – Rafał Wałach (gajdy/śpiew), Monika Wałach (hóśle/śpiew), Marzena Bernaczek (hóśle/śpiew), 1997 r. 5:44

Jan Sikora – o Monice Wałach, 2013 r. 0:35

A cóż to tam chodzi po moim polu – Rafał Wałach (gajdy), Monika Wałach (hóśle), dzieci z kapeli „Mała Jetelinka” (śpiew), 1998 r. 1:43

Jan Kawulok – o gajdoszach i wilkach. Opowieść ludowa z Istebnej, 1971 r. 2:54

Zuzanna Kawulok – o Pawle Zogacie, 2013 r. 0:49

Owiynzioki – Pavel Zogata (gajdy), Pavel Krenżelok (hóśle), 1961 r. 3:24

Jak nimóm piniendzy – Pavel Zogata (gajdy/śpiew), 1961 r. 0:42

Jaworze, jaworze – Pavel Zogata (gajdy/śpiew), Pavel Krenżelok (hóśle), Jaromir Gaelnar, 1964 r. 1:39

Kulanego – Pavel Zogata (gajdy/śpiew), Vaclav Stuchly (hóśle), 1961 r. 1:19

Ciymno nocka, idym nióm – Pavel Zogata (gajdy/śpiew), Pavel Krenżelok (hóśle), Jaromir Gaelnar, 1964 r. 2:45

Zuzanna Kawulok – o Pawle Zogacie „Gajdku” i jego synu, 2013 r. 0:37

Zagrejcie gajdziczki – Vladislav Zogata (gajdy/śpiew), 1984 r. 1:36

Gajdoszu z gajdami – Vladislav Zogata (gajdy/śpiew), 1984 r. 1:12

Ej, na Hyrczavym dobrze – Pavel Zogata (gajdy/śpiew), Vladislav Zogata (śpiew), Jiri Zogata (hóśle), 1979 r. 2:07

Ne vsystky ty dreva kvitnum – Pavel Zogata (gajdy), Vladislav Zogata (gajdy), Pavel Krenżelok (hóśle), 1957 r. 1:51

MOSTY, JABŁONKÓW

Błogosławiony – kapela „Torka”, Mariusz Wałach (gajdy), Marek Cienciała (hóśle), 1981 r. 0:52

Gróniczki, gróniczki – kapela „Torka”, Mariusz Wałach (gajdy/śpiew), Marek Cienciała (hóśle/śpiew), Andrzej Niedoba (śpiew), 1981 r. 2:18

Idzie baca gróniem – kapela „Torka”, Mariusz Wałach (gajdy/śpiew), Marek Cienciała (hóśle/śpiew) Andrzej Niedoba (śpiew), 1981 r. 1:54

Pani Kawulokova – o mężu Janie Kawuloku z Jabłonkowa, 2013 r. 0:36

Ciymno nocka – Jan Kawulok z Jabłonkowa (gajdy), Paweł Niedoba (hóśle), Franciszek Hanak, (hóśle), 1977 r. 1:08

SZARE, LALIKI, MILÓWKA

Józef Maślanka – o karczmie w Milówce, 2013 r. 0:54

A w sieni, w sieni za dźwiyreckami – Andrzej Stańco (gajdy), Roman Brączek (śpiew), 1951 r. 1:18

Skoda mi było zem sie zalycoł – Andrzej Stańco (gajdy), Roman Brączek (śpiew), 1951 r. 2:03

Oj, gajdosie z gajdami – Andrzej Stańco (gajdy), Roman Brączek (śpiew), 1951 r. 0:49

Góry moje góry – Stańco Andrzej (gajdy solo), 1951 r. 1:22

Józef Maślanka – o Józefie Szczotce z Milówki, 2013 r. 2:18

Zespół Regionalny Józefa Szczotki z Milówki – obrazek rodzajowy „Pieczenie chleba” - Józef Szczotka (skrzypce), Karol Ciupka (basy) gajdosz prawdopodobnie Andrzej Stańco, 1951 r. 3:37

ŻABNICA, CISIEC, KAMESZNICA

Józef Maślanka – o tacie Franku Maślance, 2013 r. 0:33

Przeleciała liska – Franek Maślanka (skrzypce/śpiew), Tomasz Maślanka (gajdy), Józef Maślanka (śpiew), 1990 r. 2:54

