Historia

Głos wolnej Polski

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2011 11:30
4 lipca 1950 roku Radio Wolna Europa nadało z Nowego Jorku pierwszą audycję w języku polskim. Półgodzinny, a następnie godzinny program nagrywany w USA był wysyłany pocztą lotniczą do Niemiec i emitowany ze studia pod Frankfurtem.

Szefem niewielkiego polskiego zespołu redakcyjnego w Nowym Jorku został Lesław Bodeński, były urzędnik służby dyplomatycznej Rzeczpospolitej. Rok później zastąpił go Stanisław Strzetelski, przedwojenny publicysta i redaktor "Wieczoru Warszawskiego".

Pierwszy program w języku polskim został wyemitowany w miesiąc po uruchomieniu Radia Wolna Europa i nadaniu pierwszej audycji RWE do Czechosłowacji, 1 czerwca 1950 roku. Rozgłośnia kierowała swoje programy do krajów tzw. "demokracji ludowej", które po 1945 roku dostały się pod wpływy Związku Radzieckiego, z kolei Radio Swoboda transmitowało audycje do 12. republik radzieckich.

Audycje RWE nadawane na falach krótkich były intensywnie zagłuszane przez służby bezpieczeństwa państw komunistycznych. Komunistyczne wywiady przeprowadzały bezpośrednie akcje przeciwko RWE. Kilku pracowników rozgłośni zostało zabitych. Organizowano też zamachy bombowe. Wielu dziennikarzy rozgłośni polskiej RWE dostawało anonimowe telefony z pogróżkami; ponadto bezpieka fabrykowała na nich donosy.

W Polsce zakłócanie audycji zakończono oficjalnie 1 stycznia 1988 roku.

 

Polska sekcja Radia Wolna Europa została utworzona 3 maja 1952 roku w Monachium. Głównym jej zadaniem była walka z propagandą i indoktrynacją komunistyczną, ukazywanie prawdy historycznej oraz dostarczanie obiektywnej informacji o Polsce i świecie. Rozgłośnia działała ponad 40 lat.

RWE nadawało między innymi relacje pułkownika Józefa Światły, zbiegłego na zachód funkcjonariusza UB, który ujawniał kulisy działania PZPR i Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W audycjach mówiono także o losach Polaków przetrzymywanych w radzieckich obozach, o protestach robotniczych w kraju. Z Wolnej Europy, która słuchana była przez różne środowiska, Polacy dowiedzieli się prawdy o poznańskim czerwcu 1956, wypadkach na wybrzeżu w 1970 roku, protestach robotniczych 1976 roku. Rozgłośnia wspierała również tworzenie się opozycji demokratycznej w PRL.

 

Wieloletnim dyrektorem polskiej sekcji RWE był, nieżyjący już, Jan Nowak-Jeziorański. Legendarny "kurier z Warszawy", pisarz i polityk, emisariusz Armii Krajowej i rządu w Londynie kierował Rozgłośnią Polską RWE przez blisko 25 lat.

Sekcję polską RWE rozwiązano w 1994 roku, pięć lat po demokratycznych przemianach w Polsce, uznając, że odegrała już swoją historyczną rolę.

Historia i audycje Radia Wolna Europa w serwisie specjalnym (kliknij poniżej):

/