Car Michał I. Pierwszy z Romanow na carskim tronie

411 lat temu, 21 lipca 1613 roku, Michał Romanow został koronowany na cara. Tym samym rozpoczął się trwający 300 lat okres panowania tej dynastii w Rosji.

Michał Romanow, źr. Wikimedia Commons/dp

Michał Romanow wyprowadził kraj z kryzysu. Czas wielkiej smuty po śmierci ostatniego Rurykowicza był trudnym okresem w dziejach Rosji. Kolejni uzurpatorzy zasiadali na tronie. Na domiar złego, był to okres interwencji szwedzkich i polskich w Cesarstwie Rosyjskim.

- Michał w tym całym zamieszaniu zdołał pozyskać elitę bojarską – wyjaśniał prof. Tadeusz Cegielski w audycji Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Naukowy zawrót głowy". – Pochodził z rodu bojarskiego Romana Jurjewicza Zacharyna-Koszkina, którego córka Anastazja została ukochaną żoną Iwana IV Groźnego.

Posłuchaj

31:11 od michała i do mikołaja ii, czyli 400 lat dynastii romanowó___v2013001697_tr_0-0_11004986180278c3[00].mp3 Od Michała I do Mikołaja II, czyli 400 lat dynastii Romanowów - audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Naukowy zawrót głowy" (PR, 04.04.2013)

 

Brat Anastazji, Nikita był dziadkiem Michała. To powinowactwo z panującą dotychczas dynastią ułatwiło, wówczas zaledwie siedemnastoletniemu Michałowi, zdobycie tronu moskiewskiego. Przyszły władca zasłynął też z udziału w akcji wypędzenia polskiej załogi z Kremla w 1612 roku. Uspokoił sytuację wewnętrzną w kraju.

W Rosji panował wówczas chaos. Państwo pogrążone było w anarchii, po ziemiach rosyjskich włóczyły się rozbójnicze bandy. Michał Romanow nie cofał się przed drastycznymi ruchami, by ugruntować swoją władzę. Zaczął od eliminacji potencjalnych kontrkandydatów do tronu. Rozkazał powiesić trzyletniego syna Dymitra Samozwańca i córki polskiego magnata, Maryny Mniszchówny - wspieranych przez Rzeczpospolitą.

Cztery lata po wyborze na tron, Michałowi I udało się zawrzeć pokój ze Szwedami, w kolejnym roku zawarł rozejm z Rzeczpospolitą. Wykorzystał słabość Rzeczpospolitej po śmierci Zygmunta III Wazy, oblegając znajdujący się wówczas w rękach polskich Smoleńsk. Władysław IV zdołał zażegnać niebezpieczeństwo w 1634 roku, lecz kosztowało go to zrzeczenie się praw do tronu rosyjskiego (koronę oferowali mu dwie dekady wcześniej sami bojarzy, którzy byli niezadowoleni z panowania Wasyla Szujskiego).

Największym osiągnięciem Michała I było zakończenie okresu wielkiej smuty i ugruntowanie władzy dynastii. To za rządów Romanowów Rosja przekształciła się z zacofanego państwa na Wschodzie w potężne i agresywne imperium.

Jak do tego doszło? Posłuchaj audycji o czterech wiekach rządów Romanowów w Rosji.

bm