Pałac Brühla był telekomunikacyjnym centrum Królestwa Polskiego
Rzecznik spółki Pałac Saski Sławomir Kuliński powiedział w TVP Info, że wszystkie znaleziska zostaną udostępnione turystom. – Postaramy się jak najszybciej te artefakty wyeksponować zarówno na terenie placu Piłsudskiego, jak i w Państwowym Muzeum Archeologicznym oraz w Łazienkach Królewskich. Te dwie instytucje oraz nasze miejsce staną się swoistym domem dla tych artefaktów. Liczę też, że te najcenniejsze trafią do Muzeum Warszawy i Muzeum Powstania Warszawskiego, z którymi na stałe współpracujemy, i wszystkie te eksponaty będą mogły cieszyć turystów – mówił.
00:20 pałac bruhla.mp3 Sławomir Kuliński, rzecznik spółki Pałac Saski, o znaleziskach wydobytych podczas prac archeologicznych na pozostałościach pałacu Brühla (IAR)
Trzysta lat historii
Budynek pałacu otrzymał swoją nazwę po jednym z licznych właścicieli – Heinrichu Brühlu, doradcy króla Augusta III Sasa. Jego historia sięga znacznie głębiej w przeszłość, aż do połowy XVII wieku. Pałac wzniesiono dla Jerzego Ossolińskiego w latach 1639-1642. Był wówczas piętrowym budynkiem, postawionym na planie czworokąta, z wieńczącymi go dwiema wieżyczkami w rogach budynku od strony ogrodu. Już kilkadziesiąt lat później pałac został przebudowany. Autorem nowej wersji był słynny architekt Tylman z Gameren. Do budynku dobudowano wówczas dwa dwupiętrowe alkierze o stożkowych dachach. Każdy z nich miał wnękę z miejscem na rzeźbę przedstawiającą polskich królów, a z tyłu wybudowano pawilony.
Pałac najbardziej jest kojarzony z formą w stylu drezdeńskiego baroku, jaką przydał mu Johan Friedrich Knobl oraz pracujący z nim sascy architekci. Został przez nich przebudowany w latach 1754-1759 roku na zamówienie Heinricha Brühla. Budynek został powiększony, a fasada została zmieniona na rokokową. Środkowa część została podwyższona do drugiego piętra i przykryta mansardowym dachem. Dobudowano balkon, a wnęki z rzeźbami zostały zastąpione przez okna. Przy obu stronach pałacu powstały oficyny, a wejścia na dziedziniec strzegła odtąd okazała żelazna brama.
Pałac Brühla. Okazały sąsiad Pałacu Saskiego
W 1787 roku Pałac Brühla stał się siedzibą ambasady rosyjskiej. W latach Królestwa Polskiego w pałacu Brühla urzędował wielki książę Konstanty. Pod koniec XIX wieku budowla została przystosowana do potrzeb Centralnego Biura Telegraficznego, które urządziło tam swoją siedzibę.
Duże zmiany nadeszły wraz z odzyskaniem niepodległości. Wtedy to pałac Brühla został wybrany na siedzibę Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Z początku urząd musiał dzielić budynek z Centralą Telegrafu i Telefonu.
II wojna światowej stała się początkiem końca pałacu Brühla. Pierwsze straty poniósł już we wrześniu 1939 roku, kiedy zniszczeniu uległ dach. Został on szybko zreperowany, a budynek do końca okupacji służył Niemcom. Do 1944 roku znajdowała się w nim siedziba gubernatora Dystryktu Warszawskiego, Ludwiga Fischera. Podczas Powstania Warszawskiego pałac był miejscem walk z Niemcami, którzy zajęli jego pomieszczenia. Równocześnie już na początku sierpnia 1944 roku rozpoczęła się grabież wyposażenia budynku.
19 grudnia 1944 roku był ostatnim dniem istnienia pałacu Brühla. Został wtedy wysadzony w powietrze przez niemieckiego wojsko, które systematycznie burzyło stolicę Polski po upadku Powstania Warszawskiego. Przetrwały jedynie pozostałości po rzeźbach zdobiących tympanon i akroterion, które obecnie są przechowywane w Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
***
W Warszawie na placu Józefa Piłsudskiego trwa odbudowa Pałacu Saskiego, pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej. Kompleks wysadzili Niemcy w grudniu 1944 roku. Przetrwał jedynie fragment środkowych arkad z centralną częścią monumentu, gdzie znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza. Po zakończeniu prac rekonstrukcyjnych pałac z zewnątrz ma wyglądać tak, jak przed drugą wojną światową.
Polskie Radio we współpracy ze Spółką Celową Pałac Saski przygotowało multimedialną i interaktywną platformę wiedzy na temat utraconych skarbów Warszawy – Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej. Zobacz stronę odkryjpalacsaski.pl
IAR//TVP Info/sa/mc
