25 lipca 1901 roku urodził się Wiktor Sukiennicki, prawnik, sowietolog, historyk, profesor Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, publicysta, autor prac "Polacy w ZSRR", "Trzydzieści lat emigracji rosyjskiej", "Przyczyny i początek wojny polsko-sowieckiej 1919-1921". Proponował zastąpienie występującego w języku polskim rusycyzmu "sowiecki” na formę "radziecki”.
- Lenin dla mnie nie jest mumią leżącą na Placu Czerwonym w Moskwie, nie jest granitowym pomnikiem. Jest dla mnie współczesnym politykiem, którego działalność od 1917 roku wprawdzie z daleka obserwowałem, następnie po jego śmierci zacząłem dość starannie i głęboko studiować, uważając, że to co się dzieje za naszą wschodnią granicą będzie miało decydujący wpływ na losy naszego pokolenia – mówił profesor Wiktor Sukiennicki.
Jego artykuły o Leninie zostały opublikowane w książce "Kolumbowy błąd”, w nich profesor porównywał Lenina do Kolumba. Lenin myślał, że odkrywa ląd socjalizmu, a odkrył ponurą wizję totalitaryzmu.
Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku Sukiennicki przebywał w Wilnie. Po zakończeniu okupacji i przyłączeniu Litwy do ZSRR, został aresztowany przez NKWD, deportowany i wywieziony do łagru w rejonie Krasnojarska na Syberii. Zwolniony w grudniu 1941 roku, po podpisaniu układu Sikorski-Majski, pełnił funkcję I sekretarza Ambasady RP w Kujbyszowie. We wrześniu 1942 przybył do Teheranu, tu założył Towarzystwo Studiów Perskich. Po zerwaniu przez ZSRR pod pretekstem "sprawy katyńskiej” stosunków dyplomatycznych z rządem RP, pracował w Ośrodku Studiów Ministerstwa Informacji i Dokumentacji RP na Bliskim Wschodzie.
Po wojnie pozostał na emigracji. Kierował polskim Wydziałem Prawa przy Uniwersytecie Oksfordzkim. W latach 1950-1959 współpracował z Radiem Wolna Europa. Od 1959 przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracował w amerykańskim ośrodku badań sowietologicznych, Instytucie Hoovera przy Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Współpracował z założonym przez Jerzego Giedroycia Instytutem Literackim w Paryżu. Zmarł 10 kwietnia 1983 roku w Stanford (USA).
Słuchaj więcej o prof. Wiktorze Sukiennickim w serwisie Radia Wolności>>>
mk