Pastuszkowie bracia mili – Józef Maślanka (gajdy/śpiew), Franek Maślanka (skrzypce/śpiew), 1990 r. 2:13

Czesław Węglarz – o gajdach na Hali Boraczej, 1992 r. 0:20

Kawki, Kawki; Co bydemy robić s tymi babami? – Józef Maślanka (gajdy/śpiew), Franek Maślanka (skrzypce/śpiew), 1990 r. 2:56

Powiedzioł mi słowicek – Czesław Węglarz (gajdy) i Koło Gospodyń Wiejskich z Kamesznicy (śpiew), 1995 r. 1:51

Biła mie mamulka, ach biła – Czesław Węglarz (gajdy) i Koło Gospodyń Wiejskich z Kamesznicy (śpiew), 1995 r. 1:32

Ej, uwoz ze se dziywce – Węglarz Czesław (gajdy) i Koło Gospodyń Wiejskich z Kamesznicy (śpiew), 1995 r. 2:22

Czesław Węglarz – o wyrobie gajd, 1992 r. 0:35

Weseli to tu – Czesław Węglarz (gajdy solo), 1992 r. 0:41

Czesław Węglarz – o weselach z gajdami, 1992 r 0:37

Weseli to tu – Czesław Węglarz (gajdy/śpiew), Jerzy Wydra (skrzypce), 1992 r1:41

Ej, puście nos ta, puście – Czesław Węglarz (gajdy/śpiew), Jerzy Wydra (skrzypce), 1992 r. 1:13

ZAKOŃCZENIE

Jan Kawulok – opowieść o smyreku, 1966 r. 2:33

Stoim jo se u potoka – Kawulok Jan (gajdy/śpiew), 1969 r 1:58

Józef Broda – autorska pieśń pożegnalna skomponowana dla Jana Kawuloka, 2013 r 1:20

PREZENTACJA SKALI WYBRANYCH INSTRUMENTÓW

Prezentacja skali gajd wykonanych przez Jana Juroszka „Przigónioka”. Gra Michał Sikora, 1961 r. 0:09

Prezentacja skali gajd wykonanych przez Jana Kawuloka. Gra Jan Kawulok, 1961 r. 0:20

Prezentacja skali skrzypiec. Gra Jan Matuszny, 1961 r 0:09


CD 2: 2013 nagrania współczesne

ISTEBNA, KONIAKÓW, JAWORZYNKA

Zbigniew Wałach – o współczesnych gajdoszach i realiach muzykowania. 1:11

Hej, hoja, hoja – Zbigniew Wałach (hóśle/śpiew), Józef Kawulok (gajdy/śpiew). 3:07

Józef Kawulok – o współczesnych realiach muzykowania 0:48

Hej, dudniże mi, dudni (uowiynziok) – Zbigniew Wałach (hóśle/śpiew), Józef Kawulok (gajdy/śpiew) 4:20

Zbójnicy złodzieje; Wiym jo to dobrze (nuta Zuzki Kawuloczki); Dziśka musim som gazdować baba poszła do miasta; Husar na szinku; Improwizacja – Józef Kawulok (gajdy/śpiew). 6:06

Wyjeżdżej furmanku – Zbigniew Wałach (hóśle/śpiew), Józef Kawulok (gajdy/śpiew) 2:23

Za dźwiyrzami (nuta skotniorkowo) – Zbigniew Wałach (hóśle/śpiew), Józef Kawulok (gajdy/śpiew) 3:10

Śiwy gołómb; Zahuczały góry; Na naszim Istebnym; – Zbigniew Wałach (gajdy solo) 5:46

Ciymno nocka, idym nióm – Zbigniew Wałach (gajdy), Antoni Michałek (hóśle) 1:34

Lata moje lata – Zbigniew Wałach (gajdy), Antoni Michałek (hóśle) 2:22

Piekło dziywczyn, piekło placki – Zbigniew Wałach (gajdy), Antoni Michałek (hóśle) 1:03

Swoboda – Józef Broda (gajdy/śpiew), tekst i melodia autorstwa Józefa Brody. 3:55

Zaszumiały góry, zaszumiały lasy; Linder (taniec) – Jan Kaczmarzyk (gajdy solo) 4:45

Szła dziywećka na wodym – Jan Kaczmarzyk (gajdy), Zbigniew Wałach (złóbcoki/śpiew). 3:48

