- Każdy z pięciu ludzi pióra nominowanych do Nagrody Mediów Publicznych w kategorii "Słowo" zasługuje na te laury, ale miałbym kłopoty ze wskazaniem autora, który na przełomie XX i XXI wieku tak wyraźnie zaznaczyłby swą obecność nie tylko w życiu kulturalnym, ale i w ogóle w życiu naszego narodu, jak Jarosław Marek Rymkiewicz - mówił w laudacji na cześć laureata przewodniczący kapituły w tej kategorii, dziennikarz i krytyk literacki Krzysztof Masłoń.
Jan Ptaszyn Wróblewski laureatem Nagrody Mediów Publicznych za Muzykę
Podkreślił, że nagrodzony jest nie tylko najwybitniejszym żyjącym poetą, znakomitym prozaikiem i dramaturgiem, wytrawnym tłumaczem i świetnym znawcą dziejów literatury, ale i niezrównanym eseistą - i polemistą.
Słowo "szersze niż poezja"
- Nazwa kategorii, w której ośmieliliśmy się – jako kapituła - zmierzyć i zważyć zasługi Jarosława Marka Rymkiewicza odnosi się do "Słowa", a to jest pojęcie szersze niż poezja, dramat, proza. Szersze, ale i bardziej współczesne, gdyż obejmuje również obecność pisarza w mediach, a co za tym idzie - sposób komunikowania się autora z czytelnikami czy pisarza ze społeczeństwem. Dlatego taką furorę robiły wywiady przeprowadzane z panem Jarosławem - powiedział Masłoń.
- Dlatego też równie ważne były słowa tego pisarza pisane jeszcze w końcu stanu wojennego, z czego powstała książka "Rozmowy polskie latem 1983 roku", za którą zapłacił wyrzuceniem z pracy w Polskiej Akademii Nauk, i słowa o redaktorach "Gazety Wyborczej", duchowych spadkobiercach KPP, za które wydawca "Gazety…" wytoczył mu proces. W 2011 roku, w wolnej – zdawałoby się - Polsce - podkreślił.
Przypomniał, że 1 marca 2003 roku poeta napisał "swój bodaj najważniejszy wiersz powstały w postkomunistycznej Polsce: »Warszawa Śródmieście – Milanówek godz. 23,42«" Dodał, że dramatycznym dopełnieniem tego utworu będzie powstały po tragedii smoleńskiej, siedem lat później wiersz "Do Jarosława Kaczyńskiego".
Wawrzyniec Kostrzewski laureatem Nagrody Mediów Publicznych w kategorii Obraz
Pasja współczesności
Masłoń podkreślił, że pasją Rymkiewicza jest współczesność, "z tym, że nazwanie go pisarzem politycznym byłoby grubym błędem". - Otóż absolutem dla niego jest wolność, w jego rozumieniu oznaczająca niezgodę na to, co nas spotyka w sporze z losem, także pojmowanym metafizycznie. A książki Rymkiewicza zdecydowanie lepiej tłumaczą się poprzez literaturę, nie historię - powiedział.
- Do powstałych już w XXI wieku "Wieszania", "Kinderszenen" i "Samuela Zborowskiego" wiedzie prosta droga poprowadzona od "Marii" Malczewskiego, "Zamku kaniowskiego" Goszczyńskiego, a najbardziej może od "Króla Ducha" Juliusza Słowackiego - dodał.
Zaznaczył, że Rymkiewicz "we wszystkich swoich poczynaniach, i literackich, i obywatelskich – jawi się jako poszukiwacz ducha polskości, przy czym już od debiutu podkreślający swój związek z kulturą europejską".
"Czytajcie Jarosława Marka Rymkiewicza"
- Proszę państwa, czytajcie Jarosława Marka Rymkiewicza. Jego wiersze, prozę, eseistykę. We współczesnej literaturze polskiej nie ma nic bardziej wartościowego, nie ma nic ciekawszego, nie ma nic lepszego - powiedział Masłoń.
K. Czabański: Nagrody Mediów Publicznych to wzajemny interes świata kultury i mediów
Jarosław Marek Rymkiewicz urodził się 13 lipca 1935 r. w Warszawie. W 1957 r. wydał swój pierwszy tomik wierszy "Konwencje". Swój program poetycki oparł na klasycyzmie rozumianym jako odwołanie się do tradycji literackiej, zwłaszcza barokowej, a sformułował go w pracy "Czym jest klasycyzm. Manifesty poetyckie" z 1967 r. Potem ukazały się takie tomiki jak: "Człowiek z głową jastrzębia" (1960), "Metafizyka" (1963), "Co to jest drozd" (1973). Publikował też dramaty, przekłady i książki historyczno-literackie.
Rozmiar filmu:
W latach 70. poeta zaczął sympatyzować z opozycją demokratyczną, publikować na emigracji i w drugim obiegu. Wydane w 1984 r. "Rozmowy polskie latem 1983" okazały się jedną z najważniejszych książek odwołujących się do mitu "Solidarności". W 1985 r. Jarosław Marek Rymkiewicz został usunięty z Instytutu Badań Literackich PAN za działalność opozycyjną (do IBL-u powrócił w latach 90.).
Komentator życia społecznego po 1989 roku
Po 1989 r. Rymkiewicz komentował życie społeczne i polityczne. W 2007 r. ukazało się "Wieszanie" - obszerny esej o wydarzeniach z 1794 r., kiedy lud stolicy dokonywał egzekucji winnych rozbioru kraju - za który Rymkiewicz odebrał Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza. W "Kinderszenen" (2008) Rymkiewicz wszedł w polemikę z tymi, którzy decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego uważają za błędną. W najnowszym tomiku wierszy "Metempsychoza" poeta opowiada o cyklu życia, którego nierozerwalną częścią są starość, przemijanie i śmierć.
Nagrody Mediów Publicznych są w tym roku wręczane po 11 latach przerwy. Zwycięzcy otrzymują statuetkę oraz nagrodę w wysokości 100 tyś. zł.
mbl
