Ataki dokonane w lipcu 1943 roku były jednymi z najbardziej okrutnych i krwawych mordów, jakich dopuścili się nacjonaliści ukraińscy w latach 1942-1944. Rzeź wołyńska oznacza szereg ludobójczych akcji dokonanych przez UPA oraz miejscowych chłopów na ludności polskiej i czeskiej zamieszkującej Wołyń, a także wiele odwetowych akcji partyzantki polskiej.
Wydarzenia te do dziś stanowią oś konfliktu pomiędzy polską i ukraińską pamięcią historyczną. Nie udało się wciąż ustalić liczby ofiar po obu stronach, podjąć trwałej współpracy w wyjaśnianiu przeszłości, a nawet skutecznie przekazać społeczeństwom Polski i Ukrainy znanych faktów. Temu ostatniemu zadaniu służyła debata zorganizowana wspólnie przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Trójkę.
- Jest wiele do zrobienia w ogóle, jeśli chodzi o upowszechnianie wiedzy historycznej. Natomiast w kwestii Wołynia polski obywatel powinien znać przynajmniej kilka podstawowych informacji - podkreśliła Ewa Siemaszko, współautorka książki "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945”. Jej zdaniem do absolutnie podstawowych faktów należą: przedział czasowy zbrodni z akcentem na lata 1943-44, ich przyczyny i cele, obszar, na jakim ich dokonano, wreszcie szacowana liczba ofiar.
Więcej o wydarzeniach na Wołyniu dowiesz się z naszego serwisu historia.polskieradio.pl >>
Zdaniem historyka prof. Grzegorza Motyki, członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej, w "idealnym" zapisie podręcznikowym na temat rzezi wołyńskiej powinno się podkreślić, że to jedno z najkrwawszych wydarzeń II wojny światowej. - Nie należy też ukrywać, że były przypadki polskiego odwetu oraz że polskie władze prowadziły błędną polityke narodowościową, co skutkowało dużym poparciem dla nacjonalistów - dodał.
Wszyscy uczestnicy debaty byli zgodni, że nauczanie o zbrodni wołyńskiej trzeba prowadzić tak, by dzisiejszej młodzieży nie zaszczepić na nowo nienawiści narodowej. Podstawową kwestią jest rozdzielenie działalności organizacji nacjonalistycznych, które popełniły zbrodnie (Ukraińska Powstańcza Armia i Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów) od reszty ukraińskiego społeczeństwa
- Pewną odpowiedzią jest nasz projekt edukacyjny "Pojednanie przez trudną pamięć. Wołyń 1943". Zorganizowaliśmy konferencję i warsztaty dla studentów z Polski oraz Ukrainy, z udziałem ekspertów reprezentujących obydwa kraje, a w te wakacje odbędzie się ekspedycja naukowa uczestników projektu, którzy szukać będą osób ratujących w czasie wojny zagrożonych Polaków i Ukraińców. To uzupełnienie pewnej luki, która jest w historii, a która dotyczy właśnie obecności "sprawiedliwych - powiedziała Aleksandra Zińczuk z Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie.
Czy na Ukrainie także trwa debata dotycząca wołyńskich wydarzeń? Dowiesz się, słuchając całego "Klubu Trójki - 21 czerwca 2012".
Debata zorganizowana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej na temat: "Wołyń 1943: Jak o tym uczyć?” odbyła się w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej 14 czerwca 2012. Wzięli w niej udział także: dr Tomasz Bereza z Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej (m.in. autor książki "Lwowskie pod okupacją sowiecką 1939-1941”), Zbigniew Gluza, prezes Ośrodka KARTA (laureat m.in. nagrody im. Jerzego Giedroycia), oraz Piotr Tyma, prezes Związku Ukraińców w Polsce.
Audycji "Klub Trójki" można słuchać od poniedziałku do czwartku o godzinie 21.00. Zapraszamy.
