Pszczoła, stworzenie związane z nieśmiertelnością, towarzyszka słońca. Związana ze światłem i ogniem, ale i podziemiem oraz ziemią. Czczona przez ludy na całym świecie. Pszczoły były cięciwą łuku indyjskiego boga miłości Kamy, wedle tradycji to właśnie one, nie koza wykarmiły małego Zeusa, ukrytego przez matkę w jaskini przed ojcem. Hebrajskie słowo oznaczające pszczołę oznacza także słowo święte.
Wedle wierzeń Słowian, Perun powołał do życia pszczołę, by pomogła mu w stworzeniu świata. W starych kolędach z motywem kosmicznego drzewa jego pień zamieszkują właśnie pszczoły, będąc łącznikami między niebem a podziemiem.
W polskiej tradycji ludowej, pszczoła jest zwierzęciem świętym. Pochodzi od Boga, jako jedyna ma, taką samą jak ludzka, duszę. Kary za zabicie pszczół były porównywane do kar za zabicie człowieka. Na pszczoły przysięgano, co może być pokłosiem ich związku z bóstwami słonecznymi – strażnikami obietnic. Na terenie dawnej Litwy pszczoły darowano jako gwarant niezłomnej przyjaźni, a osobę obdarowaną nazywano „pszczelim przyjacielem”.
W dawnych gospodarstwach polskich dzielono się z pszczołami wszystkimi ważnymi informacjami – o narodzinach, weselu, śmierci… A, gdy o śmierci mowa, warto dodać, że na wschodnich terenach Polski oraz na Rusi, południu Słowiańszczyzny, pszczoła była przewodniczką dusz (psychopomposem). Pszczoły przylatywały z zaświatów z wiadomościami od Boga czy przodków do ludzi żywych. Gdzieniegdzie i same dusze zamieniały się w pszczoły lub były przez pszczoły do zaświatów prowadzone.
Na dłuższą podróż Między światem a zaświatem zapraszamy do podcastowni Polskiego Radia.
***
Tytuł audycji: Między światem a zaświatem
Przygotował: Katarzyna Jackowska-Enemuo
Data emisji: 26.12.2020
Godzina emisji: 8.50