Jako jedyn muzykant groł czarownicóm. Opowieść ludowa z Nawsia. Czyta Otmar Kantor 2:03

U Dunajku śruty prała – Stanisław Suszka (gajdy solo) 2:14

Hej, rozwidnio sie – Stanisław Suszka (gajdy solo) 1:27

Góra sie głosym rozlygo; Kole naszij masztołki; Siednoł przi piecu – Stanisław Suszka (hóśle/śpiew), Jan Kaczmarzyk (gajdy) 4:05

Hore Koniakowym ceścićka; Siudy judy; Wszecki żenićki – Stanisław Suszka (hóśle/śpiew), Jan Kaczmarzyk (gajdy/śpiew) 4:07

Zasziumiały Istebniański Beskidy; W niedzielićkym do kośczioła – Dorota Gazurek-Cieślar (gajdy/śpiew). 3:27

Zasziumiały góry, zahuczały lasy – Zbigniew Wałach (gajdy), Jan Wałach (hóśle) 3:29

A jo spiywóm, a jo gróm (nuta kocurkowo) – Monika Wałach (hóśle/śpiew), Martin Wałach (gajdy/śpiew). 0:57

Przez wysoki gróń przelecioł gawrón; Miła, rozmiła synek czie woła – Monika Wałach (hóśle/śpiew), Martin Wałach (gajdy/ śpiew) 2:44

Powiedz mi ma miła rozmiła – Janko Macoszek (gajdy), Tadeusz Papierzyński (hóśle) 1:14

Przyśpiewki weselne: Wylazła, wylazła; A cóż je to za wiesieli?; Sprzedała se krowym – Janko Macoszek (gajdy/śpiew), Tadeusz Papierzyński (hóśle/śpiew). 1:46

Jak jo prziszeł na śkubaćkym – Bartek Rybka (gajdy solo). 1:39

Powiedz mi ma miła rozmiła; W niedzielićkym do kośczioła – Bartek Rybka (gajdy solo). 1:53

Naucz sie dziywcziyn, naucz się robić – Dominik Małyjurek (gajdy/śpiew), Łukasz Juroszek (hóśle/śpiew) 1:06

Koniokowski pole – Dominik Małyjurek (gajdy/śpiew), Łukasz Juroszek (hóśle/śpiew) 2:03

Za stodołóm na trowniczku – Dominik Małyjurek (gajdy/śpiew), Łukasz Juroszek (hóśle/śpiew) 1:58

Przez Istebnym cesta – Dominik Małyjurek (gajdy/śpiew) 2:09

Zagrejcie gajdziczki – Dominik Małyjurek (gajdy/śpiew), Łukasz Juroszek (śpiew) 0:59

WISŁA

Za Jabłonkowym siedym mil – Maciej Rosenberg (gajdy solo) 1:05

Idzie uowczor groniym – Maciej Rosenberg (gajdy solo) 1:31

JABŁONKÓW, MOSTY, NAWSIE

Jako jedyn muzykant siedzioł całom noc z wilkym w dziurze. Opowieść ludowa z Nawsia. Czyta Otmar Kantor 4:42

Kisło jabłoń, słodko gruszka – Otmar Kantor (gajdy/śpiew) 1:29

Na gróniu w karczmiczce – kapela „Bukóń” w składzie Otmar Kantor (gajdy), Dorota Kurek (hóśle/śpiew), Daniel Drong (hóśle) 1:35

Rejna – Kapela „Bukóń” w składzie Otmar Kantor (gajdy/śpiew), Dorota Kurek (hóśle/śpiew), Daniel Drong (hóśle/śpiew) 1:47

Ciymno nocka – kapela „Bukóń” w składzie Otmar Kantor (gajdy/śpiew), Daniel Drong (hóśle/śpiew) 1:45

Idzie uowczorz gróniym; Na Karpyntnej; U kowola – Jakub Bocek (gajdy solo) 2:14

Jako Paweł Krenżelok łucził wilka grać na gajdach. Opowieść ludowa z Jabłonkowa. Czyta Otmar Kantor 5:44

ŻABNICA, CISIEC

Na idom, mie idom uowiecki granicom – Józef Maślanka (gajdy/śpiew) 1:03

Ej puście nos ta, puście (weselna) – Czesław Węglarz (gajdy), Katarzyna Węglarz (skrzypce/śpiew). 1:23

