Ten okres to jeden z kilku w roku czas, gdy otwierają się zaświaty, kiedy duchy przodków odwiedzają ziemię. Dawniej w tym okresie nie zapalano na grobach świec, lecz ogniska, na które chrust zbierano cały rok – każdy, przechodząc, mógł położyć na mogile patyczek, których stos rozpalało się w czasie otwierania granic między światami. Ogień miał chronić żywych przed złym mocami oraz wskazywać drogę i ogrzewać odwiedzające świat doczesny dusze zmarłych.
Chyba we wszystkich kulturach ogień towarzyszy człowiekowi w najważniejszych momentach – momentach granicznych, obrzędach, rytuałach przejścia. Należący do sfery sacrum, podlegał ochronie. Był również postrzegany, jako odrębny, wolny byt. Z ogniem się rozmawiało i otaczało ogromnym szacunkiem. Do niedawna jeszcze nasze prababki przed zgaszeniem ognia odmawiały zaklęcia czy modlitwy, mające go obłaskawić. Składano mu też ofiary, choćby rzucając garść zboża – na pomyślność.
Przestrzegano przed obrażaniem – pluciem w niego, gaszeniem w nieodpowiedni sposób (moczem) czy pożyczaniem byle komu. Ogień mógł bowiem zemścić się na takiej osobie.
Mówi się, że ogień jest wieczny, że każdy płomień pochodzi od tej samej jednej iskry. Będąc wyrazem naszej pamięci, ogień płonący w naszych domach, na grobach naszych bliskich, widzi nas, słyszy, pamięta. I przetrzymuje materię pamięci dla kolejnych pokoleń, które go rozpalą.
Na dłuższą podróż Między światem a zaświatem zapraszamy do podcastowni Polskiego Radia.
***
Tytuł audycji: Między światem a zaświatem
Przygotował: Katarzyna Jackowska-Enemuo
Data emisji: 31.10.2020
Godzina emisji: 8.50
mg
