Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Tańce Kresów

Ostatnia aktualizacja: 13.02.2021 09:00
Kontynuujemy temat tańców o niepolskim rodowodzie, za to chętnie tańczonych przez Polaków zamieszkujących dawne Kresy Wschodnie. Kresy Wschodnie to ziemie rozciągnięte miedzy Wilnem i Lwowem. Był to swoisty tygiel kulturowy, gdyż ziemie zamieszkiwała ludność polska, rosyjska, ukraińska, żydowska, litewska, niemiecka, czeska, rumuńska czy tatarska... 
Audio
Kołomyjka znana była m.in. wśród Hucułów (na zdjęciu), Łemków i Bojków
Kołomyjka znana była m.in. wśród Hucułów (na zdjęciu), Łemków i BojkówFoto: Polona/zakład fotogaficzny L i M Heller

W tańcach popularnych na Kresach Wschodnich przeważały te parzyste, bazujące na rytmach polki, marszu czy chodobiegu. Rodowodu niektórych z nich należy szukać nie na Białorusi czy Ukrainie, ale w Rosji.

Pierwszy z omawianych tańców to jabloczko. Przywędrował właśnie z Rosji i zrobił niemałą karierę na przełomie wieków XIX i XX na Kresach. Tam przybrał formę dwuczęściowego tańca parowego, granego w metrum 2/4, w umiarkowanym tempie. A pierwowzór wykonywany był przez marynarzy.

Wasadula to nazwa kolejnego z popularnych tanów. Choć na pierwszy rzut ucha może kojarzyć się raczej z Afryką niż wschodem Europy, nazwa staje się bardziej przejrzysta, gdy rozłożyć ją na części pierwsze: wa sadu li (во саду ли) to pierwsze słowa pieśni „W sadzie czy ogrodzie”. W tańcu wasadula, jak jabloczko – dwuczęściowym, tancerze wymachują i przytupują nogą, w drugiej – wirują krokiem polki.

Karaboczka czy korobuszka to kolejna propozycja. Jak w poprzednich tańcach i ten jest dwuczęściowy, a tancerze ustawiają się w parach po linii koła, tu – ze skrzyżowanymi z przodu rękami.

Kochaneczka to taniec, który przywędrował z dworu na wsie. A tam, dzięki niespożytej chłopskiej wyobraźni, doczekał się wielu wariantów. Na kroki składają się m.in. klaskanie w dłonie, obroty do przodu i do tyłu.

Kołomyjka tańczona była przez repatriantów, przybyłych do Polski z Tarnopola. Tańczono ją na Ziemiach Odzyskanych w okolicach Jeleniej Góry. Kołomyjka znana jest m.in. w Ukrainie, Rumunii czy Mołdawii, ponieważ pochodzi właśnie z obszaru łuku Karpat. Jest starym tańcem o parzystym metrum i żywym tempie, wykonywanym po kole w parach.

***

Tytuł audycjiPierwsze kroki

Przygotował: Piotr Dorosz

Gość: Piotr Zgorzelski

Data emisji: 13.02.2021

Godzina emisji: 8.50