Tego dnia prascy studenci otrzymali pozwolenie komunistycznych władz na demonstrację. Planowano, że weźmie w niej udział około 5 tysięcy osób, aby uczcić 50. rocznicę zamknięcia czeskich uczelni przez Niemców i pamięć Jana Opletala, praskiego studenta, zamordowanego przez hitlerowców 28 października 1939 roku.
W rezultacie w demonstracji uczestniczyło blisko 50 tysięcy ludzi, a wypadki wymknęły się spod kontroli władz. Rosnący tłum przeszedł na plac Wacława, który był miejscem historycznych wydarzeń, głównie w 1968 roku, gdy wojska Układu Warszawskiego krwawo rozpędziły rewolucję.
00:51 aksamitna rewolucja, KGB, BBC, 7 dni w kraju i na świecie, 11.1990.mp3 KGB i aksamitna rewolucja - kto przyczynił się do zmian w Czechosłowacji? - informacja z cyklu "7 dni w kraju i na świecie". (PR, 16.11.1990)
Próba sił
Drogę na plac Wacława tłumowi demonstrantów zablokowała policja, która brutalnie spacyfikowana uczestników marszu. Ponad 560 osób zostało rannych. W odpowiedzi na to, już w nocy rozpoczął się strajk studentów, do których potem przyłączyli się aktorzy.
20 listopada po południu na praskim placu Wacława zebrało się około 100 tys. ludzi, by wesprzeć stawiane przez Forum Obywatelskie żądania ustąpienia skorumpowanych polityków i uwolnienia więźniów politycznych. Następnego dnia w tym samym miejscu na cześć przemawiającego Havla wiwatował już 200-tysięczny tłum, a uliczne protesty rozszerzyły się na całą Czechosłowację.
Frekwencja na codziennych demonstracjach nadal wzrastała, osiągając 23 listopada na placu Wacława ponad 300 tys. ludzi. Następnego dnia władze oficjalnie uznały swą przegraną, gdy na plenum KC podało się do dymisji całe partyjne kierownictwo z Jakeszem na czele. Husak odmówił jednak rezygnacji z urzędu prezydenta.
25 listopada na błoniach Letnej w Pradze demonstrowało na rzecz demokracji 800 tys. ludzi. 27 listopada odbył się w całej Czechosłowacji dwugodzinny strajk generalny pod hasłem "Skończyć z władzą jednej partii". W dwa dni później czechosłowacki parlament usunął z konstytucji zapis o kierowniczej roli partii komunistycznej.
Komunistyczny rząd premiera Ladislava Adamca złożył 7 grudnia dymisję
Wydarzenia w Pradze wywołały protesty w całej Czechosłowacji, dając początek "aksamitnej rewolucji".
"Aksamitną rewolucję" poprzedziła fala antykomunistycznych demonstracji, które przetaczały się przez Czechosłowację od 1988 roku. Najbardziej znaczącą grupą opozycyjną była Karta 77, w której działali znani czescy dysydenci - Vaclav Havel i Jiři Dienstbier.
Jesień narodów
W tym czasie w Polsce już od dwóch miesięcy pracował rząd Tadeusza Mazowieckiego, a w Niemczech kilka dni wcześniej, 9 listopada, runął mur berliński. W wyniku "aksamitnej rewolucji", 10 grudnia 1989 roku powstał nowy rząd, w którym znaleźli się przedstawiciele opozycji, a niedługo potem, 29 grudnia Vaclav Havel, najbardziej znany czeski opozycjonista, został wybrany na prezydenta.
Wybory 4 czerwca 1989 - zobacz serwis specjalny
Następnie przeprowadzono reformy ustrojowe i utworzono Czecho-Słowacką Republikę Federacyjną. W pierwszych wolnych wyborach parlamentarnych 8 kwietnia 1990 roku zwyciężyło Forum Obywatelskie. Od 1 stycznia 1993 roku na mapie Europy pojawiły się Czechy i Słowacja.
Na pamiątkę wydarzeń z 1989 roku, od dziesięciu lat 17 listopada jest w Czechach świętem państwowym.
Amerykańska telewizja BBC podała w pierwszą rocznicę tych wydarzeń, że to radziecka KGB była organizatorem "aksamitnej rewolucji". Ta prowokacja czechosłowackiej bezpieki (sterowanej przez KGB) miała doprowadzić do zmiany rządzącej ekipy prezydenta Gustava Husaka na inną, pod kierownictwem komunistów "z ludzką twarzą". Bezpiece udało się doprowadzić do przewrotu, jednak kolejne wydarzenia potoczyły się własnym torem.
im