Hej, kiedy jo se, kiedy – Czesław Węglarz (gajdy), Katarzyna Węglarz (skrzypce/śpiew) 1:34

Jo jes chłopiec uod polany; Weseli to tu – Czesław Węglarz (gajdy solo) 1:58


WSPÓŁCZESNE SKŁADY KAPEL GAJDOSZY

Girowo, Girowo – Zbigniew Wałach – Istebna (hóśle/śpiew), Andrzej Niedoba – Mosty (hóśle/śpiew), Czesław Węglarz – Cisiec (gajdy/śpiew) 1:42

Wszecki żenićki – Zbigniew Wałach – Istebna (hóśle/śpiew), Andrzej Niedoba – Mosty (hóśle/śpiew), Czesław Węglarz – Cisiec (gajdy/śpiew) 2:27

Hanka cziorne uoćka – Adam Soból – Koniaków (hóśle/śpiew), Czesław Węglarz – Cisiec (gajdy/śpiew). 1:32

Powiedz mi ma miła rozmiła – Adam Soból – Koniaków (hóśle/śpiew), Czesław Węglarz – Cisiec (gajdy/śpiew). 3:05

W niedzilićkym do kośczioła – Adam Soból – Koniaków (hóśle/śpiew), Czesław Węglarz – Cisiec (gajdy/śpiew) 2:04

Zagrejcie gajdziczki – Zbigniew Wałach (gajdy), Jan Kaczmarzyk (gajdy), Staszek Suszka (gajdy), Bartek Rybka (gajdy) 2:34

Za dźwiyrzami – Zbigniew Wałach (gajdy), Jan Kaczmarzyk (gajdy), Staszek Suszka (gajdy), Bartek Rybka (gajdy) 3:53

***

Skład jury Fonogramu Źródeł 2014:

prof. Piotr Dahlig - etnomuzykolog, Instytut Muzykologii UW

dr Weronika Grozdew-Kołacińska - etnomuzykolog, Instytut Sztuki PAN

Piotr Kędziorek - dziennikarz Programu 2 PR

Anna Szewczuk - kierowniczka RCKL, Program 2 PR

Anna Szotkowska - dziennikarka Programu 2 PR

jury przyznało Nagrodę Specjalną w wysokości 2500 zł Fundacji Klamra z Żywca za album Macieja i Katarzyny Szymonowiczów „Gajdosze” - imponujące wydawnictwo etnograficzne ukazujące tradycję muzyczną i współczesność beskidzkich gajdoszy.

Dwie równorzędne pierwsze nagrody: Wydawnictwu In Crudo za monografię „Marian Bujak z Szydłowca. Portret skrzypka” wszechstronnie ukazującą styl i repertuar wybitnego muzyka radomskiego oraz Wydawnictwu Księży Młyn za album Aldony Jadwigi Plucińskiej „Polskie Zwyczaje Rodzinne” z dołączonymi bezcennymi nagraniami z Archiwum Folkloru Religijnego Instytutu Muzykologii KUL.

Drugą nagrodę otrzymały ex aequo: Stowarzyszenie Krusznia za album „Dorzecze Niemna. Śladami Oskara Kolberga” będący świadectwem żywotności muzycznej tradycji regionów nadniemeńskich oraz Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej za płytę „Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej” za bogaty obraz kultury dudziarskiej regionu żywieckiego.

Trzecią nagrodę Jury przyznało Instytutowi Sztuki Polskiej Akademii Nauk za album „Gdyby Kolberg miał fonograf" za próbę konfrontacji dziedzictwa kolbergowskiego z dwudziestowieczną dokumentacją fonograficzną.

Jury z zadowoleniem podkreśla wyjątkowo wysoki poziom nadesłanych fonogramów i przyznaje wyróżnienia dla zespołu Białopotocanie za staranne udokumentowanie kultury tanecznej własnego regionu; dla Wydawnictwa Acte Prealable i Kapeli Marty Cichej za wierne odtworzenie stylu i repertuaru skrzypków sieradzkich; dla Wydawnictwa In Crudo za historyczną dokumentację i przybliżenie atmosfery autentycznego muzykowania na Scenie Korzenie na płycie „I po ścianach. Muzyka z Remontu 1994-96”; dla Fundacji Ważka za umiejętne ukazanie mozaiki kulturowej współczesnego regionu dolnośląskiego na płycie „Od wschodu Słońca…”.

Zobacz więcej na temat: Nowa Tradycja