Hieronim Dekutowski

Hieronim Dekutowski "Zapora" (Wikimedia Commons/dp); ul. Wacława Szadkowskiego (PAP/Radek Pietruszka)

Foto: PAP/Radek Pietruszka; Wikimedia Commons/dp

Hieronim Dekutowski ps. Zapora

Ochotnik w wojnie w wojnie obronnej 1939 roku. Następnie przedostał się do Francji i walczył w szeregach 2. Dywizji Strzelców Pieszych. Po kapitulacji Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii i wcielony do plutonu czołgów 3. Batalionu I Brygady Strzelców. W Anglii odbył szkolenie cichociemnych. To właśnie wtedy przybrał pseudonim "Zapora". W 1943 roku został przerzucony na teren Polski. Dowodził kompanią piechoty Inspektoratu AK Zamość. Był dowódcą Kedywu Inspektoratu Lublin-Puławy. Wziął udział w akcji "Burza".

Od 1945 roku wraz ze swym oddziałem prowadził akcje odwetowe przeciwko wojskom NKWD i organom władzy ludowej. Dowodził oddziałami AK-WiN. Zostało mu podporządkowane całe zbrojne podziemie na Lubelszczyźnie. Po ogłoszeniu przez komunistów amnestii w 1947 roku zaprzestał prowadzenia akcji zbrojnych i ujawnił się. Został aresztowany we wrześniu 1947 roku. Przeszedł brutalne śledztwo w więzieniu MBP przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem sądu został skazany na siedmiokrotną karę śmierci. Został stracony 7 marca 1949 roku w Warszawie. Pochowano go w bezimiennej mogile. Jego szczątki zostały odnalezione kwaterze "Ł" Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.

Wacław Szadkowski 

Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Od 1928 roku działacz Komunistycznej Partii Polski. W czasie II wojny światowej związany z organizacją "Młot i Sierp", a także ze Stowarzyszeniem Przyjaciół ZSRR. Od 1943 roku członek Polski Partii Robotniczej. W stopniu podpułkownika Armii Ludowej walczył w powstaniu warszawskim. Po II wojnie światowej był działaczem PZPR i zastępcą komendanta Centrum Szkolenia Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Łodzi.