W kwietniu 2022 roku prochy Karoliny Kaczorowskiej spoczęły w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej, przy mężu Ryszardzie Kaczorowskim, który zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku. Ceremonia pogrzebowa, organizowana przez Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, miała charakter państwowy. W listopadzie 2022 roku jej szczątki przeniesiono do Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie przy tym samym kościele.
Ryszard Kaczorowski. "To był człowiek, który nie grał. Jego życie było służbą"
Miłość od pierwszego wejrzenia
Karolina Kaczorowska, z domu Mariampolska, urodziła się 26 września 1930 roku w Stanisławowie (obecnie Iwano-Frankiwsk w Ukrainie). W czasie okupacji sowieckiej została wraz z rodziną wywieziona na Syberię. Związek Sowiecki opuściła z Armią Andersa. Następnie przez Persję i Ugandę trafiła do Wielkiej Brytanii. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Londyńskim pracowała jako nauczycielka, poświęciła się również działalności w harcerstwie polskim na uchodźstwie. Z harcerstwem związała się już na szlaku Armii Andersa, gdy w Iranie rozpoczęła naukę w jednej z tamtejszych szkół polskich, przy której powstała drużyna. Na czele zastępu stał harcmistrz ZHP Zdzisław Peszkowski, późniejszy kapelan Rodzin Katyńskich.
Właśnie dzięki zaangażowaniu w działalność harcerską, poznała przyszłego męża Ryszarda Kaczorowskiego. Tak wspominała w Polskim Radiu ich pierwsze spotkanie:
00:30 Kaczorowska 1.mp3 - Pracowałam w Domu Harcerskim. Mąż pracował w biurze. Kiedyś schodziłam po schodach do piwnicy, a on akurat przechodził z biura do biura. Jak mówił: popatrzył na mnie i pomyślał "to będzie moja żona" - wspominała Karolina Kaczorowska (IAR)
Ostatnia pierwsza dama II RP
Ślub wzięli w 1952 roku w Londynie. U boku męża Karolina Kaczorowska aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym polskiej emigracji, była zaangażowana między innymi w działalność charytatywną Zjednoczenia Polek w Wielkiej Brytanii. Towarzyszyła mężowi podczas jego podróży, związanych z objęciem przez niego w 1967 roku funkcji przewodniczącego emigracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego. Mieli dwoje dzieci: Alicję i Jadwigę Jagodę, doczekali się także pięciorga wnuków.
W 1989 Ryszard Kaczorowski został prezydentem RP na Uchodźstwie, a jego żona w 2011 roku opowiadała w Polskim Radiu, w jakich okolicznościach doszło do zaprzysiężenia:
00:33 Kaczorowska 2 - zaprzysiężenie.mp3 Informacja o powołaniu na urząd prezydenta RP zastała Kaczorowskich podczas świętowania rocznicy ślubu w teatrze. (IAR)
Karolina Kaczorowska towarzyszyła mu w czasie przysięgi na tzw. Zamku przy Eaton Place 43. Jego przysięga, zgodna z konstytucją RP z 1935 roku, nastąpiła tuż po zaprzysiężeniu pierwszego prezydenta PRL Wojciecha Jaruzelskiego. Pełniła funkcję Pierwszej Damy m.in. 15 września 1989 roku na otwarciu III Światowego Zjazdu Wolnych Polaków w Londynie oraz podczas przełomowych londyńskich spotkań prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego z premierem Tadeuszem Mazowieckim w lutym 1990 r., oraz marszałkiem Senatu Andrzejem Stelmachowskim w listopadzie 1990 roku.
Przekazanie insygniów władzy
W grudniu 1990 roku Karolina Kaczorowska towarzyszyła mężowi w podróży do Polski. Brała udział w przekazaniu insygniów prezydenckich wybranemu w pierwszych demokratycznych wyborach na ten urząd Lechowi Wałęsie. To był jej pierwszy przyjazd do ojczyzny po 50 latach.
00:31 Kaczorowska 3 - powrót do Polski.mp3 - Wyszliśmy z samolotu. Zobaczyłam żołnierzy polskich, stojących na lotnisku ze sztandarem, to słowo honoru daję, że dalej nie mogłam ruszyć - wspominała powrót do Polski Karolina Kaczorowska (IAR)
Katastrofa smoleńska
10 kwietnia 2010 roku Karolina Kaczorowska razem z mężem miała wziąć udział w obchodach 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. W ostatniej chwili zrezygnowała z udziału w delegacji ze względu na chorobę. W Polskim Radiu Karolina Kaczorowska wspominała ostatni dzień przed śmiercią męża. Ryszard Kaczorowski poszedł tego dnia odwiedzić grób ks. Zdzisława Peszkowskiego.
00:32 Kaczorowska 5 - Smoleńsk.mp3 - Też zostałam zaproszona, ale byłam po operacjach i nie dałam rady pojechać. Miała jechać córka, ale ze względu na paszport brytyjski, nie dostała wizy. Ona tego dnia zrobiła mężowi zdjęcie. Stoi na nim na tle ściany, przy której teraz spoczywa - wspominała Karolina Kaczorowska (IAR)
Katastrofa smoleńska - zobacz serwis specjalny
Ryszard Kaczorowski zginął pod Smoleńskiem. Został pochowany w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej. Podczas ponownego pogrzebu, dokonanego po właściwej identyfikacji ciała prezydenta, wraz z rodziną Karolina Kaczorowska złożyła w jego trumnie skałę z Monte Cassino, ziemię z Polski, lasu katyńskiego oraz ogrodu londyńskiego domu rodziny Kaczorowskich.
Kustoszka pamięci
Po śmierci prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego Karolina Kaczorowska nadal zajmowała się działalnością publiczną. Była kustoszką pamięci o zmarłym mężu. Od 2016 roku reprezentowała środowiska emigracyjne w Radzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W 2018 roku w Bibliotece Uniwersyteckiej w Białymstoku zorganizowano wystawę "Prezydentowa Karolina Kaczorowska".
W 2012 roku Karolina Kaczorowska została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku ukazała się książka "Prezydentowa Karolina Kaczorowska. Stanisławów - Sybir - Afryka - Londyn", napisana przez Iwonę Walentynowicz. Przez wiele lat Karolina Kaczorowska patronowała przedsięwzięciom upamiętniającym polski czyn zbrojny i kultywującym tradycję niepodległościową. W latach 2010-2021 była Honorowym Patronem Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej.
IAR/bp/bm
