Historia

Najważniejszy (dla literatury) dom w Suwałkach

Ostatnia aktualizacja: 04.08.2020 05:30
- 23 maja 1842 roku urodziła się tu przyszła poetka Maria Konopnicka - opowiadał w Dwójce Zbigniew Fałtynowicz o domu położonym w samym centrum Suwałk. Ale na literackiej mapie tego miasta to nie jedyne ważne miejsce.  
Muzeum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach
Muzeum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach Foto: Gerard/REPORTER

Posłuchaj

13:37 2018_08_16 22_45_25_PR2_Kwadrans_bez_muzyki.mp3 Literacki spacer po Suwałkach. Audycja Doroty Gacek. (PR. 2018)
leśniczówka pranie 1200.jpg
Krótkie łóżko, koty, widok na jezioro. Domy polskich pisarzy

Niski piętrowy dom przy dzisiejszej ulicy Tadeusza Kościuszki. Wówczas, w 1. poł. XIX w., była to ulica Petersburska. - Mieszkała tu rodzina Wasiłowskich, która przyjechała rok wcześniej z Warszawy. Ojciec Marii, Józef, był obrońcą Prokuratorii Generalnej, tu dostał pracę. Mieszkanie, najpierw na piętrze, później w prawym skrzydle, było dzierżawione - mówił Zbigniew Fałtynowicz, kustosz Muzeum Okręgowego w Suwałkach.

Dzieciństwo zatrzymane w noweli

Jak przypominał gość Dwójki, Maria Konopnicka spędziła w tym domu i na posesji tego budynku, sięgającej aż do Czarnej Hańczy, siedem lat. Potem cała rodzina przeniosła się do Kalisza.

Co znaczące, poetka nawiązywała w swojej twórczości do swojego suwalskiego miejsca urodzenia. - W utworze "Z cmentarzy", a przede wszystkim w noweli "Anusia". Jej bohaterami są dzieci, a właściwe jest to Maria i jej rodzeństwo. Akcja tej nowelki dzieje się w tych pokojach i na podwórku tego budynku – podkreślał Zbigniew Fałtynowicz.

***

Czytaj także:


***

Miłosz nie lubił Suwałk?

Kolejne miejsce na literackiej mapie tego miasta to dom usytuowany w bardzo dogodnym miejscu: w centrum miasta, naprzeciwko parku, obok kościoła św. Aleksandra i budynków gimnazjum. Jednym z absolwentów tej szkoły był Andrzej Miłosz, młodszy brat Czesława.

- W tym budynku z połowy XIX w. mieszkała w latach 1926-1935 rodzina Miłoszów. Ulica nazywała się Ogrodowa, obecnie ks. Hamerszmita. Ojciec przyszłego noblisty, Aleksander Miłosz, rozpoczął w grudniu 1926 roku pracę w zarządzie dróg starostwa powiatowego. Do Suwałk przyjechał wraz z żoną Weroniką i synem Andrzejem. Czesław był wtedy uczniem gimnazjum w Wilnie. Rodzina doszła do wniosku, że poziom gimnazjum wileńskiego będzie wyższy niż tego w Suwałkach – opowiadał gość Dwójki.

Czesław przyjeżdżał do rodziny na święta czy na wakacje, ale - jak przyznał Zbigniew Fałtynowicz - raczej Suwałk nie lubił. - Co mogło wówczas to miasto zaoferować tak żywemu, chłonnemu wrażeń i wydarzeń młodzieńcowi? – pytał retorycznie znawca suwalskiej historii.

Drzewa pisarzy

W dźwiękowym przewodniku po Suwałkach śladami literatów nie zabrakło również opowieści o Leszku Aleksandrze Moczulskim. Poeta spędził w tym mieście dzieciństwo i młodość i, jak zaznaczał Zbigniew Fałtynowicz, często tu powracał.

W audycji również o szczególnym suwalskim ogrodzie, w którym każde z drzew związane jest z poetą czy pisarzem. Mamy brzozę Zbigniewa Herberta, dąb Czesława Miłosza, graby Wojciecha Kassa i Włodzimierza Odojewskiego czy gruszę Igora Newerlego…