26 października mija 55 lat od utworzenia w dawnej rezydencji Henryka Sienkiewicza muzeum jego pamięci. Potomkowie pisarza postanowili odtworzyć w Oblęgorku jego miejsce pracy. Gdy wieszcz otrzymał majątek, początkowo chciał przeprowadzić się tam na stałe. Przenosząc się z Warszawy w 1902 roku zlikwidował swoje mieszkanie w stolicy i przewiózł do nowej posiadłości cały księgozbiór. Później jednak traktował Oblęgorek już tylko jako letnią rezydencję.
Niezwykły dar
Oblęgorek był dla Sienkiewicza symbolem. Mówił, że otrzymał rzecz najcenniejszą, bo kawałek polskiej ziemi. Jednocześnie w korespondencji do szwagierki pisał, że chętnie by z tego zrezygnował, ponieważ nie lubił niczego otrzymywać, a przy tym okazywać wdzięczności.
Henryk Sienkiewicz, reprod. fot. obrazu
Kazimierza Mordasewicza (1899), Wikipedia/dp
– W tym czasie właścicielem Oblęgorka był Mieczysław Halik, rejent z Kielc, a ponieważ bardzo był zaabsorbowany wydawaniem gazety, co pochłania mnóstwo czasu, nie miał czasu tym majątkiem się zająć – mówiła pracująca w muzeum Lidia Putowska. – Gospodarzył jego brat i to bardzo nieszczęśliwie, bo po poprzednich właścicielach długi mnożył.
Kiedy właściciel dowiedział się, że w planach jest zakup majątku dla Sienkiewicza sam zaproponował na ten cel pałacyk w Oblęgorku, nie mówiąc oczywiście o długach. Do dawnej posiadłości Sienkiewicza należały też przyległe tereny: łąki, lasy, sad i pola. Teren wokół posiadłości zaprojektował warszawski ogrodnik, Franciszek Szanior. Sienkiewicz doceniał piękno otoczenia, w którym zamieszkał i często zapraszał przyjaciół na polowania. W okresie pobytu Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku powstały m.in. powieści: W pustyni i w puszczy, czy Na polu chwały. Pisarz nie izolował się od lokalnej społeczności, a dla dzieci chłopów w swojej posiadłości prowadził tajne nauczanie.
Spuścizna po wieszczu
W dworku Sienkiewicz przebywał do jesieni 1914 roku, a opuścił go, wyjeżdżając do Szwajcarii, pod koniec września w wyniku I wojny światowej. Żona pisarza Maria i jego syn Henryk Józef mieszkali tam na stałe, aż do 1944 roku. Po reformie rolnej rodzinie Sienkiewicza pozostało z tego daru 49 ha, a władze nakazały im opuścić pałacyk. Dzięki interwencji mogli jednak oni pozostać w oficynie w Oblęgorku, ale sam pałac przejął UMCS w Lublinie, co doprowadziło do jego dewastacji.
– Dopiero w 1956 roku dzieci pisarza przekazały na Skarb Państwa ten pałac i 2 ha parku, które go otaczały – opowiadał o początkach muzeum Ireneusz Rębosz. – Ówczesnemu wiceprzewodniczącemu Wojewódzkiej Rady Narodowej, Stanisławowi Bąkowi-Dzierżyńskiemu zawdzięczamy właściwie, że powstało muzeum.
Nz: Aleja lipowa prowadząca do Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, aut. Ptasiek, Wikipedia/CreativeCommons (2007)
Pałac odrestaurowano i w 1958 roku udostępniono zwiedzającym. Pamiątki po pisarzu odzyskano od chłopów, którzy przechowywali je podczas wojny w swoich oborach i stodołach. Pierwszym kustoszem muzeum była Zuzanna Sienkiewicz, synowa pisarza. W pałacu znajdują się cenne pamiątki po wieszczu: obrazy, dyplomy, kolekcja broni, a pomieszczenia, w których przebywał oderestaurowano.
Posłuchaj relacji reportera Polskiego Radia z otwarcia muzeum i rozmowy z synową wieszcza Zuzanną Sienkiewicz.
Łóżko Sienkiewicza
Na parterze pałacyku odtworzony został wygląd i wystrój pomieszczeń z czasów pobytu pisarza. Odwiedzający mogą zobaczyć gabinet z jego biurkiem oraz księgozbiór. W salonie znaleźć można stolik, przy którym pisarz grywał z gośćmi w karty. Pozostałe pomieszczenia to jadalnia, palarnia i sypialnia. Ciekawość turystów wzbudza łóżko Sienkiewicza, które jest bardzo małe i zdawałoby się, że nie byłoby w stanie pomieścić dorosłego człowieka.
– Mamy bibliotekę, w której jest bardzo dużo książek tłumaczonych jeszcze za życia Sienkiewicza i z dedykacjami autorów przesłane właśnie jemu – mówiła o zbiorach muzeum Lidia Putowska. – To są bardzo cenne książki, bo dają rozeznanie na jak wiele języków był Sienkiewicz tłumaczony jeszcze za swojego życia.
Z kolei autentyzm gabinetu pisarza powoduje poczucie, że wciąż jest tam obecny. Udało się to miejsce wyposażyć oryginalnymi meblami, stanowiącymi własność pisarza. Na półkach stoją przekłady jego dzieł, a na ścianach wiszą obrazy jego ukochanych dzieci.
Posłuchaj o tym, co można zobaczyć w Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.
Zachwycony Henryk Sienkiewicz miał napisać o Oblęgorku: "Oblęgorek oczarował mnie zupełnie, mało jest w Królestwie wiosek tak pięknie położonych. Drzewa bardzo porosły, park jest ogromny, kwiatów mnóstwo".
mb
